ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΣΗ

[Ε.Α. Βερυκοκάκης]

Παιδιά και Άθληση

Ποιο είναι το κατάλληλο άθλημα για το παιδί μου; Μήπως το παιδί μου είναι ακόμα μικρό για να κάνει αυτό το σπορ; Τι μέτρα πρέπει να λάβω ώστε το παιδί μου να αθληθεί χωρίς να τραυματιστεί; Αυτά είναι ερωτήματα που ταλανίζουν τους γονείς, όταν τίθενται μπροστά στην επιλογή κάποιας αθλητικής δραστηριότητας για το παιδί τους. Θα προσπαθήσω να ξεδιαλύνω το τοπίο απαντώντας σε αυτές τις ερωτήσεις και καταρρίπτωντας κάποιους μύθους. Θα περιγράψω τις βασικές αρχές μιας σωστής προπόνησης, στη συνέχεια θα αναφέρω ποια αθλήματα είναι κατάλληλα για το παιδί με βάση την ηλικία του και τέλος θα εξηγήσω λίγα πράγματα για τους τραυματισμούς των παιδιών κατά την άθληση.

Α) Βασικές αρχές που πρέπει να τηρούνται στην διάρκεια της προπόνησης:

·         Πρέπει να υπάρχει στο χώρο κάποιος/-α εκπαιδευμένος/-η στην Καρδιοαναπνευστική ανάνηψη.

·         Τα παιδιά πρέπει να πίνουν υγρά 30 λεπτά πριν την προπόνηση,και όταν αρχίσει πλέον η προπόνηση κάθε 20 λεπτά (1 ποτήρι). Το καλοκαίρι ιδίως ελοχεύει ο κίνδυνος ηλίασης και αφυδάτωσης.

·         Πρέπει να υπάρχει μια περίοδος τουλάχιστον 10 εβδομάδων το χρόνο, όπου ο/η μικρός/-ή αθλητής/-τρια θα μένει εκτός προπονήσεων

·         Αν το παιδί εμφανίσει απώλεια συνείδησης, έμετο ή αίσθημα βάρους στο κεφάλι, οφείλει να σταματήσει την προπόνηση διότι ενδεχομένως να έχει πάθει διάσειση (καταρρίπτεται ο μύθος, ότι για να έχεις διάσειση πρέπει οπωσδήποτε να έχεις απώλεια συνείδησης).

·         Οι περισσότεροι τραυματισμοί συμβαίνουν στην ποδηλασία,το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και στο σκέιτμπορντ.

·         Παιδιά που κάνουν ταυτόχρονα 2 αθλήματα που γυμνάζουν τα ίδια μέρη του σώματος (π.χ. κολύμβηση και τέννις) κινδυνεύουν πιο πολύ να τραυματιστούν, απ’ότι αν συμμετέχουν σε αθλήματα που γυμνάζουν διαφορετικά μέρη του σώματος (π.χ. σπριντ και γκολφ)

·         Η προπόνηση πρέπει να αρχίζει με ελαφρά αερόβια άσκηση και μυϊκές διατάσεις,  και να τελειώνει πάλι με μυϊκές διατάσεις. Κάθε διάταση να διαρκεί 20-30 δευτερόλεπτα

Β) Κατάλληλα αθλήματα ανά ηλικία.

Ηλικίες 2 εώς 5 έτη

Στις ηλικίες αυτές τα παιδιά μπορούν να μάθουν κάποιες βασικές κινήσεις, αλλά δεν μπορούν να συμμετέχουν σε οργανωμένα αθλήματα. Κατάλληλες ασχολίες είναι όσες περιλαμβάνουν ελεύθερο παιχνίδι, δηλ. τρέξιμο, κλώτσημα μπάλας, χορός, αναρρίχηση σε αντικείμενα στην παιδική χαρά, ποδήλατο με βοηθητικές ρόδες, παιχνίδια στο νερό (υπό την επίβλεψη ενηλίκου).

Ηλικίες 6 με 7

Σε αυτές τις ηλικίες τα παιδιά μπορούν να ακολουθήσουν επιτυχώς οδηγίες και να συμμετέχουν σε ομάδες. Συνεπώς κατευθύνουμε τα παιδιά σε αθλήματα με μπάλα, σε ενόργανη γυμναστική, τέννις, γκολφ, στίβο, κολύμβηση και πολεