Μαμά, όταν πάμε Πάνω...

[ΑΝΝΑ24]

Μια παγωμένη μέρα του περσινού Δεκέμβρη, σκέφτηκα πως είμαι έξυπνη.

Ήμουν με την τότε 3 χρονών και δέκα μηνών κορούλα μου, μόνες στο σπίτι. Εγώ δούλευα στο κομπιούτερ κι εκείνη ζωγράφιζε στον καναπέ πίσω μου, ενώ τραγουδούσαμε το Ρούντολφ. Ήταν μια ωραία στιγμή αρμονικής συνύπαρξης, όχι τόσο συνηθισμένη στην εξαλλοσύνη της νηπιακής της εφηβείας.

Δεν ξέρω πως ξεκίνησε η συζήτηση, δε θυμάμαι. Μάλλον κάτι με ρώτησε για τη γιαγιά μου. Ίσως να είπαμε κάτι για το κρύο και το χιόνι. Δεν το πιστεύω αλλά το έχω ξεχάσει.

Πήρα όμως τη μεγάλη απόφαση. Τώρα είναι η στιγμή, σκέφτηκα. Τώρα που είναι πολύ μικρή για να φοβηθεί.

Και της μίλησα για το θάνατο.

Ήρεμα και καθημερινά, χωρίς να πάρω το βλέμμα μου από το κομπιούτερ, της εξιστόρισα τον κύκλο της ζωής. Η βερυκοκιά μας, της είπα, θα βγάλει λουλουδάκια τώρα που θα έρθει η άνοιξη, και θα είναι άσπρη. Μετά τα λουλούδια θα γίνουν βερύκοκα, αυτά θα πέσουν και θα μείνει με τα πράσινα φύλλα της. Κι ύστερα θα πέσουν κι αυτά και θα μείνει γυμνή. Αμέσως μετά θα ξαναρχίσουν όλα από την αρχή.

Έτσι είναι ο κύκλος της ζωής. Κι εμείς οι άνθρωποι γεννιόμαστε και είμαστε μωρά, μετά γινόμαστε παιδάκια, μετά κοπέλες και αγόρια, μετά μαμάδες, μετά γιαγιάδες, και μετά σαράβαλα σαν τη γιαγιά μου. Και μετά θα πεθάνουμε.

Ορίστε, το είπα.

Και μετά???και μετά???

Βαθιά ανάσα.

Scanning, scanning, και όλη η ζωή μου να περνάει μπροστά από τα μάτια μου.

Ο Χριστός, οι 3 μάγοι, ο καθηγητής μου των Θρησκευτικών στη Β' Γυμνασίου που με είχε πείσει, το big bang, ο Δαρβίνος, ο Stephen Hawking, οι φοβίες μου, οι παιδικές μου φαντασιώσεις.

Όταν πεθάνουμε, θα ανεβούμε στον ουρανό και θα συναντήσουμε το Χριστούλη.

Το είπα, αλλά γιατί μου ακουγόταν καλύτερη η βερυκοκιά?

 

Και μείναμε σε αυτό. Που δεν ήταν χωρίς παρενέργειες. Για λίγο καιρό όταν πιάναμε οποιαδήποτε κουβέντα σχετικά με χλωρίδα ή με τη γιαγιά μου, ερχόντουσαν βροχή οι ερωτήσεις:

μαμά, όταν θα πάμε Πάνω θα πάρω τα παιχνίδια μου?

Τι θα τρώμε? Τίποτα, δε θα πεινάμε. -Ναι αλλά εγώ θα πεινάω. (Ανησυχία). Καλά βρε παιδί μου, αν θες θα πάρουμε και φαί μαζί.

μαμά, όταν πάμε Πάνω...

 

Απόψε, την ώρα που ξάπλωσε για να κοιμηθεί, το ξαναθυμήθηκε:

-Μαμά, όταν θα πάμε Πάνω, ποιός θα πάρει το σπίτι μας? -Τα παιδιά σου.

-Εσύ θα είσαι μαζί μου?

ΓΚΛΟΥΠ

Εγώ θα πάω όταν θα γίνω σαράβαλο και θα σε περιμένω. Εσύ θα έχεις να φροντίσεις τα παιδιά σου. -Ναι, αλλά θα σε θέλω.

 

Αυτό ήταν. Δεν είμαι έξυπνη.

Πως θα φέρεις αυτά τα πλασματάκια αντιμέτωπα με τις μεγάλες αλήθειες τις ζωής, όταν είσαι τόοοοσο μικρός, όταν δεν έχεις λύσει τον άλυτο γρίφο της ύπαρξής μας και όταν, ενώ πιστεύεις στο Θεό, προσεύχεσαι και τον επικαλείσαι, αδυνατείς να διηγηθείς μια ιστορία που να αντηχεί αληθινή στα αυτιά σου?

[Little Monkey]

Μα καλά, κουβέντα είναι αυτή που ξεκίνησες με το τρίχρονο??

[ravT]

little monkey τα παιδιά έχουν απορίες. Κι εγώ της έχω μιλήσει για τον θάνατο. Δυστυχώς κάποια στιγμή θα έρθει η ώρα που θα πρέπει να την ενημερώσουμε για τον θάνατο κάποιου. Αν κάποια λοιπόν έχει βρει τη χρυσή απάντηση στις απορίες του παιδιού, που δεν θα ναι ψέμα (πήγε μακρινό ταξίδι), αόριστη(πήγε στον ουρανό/ κοιμήθηκε/ έφυγε) , δεν θα ναι θρησκευτικού περιεχομένου (τον πήρε ο Θεούλης) και δεν ξέρω εγώ τι άλλο, ας το μοιραστεί μαζί μας. Μέχρι τότε κι εγώ χρησιμοποιώ τη λέξη όπως είναι και λέω την ιστορία που είπε η Άννα περί γηρατειών. Κι ας μην ισχύει πάντα. Ναι, τα παιδιά φοβούνται (έχει και η δικιά μου τις ίδιες απορίες Άννα) αλλά τουλάχιστον δεν τους λέμε ψέματα, δεν τα κάνουμε να μισούν τον (όποιο) Θεό χωρίς πρώτα να αποκτήσουν την άποψή τους περί θρησκείας και δεν τα αφήνουμε να πιστεύουν πως το αγαπημένο πρόσωπο πήγε ταξίδι και τα ξέχασε (καθώς δεν τηλεφωνεί και δεν επιστρέφει).

[marw st.]

δεν εχω καποια συμουλή επι του θεματος...!! μπραβο σου που την εβαλες σε αυτο το τρυπακι να καταλαβει κατι τοσο συνθετο για το μυαλουδακι της..!!πιστευω πολυ αυτο που ειπες "τωρα ειναι πολυ μικρη για να φοβηθει" συνφωνω..!!

το ιδιο εκανε και σε εμενα η μαμα μου στα 4 μου...!!! γιατι ηξερε οτι στ 5 μου θα παω στη κηδεια του παππου μου,που επασχε απο καρκινο..!!οποτε ημουν προετοιμασμενη..!ειμαι κατα στο να μην βλεπουν τα παιδια την αληθεια οσο σκληρη και αν ειναι.!

[Little Monkey]

Δε νομίζω ότι στην ηλικία αυτή (3-4 χρονών) τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν τι είναι θάνατος, ακόμα κι αν τους το εξηγήσεις. Νομίζουν ότι είναι κάτι σαν ταξίδι, που φεύγεις και μετά ξανάρχεσαι. Όπως στα κινούμενα σχέδια, που το καρτούν πέφτει από το γκρεμό αλλά ζει. Το να προσπαθείς να τους εξηγήσεις τη μονιμότητα της μη επιστροφής και τον κύκλο της ζωής είναι σαν να τους λες "θα φύγω και ενώ μπορώ να γυρίσω δεν θα το κάνω". Και δεν είναι μικρή για να φοβηθεί στα 3. Απλά δεν φοβάται το θάνατο, αλλά το ότι θα χάσει τη φροντίδα της μαμάς. "Αν όλοι πεθαίνουμε, και η μαμά πεθάνει, ποιος θα με φροντίζει εμένα;" Άντε απάντα το αυτό με ειλικρίνεια. Ή θα πρέπει να αποφύγεις το θέμα λέγοντας "εγώ δεν θα πεθάνω για πάρα πολλά χρόνια και θα είμαι συνέχεια εδώ μαζί σου όσο με χρειάζεσαι" (χωρίς ψέματα είπαμε?) ή δεν ξέρω τι μπορείς να πεις που να είναι και αληθινό και συγκεκριμένο.

[ΑΝΝΑ24]

Δε νομίζω ότι στην ηλικία αυτή (3-4 χρονών) τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν τι είναι θάνατος, ακόμα κι αν τους το εξηγήσεις. Νομίζουν ότι είναι κάτι σαν ταξίδι, που φεύγεις και μετά ξανάρχεσαι. Όπως στα κινούμενα σχέδια, που το καρτούν πέφτει από το γκρεμό αλλά ζει. Το να προσπαθείς να τους εξηγήσεις τη μονιμότητα της μη επιστροφής και τον κύκλο της ζωής είναι σαν να τους λες "θα φύγω και ενώ μπορώ να γυρίσω δεν θα το κάνω". Και δεν είναι μικρή για να φοβηθεί στα 3. Απλά δεν φοβάται το θάνατο, αλλά το ότι θα χάσει τη φροντίδα της μαμάς. "Αν όλοι πεθαίνουμε, και η μαμά πεθάνει, ποιος θα με φροντίζει εμένα;" Άντε απάντα το αυτό με ειλικρίνεια. Ή θα πρέπει να αποφύγεις το θέμα λέγοντας "εγώ δεν θα πεθάνω για πάρα πολλά χρόνια και θα είμαι συνέχεια εδώ μαζί σου όσο με χρειάζεσαι" (χωρίς ψέματα είπαμε?) ή δεν ξέρω τι μπορείς να πεις που να είναι και αληθινό και συγκεκριμένο.

 

Καλά τα λες, αλλά σε μια ιδεατή πραγματικότητα όπου ο θάνατος δε θα εμφανιστεί μπροστά τους πριν να είναι έτοιμα να τον αντιμετωπίσουν (πότε είμαστε?). Εμένα ο παππούς μου πέθανε από καρδιά ξαφνικά, μέσα σε 2 ώρες, ενώ κανείς δεν υποψιαζόταν ότι υπήρχε πρόβλημα.

Τι κάνεις τότε? Πως μπορείς τότε, μέσα στον πόνο σου να φτιάξεις μια ιστορία που να μπορουν να αντέξουν?

Και για το πατημένο γατάκι που είδε προχθές στο δρόμο για το μπαλέτο, τι να πω?

[LA LATINA]

Πόσο ενδιαφέρον θέμα....εγώ αναγκάστηκα να μπω στο τρυπάκι των εξηγήσεων νωρίς, περίπου όταν ήταν δυόμιση......"πού είναι μαμά ο δικός σου μπαμπάς, δεν έχω 2 παππούδες όπως όλα τα παιδάκια?"......είχα διαβάσει λίγο επί του θέματος και οι ψυχολόγοι έλεγαν να το συνδυάσουμε με τα βαθειά γεράματα έτσι ώστε το παιδί να μη φοβάται για εμάς, ή για το ίδιο, να το βλέπει μακρινό......

Ήταν πολύ παππούς λοιπόν, είπα, και τον πήρε ο Θεούλης στον ουρανό, για να μας προσέχει από ψηλά.....πολλές φορές μου λέει " σ αγαπάω μέχρι ψηλά στον ουρανό εκεί που είναι ο μπαμπάκας σου".......κάποιες φορές τώρα πια, στα 6, με ρωτάει "θα πάμε κι εμείς εκεί ψηλά, και πώς θα πάμε αφού δεν έχουμε φτερά?"

Το έχω συνδυάσει με βαθειά γεράματα, το έχω περιγράψει σαν συνέχεια ζωής, από ψηλά.....πως ο άνθρωπος που λείπει είναι άγγελος πια και μας προστατεύει από τον ουρανό.....ομαλά μου έχει βγει αυτή μου η διήγηση. Βέβαια αφορά ένα άτομο που τα παιδιά ποτέ δεν γνώρισαν, πιστεύω πως η δυσκολία είναι όταν λείψει κάποιος που τον έζησαν.

[goody]

Κι εμεις το εχουμε αναλυσει γιατι θα πεθαινε ενας αγαπημενος θειος μας (και πεθανε τελικα) οποτε ηθελα να τον προετοιμασω.

Απο παιδοψυχολογο ηξερα οτι ο καλυτερος τροπος να το πεις σε αυτες τις ηλικιες ειναι οτι οταν γερναμε ΠΟΛΥ τοτε πεθαινουμε... εκτος απροοπτου. Ετσι δεν ειναι κιολας? Καπως ετσι του μιλησα και εγω για τον κυκλο ζωης κλπ οτι γενιομαστε μωρα, μεγαλωνουμε κλπ και πεθαινουμε πολυ πολυ γεροι.

Ευτυχως εμενα ζει και η γιαγια μου που ειναι 80 οποτε του την φερνω παραδειγμα οτι ηταν μωρο, μεγαλωσε, εκανε παιδακια, η κορη της εκανε παιδακι (εμενα) μετα μεγαλωσε και το παιδακι της κι εκανε δικο του παιδακι (τον γιο μου) και εχει γινει μεγαλη γιαγια και μας αγαπαει ολους. Καποια στιγμη θα πεθανει και θα παει στον ουρανο.

Υποτιθεται δεν πρεπει να λες στον ουρανο αλλα δεν καταφερα να το αποφυγω. Και τι γινομαστε? Αστερακια...

Μια φορα του ελεγα μια παλια ιστορια και με ρωτησε που ηταν ο ιδιος και του λεω, δεν ειχες γεννηθει ακομα, ησουν αστερακι στον ουρανο. Του αρεσε παρα πολυ ε και το ξαναειπα και για τον θανατο. Οτι ο θειος μας που πεθανε γιατι αρρωστησε πολυ εγινε αστερακι χαρουμενο στον ουρανο και μας περιμενει κοντα στον Θεουλη. Εχει ακουσει και την λεξη ψυχη αλλα δεν εχει καταλαβει ακριβως τι ειναι. Του εχω μιλησει για τον Θεο λιγο και του εχω πει οτι βρισκεται παντου οπως ο αερας που δεν ειναι σε ενα σημειο, ουτε τον βλεπουμε, αλλα υπαρχει.

Γενικα δεν το αναλυω πολυ, απλα και συντομα, αλλα χωρις φοβο και ανασφαλεια, τονιζεις οτι εσυ εισαι πολυ πολυ μικρη ακομα και θα πεθανεις οταν θα ειναι πολυ μεγαλη και τα παιδια της μεγαλα κλπ.

[alcyon]

Δες εδώ...

http://parents.org.gr/forum/showthread.php?p=2471981&highlight=%E8%DC%ED%E1%F4%EF%F2#post2471981

[moon child]

Εμείς το έχουμε λύσει το πρόβλημα, μου έχει δηλωσει οτι δεν θα πεθάνω (εγώ) ποτέ, και θα με κρατήσει για πάντα, ακόμη και σαν μούμια (που την άκουσε την ατάκα...)

 

εδώ και ένα χρόνο εμμένει στις δηλώσεις της, και δεν την απασχολεί καμία αναχώρηση για κάτω (εγώ το δρομολόγησα προς τα κάτω το θέμα, σαν τους σπόρους της βερυκοκιάς καλή ώρα).

[Izaki]

Ο γιός μου είναι πολύ μικρός ακόμα (21 μηνών) για να κάνουμε τέτοια συζήτηση αλλά πριν κανένα δίμηνο βλέπαμε φωτογραφίες και είδε μία της γιαγιάς μου (η οποία πέθανε δυστυχώς πριν τον γνωρίσει). Όπως του περιέγραφα λοιπόν τη φωτογραφία του είπα ότι αυτή είναι η γιαγιά μου η μαμά της μαμάς μου της γιαγιάς τάδε και την έλεγαν .... Ρωτάει λοιπόν "Πούν'τη;" (αγαπημένη του ερώτηση) και του είπα ότι είναι αστεράκι στον ουρανό. Κάθε φορά που την βλέπει πλέον σε φωτογραφίες λέει "Γιαγιά ... αστέρι, ψηλά!" Όταν μεγαλώσει μάλλον θα του πω κάτι παρόμοιο με της Goody. Moonchild πολύ γέλασα με την απόφαση της κόρης σου !

[alcyon]

Εμείς το έχουμε λύσει το πρόβλημα, μου έχει δηλωσει οτι δεν θα πεθάνω (εγώ) ποτέ, και θα με κρατήσει για πάντα, ακόμη και σαν μούμια (που την άκουσε την ατάκα...)

 

εδώ και ένα χρόνο εμμένει στις δηλώσεις της, και δεν την απασχολεί καμία αναχώρηση για κάτω (εγώ το δρομολόγησα προς τα κάτω το θέμα, σαν τους σπόρους της βερυκοκιάς καλή ώρα).

 

Κι εμείς μάλλον προς τη γη στρεφόμαστε. Κάποιος ενήλικος από το περιβάλλον πέταξε κάτι για "ψηλά στον ουρανό" και όταν έφυγε, γυρίζει το παιδί και λέει... "μα τι λέει η ...(τάδε).... ?!! Αφού στον ουρανό έχουμε ήλιο και φεγγάρι και αστέρια ... Δηλαδή, ΠΟΥ είναι ο πεθαμένος; Πετάει στο διάστημα;! "(5 ετών ο γιος). Και πέφτει γελώντας στο πάτωμα....

 

Λέτε να το παράκανα με την επιστήμη για τις μικρές ηλικίες;

[Niki81]

Δλδ 3 ετων θεωρειται μια καλη ηλικια για να μιλησουμε στο παιδι για το θανατο?

[alcyon]

Δλδ 3 ετων θεωρειται μια καλη ηλικια για να μιλησουμε στο παιδι για το θανατο?

Δε θα πήγαινα γυρεύοντας...

Όταν ρωτήσει τότε μόνο...

Πάντως μεταξύ 3-5 ετών... σίγουρα θα δεχτούμε κάποια σχετική ερώτηση...

[Niki81]

Δε θα πήγαινα γυρεύοντας...

Όταν ρωτήσει τότε μόνο...

Πάντως μεταξύ 3-5 ετών... σίγουρα θα δεχτούμε κάποια σχετική ερώτηση...

 

Μωρε ουτε κι εγω θελωνα παω γυρευοντας...ο γιος μου ειναι και σιφουνας αποριων...θα με ξεσκισει στις ερωτησεις...και βασικα φοβαμαι μη καταλαβει κατι στραβα και αρχισει να φοβαται.Απο την αλλη αν προκυψει καποιος θανατος σε καποιο κοντινο ατομο θα προτιμουσα να τον εχω προετοιμασει...Για τηνωρα παντως ποτε δεν ρωτησε κατι για τον παππου του που δεν γνωρισε ποτε...παροτι εχει δει φωτογραφιες του...και σε νεκροταφιο τον πηρα μαζι μου...ουτε που με ρωτησε τιποτα...του ειπα θα παμε σε μια εκκλησια και αρκεστηκε αυτο.

[ΑΝΝΑ24]

Εγώ δεν το μετάνιωσα που της μίλησα.

Πιστεύω ακόμα, ότι αν κάποια πράγματα τα μάθει ένα παιδί πολύ νωρίς, τόσο νωρίς ώστε η γνώση να μην έχει συγκεκριμένη αρχή στις αναμνήσεις του, θα τα μεταβολίσει πιο εύκολα, σαν κάτι που από πάντα ήξερε.

Άλλωστε, μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε, αλλά η πραγματικότητα του θανάτου εμφανίζεται μπροστά του συνεχώς.

Η μαμά της Χιονάτης, το χρυσόψαρο της θείας, μια σκηνή θρήνου που πέτυχε κατά λάθος στην τηλεόραση, τα λόγια καποιου συμμαθητή, η ίδια η προστασία που του παρέχουμε "πρόσεξε, θα σκοτωθείς".

 

Η δική μου φιλοσοφική αναζήτηση έγκειται στο κατά πόσο είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσω τη γνώση που έχω, καταλαβαίνω και μπορώ να ελέγξω (κωδικός βερυκοκιά) ή να της χαρίσω αυτό που ουσιαστικά χαρίζει η θρησκεία σε όλους μας, την υπόσχεση της αιώνιας ζωής.

Και γιατί, ενώ πρόθυμα πείθω τον εαυτό μου και καταφεύγω στην παρηγοριά (ή αυταπάτη) της, δυσκολεύομαι να το μεταφράσω σε μια ιστορία κατάλληλη για εκείνη, χωρίς να το νιώσω ψεύτικο.

Δεν θέλω να της πλασάρω έναν ακόμα Αη Βασίλη, για προσωρινή κατανάλωση. Αυτό προσβάλλει και το δικό μου θρησκευτικό αίσθημα.

Θέλω να της δώσω την ελευθερία και την ηρεμία που μπορεί να προσφέρει η θρησκεία σε όσους αληθινά πιστεύουν.

Αλλά δεν έχω τα λόγια.

[Χαρά-Μαρία]

Καταλαβαινω τους προβληματισμους σου τους ειχα κι εγω. Ιδιως τωρα με τον μπαμπα μου με ογκο στον εγκεφαλο στο νοσοκομειο, που τον υπεραγαπα, ειχα αρχισει να αγχωνομαι.

Τελικα με προλαβε ο συζυγος! Δεν ξερω τι της ειπε αλλα στα θρησκευτικα ζητηματα της τα λεει ακριβως οπως ειναι, συνηθως. Πηγα δειλα δειλα να της μιλησω και με αποστομωσε: "ναι μαμα, γεννιομαστε, γινομαστε μπαμπαδες, παππουδες, πεθαινουμε και οταν ερθει παλι ο Χριστουλης θα ζησουμε ξανα. Ωραιο δεν ειναι αυτο?". δε νομιζω να της τα ειχα πει ετσι εγω αλλα ευτυχως καλα πηγε....ειναι δικη σου αποφαση ποια προσεγγιση θα ακολουθησεις ετσι κι αλλιως αργα η γρηγορα θα τα μαθει. Απ ο,τι καταλαβαινω παντως απο αυτα που γραφεις, πιστευεις στα οσα λεει η θρησκεια, οποτε το να περασεις στο παιδι την ιδια πιστη με την ηρεμια που προσφερει, το βρισκω θετικο. Το ποτε τωρα ειναι θεμα, εμεις επειγομαστε καπως λογω της καταστασης...

[ravT]

Δε θα πήγαινα γυρεύοντας...

Όταν ρωτήσει τότε μόνο...

Πάντως μεταξύ 3-5 ετών... σίγουρα θα δεχτούμε κάποια σχετική ερώτηση...

 

Όπως πολύ σωστά λέει η alcyon θα την πάρουμε την κρυάδα κάποια στιγμή. Όπως προείπα, έχω αναφερθεί στον θάνατο γιατί η κόρη μου είναι σχεδόν 5 και ζουν οι 3 απ τους 4 παπουδογιαγιάδες ΜΟΥ. Τους έχει ζήσει λοιπόν το παιδί και αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα φύγουν. Θέλω να είναι προετοιμασμένη.

Ειδικά απ τη στιγμή που πηγαίνουν σχολείο, δεν φαντάζεσαι από που θα σου έρθει η ερώτηση για τον θάνατο. Για παράδειγμα, μια μέρα μας λέει η κόρη μου "Τον μπαμπά του Άγγελου τον πόνεσε η καρδούλα του και πέθανε..." Τόμπολα! Τι της λες τώρα που έμαθε πως πεθαίνουν και μπαμπάδες; Εμείς πάντως γι αυτό δεν ήμασταν προετοιμασμένοι...

[ΑΝΝΑ24]

Καταλαβαινω τους προβληματισμους σου τους ειχα κι εγω. Ιδιως τωρα με τον μπαμπα μου με ογκο στον εγκεφαλο στο νοσοκομειο, που τον υπεραγαπα, ειχα αρχισει να αγχωνομαι.

Τελικα με προλαβε ο συζυγος! Δεν ξερω τι της ειπε αλλα στα θρησκευτικα ζητηματα της τα λεει ακριβως οπως ειναι, συνηθως. Πηγα δειλα δειλα να της μιλησω και με αποστομωσε: "ναι μαμα, γεννιομαστε, γινομαστε μπαμπαδες, παππουδες, πεθαινουμε και οταν ερθει παλι ο Χριστουλης θα ζησουμε ξανα. Ωραιο δεν ειναι αυτο?". δε νομιζω να της τα ειχα πει ετσι εγω αλλα ευτυχως καλα πηγε....ειναι δικη σου αποφαση ποια προσεγγιση θα ακολουθησεις ετσι κι αλλιως αργα η γρηγορα θα τα μαθει. Απ ο,τι καταλαβαινω παντως απο αυτα που γραφεις, πιστευεις στα οσα λεει η θρησκεια, οποτε το να περασεις στο παιδι την ιδια πιστη με την ηρεμια που προσφερει, το βρισκω θετικο. Το ποτε τωρα ειναι θεμα, εμεις επειγομαστε καπως λογω της καταστασης...

 

 

Χαρά λυπάμαι αφάνταστα γι αυτό που περνάς. Τι να σου πω, κουράγιο?

Θέλω να πιστεύω, ποιός δε θέλει? Έρχονται βέβαιαι και στιγμές που δυσκολεύεσαι.

[ΑΝΝΑ24]

Όπως πολύ σωστά λέει η alcyon θα την πάρουμε την κρυάδα κάποια στιγμή. Όπως προείπα, έχω αναφερθεί στον θάνατο γιατί η κόρη μου είναι σχεδόν 5 και ζουν οι 3 απ τους 4 παπουδογιαγιάδες ΜΟΥ. Τους έχει ζήσει λοιπόν το παιδί και αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα φύγουν. Θέλω να είναι προετοιμασμένη.

Ειδικά απ τη στιγμή που πηγαίνουν σχολείο, δεν φαντάζεσαι από που θα σου έρθει η ερώτηση για τον θάνατο. Για παράδειγμα, μια μέρα μας λέει η κόρη μου "Τον μπαμπά του Άγγελου τον πόνεσε η καρδούλα του και πέθανε..." Τόμπολα! Τι της λες τώρα που έμαθε πως πεθαίνουν και μπαμπάδες; Εμείς πάντως γι αυτό δεν ήμασταν προετοιμασμένοι...

 

Τόμπολα δε λες τίποτα.

[LA LATINA]

Εγώ του είπα και ένα "η γη δε χωράει τόοοοοοσο πολλούς ανθρώπους που γεννιούνται συνέχεια, γι αυτό όταν γεράσουν πάααααααρα πολύ κάποιοι πρέπει να πάνε στον ουρανό για να υπάρχει χώρος για τους καινούριους να μείνουν" δεν ξέρω πως μου ήρθε........τέλειο αυτό με το όταν έρθει ο Χριστούλης θα ξαναγεννηθούν, δεν το είχα σκεφτεί......

Αλλά καμιά φορά μας προλαβαίνουν τα γεγονότα ρε παιδιά......πριν λίγο καιρό πέθανε η μαμά μιας συμμαθήτριάς μας......ούτε γεράματα, ούτε τίποτα......

Δεν είναι χαζά τα παιδιά, απλά να παρακαλάμε τα παραδείγματα γύρω τους να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα......Οσο για την ηλικία που ρώτησε κάποια κοπέλα, εξαρτάται....εγώ έχω 82 χρονών μητέρα, δε μπορώ να μην πω τίποτα στα παιδιά...αν και νομίζω πως οτι και να εξηγήσεις, όταν η γιαγιά μένει από κάτω και κάποια μέρα λείψει, δε μπορεί να το δει νορμάλ αυτό κανένα παιδάκι. Προσευχόμαστε λοιπόν να την έχει γερή ο Θεός....

[Daphne-]

 

Αυτό ήταν. Δεν είμαι έξυπνη.

Πως θα φέρεις αυτά τα πλασματάκια αντιμέτωπα με τις μεγάλες αλήθειες τις ζωής, όταν είσαι τόοοοσο μικρός, όταν δεν έχεις λύσει τον άλυτο γρίφο της ύπαρξής μας και όταν, ενώ πιστεύεις στο Θεό, προσεύχεσαι και τον επικαλείσαι, αδυνατείς να διηγηθείς μια ιστορία που να αντηχεί αληθινή στα αυτιά σου?

Το θέμα του θανάτου όπως και του σεξ, είναι ταμπού. Εχουμε μεγαλώσει έτσι κι εμείς και γι αυτό κομπλάρουμε. Το καλύτερο όταν δεν ξέρουμε τι να πούμε ειναι να υιοθετήσουμε μια έτοιμη απάντηση από ψυχολόγους. Υπάρχουν βιβλία για το πώς ακριβώς απαντάμε ανάλογα με την ηλικία.

http://parents.org.gr/forum/showthread.php?t=112298&highlight=%E8%DC%ED%E1%F4%EF%F2

[ΑΝΝΑ24]

Πράγματι, έγραψε ο άντρας της Χαράς!!!

[LA LATINA]

Το θέμα του θανάτου όπως και του σεξ, είναι ταμπού. Εχουμε μεγαλώσει έτσι κι εμείς και γι αυτό κομπλάρουμε. Το καλύτερο ειναι να υιοθετήσουμε μια έτοιμη απάντηση από ψυχολόγους. Υπάρχουν βιβλία για το πώς ακριβώς απαντάμε ανάλογα με την ηλικία.

http://parents.org.gr/forum/showthread.php?t=112298&highlight=%E8%DC%ED%E1%F4%EF%F2

 

Δάφνη μου, καλά και ωραία όλα αυτά.......κι εμείς έχει τύχει να πάμε στο κοιμητήριο με το παιδί, και είπαμε εδώ είναι ο παππούς, το σπιτάκι του, κλπ και το πήρε πολύ καλά......και ότι και να εξηγήσει μια μάνα σωστά, καλά θα το πάρει το παιδί.......απλά είναι ΜΗΝ ΤΥΧΕΙ.....να σε διαψεύσουν τα γεγονότα.......ορίστε πέθανε η μανούλα μιας συμμαθήτριας, βούιξε όλο το σχολείο, εκεί τι λές? Αφού έχεις πει όοοοοοολα τα ωραία για τα βαθειά βαθειά γεράματα.....

[KonstantinaDimitris]

Εγώ προσωπικά δεν έχω συμφιλιωθεί με την ιδέα του θανάτου....πως λοιπόν να φτιάξω μια όμορφη ιστορία για το παιδί μου; Είναι τραγικό να χάνεις κάποιον δικό σου κ δεν θα μπορούσα να του το ωραιοποιήσω (παει στον Θεούλη,μας προσέχει,μας βλέπει απο ψηλά κτλ κτλ). Κ άντε κ πεθαίνει κάποιος στα βαθειά γεράματα . Αν όμως κάποιος πεθάνει ξαφνικά ή νεος;;; Πως ενω θα εχω εξηγήσει στο παιδι μου ότι ο θάνατος δεν είναι κάτι οδυνηρό, εγώ θα υποφέρω , κλαίω, πονάω;;;

Ειναι πολύ λεπτό το ζήτημα....κ δεν θέλω κάν να το σκέφτομαι!!!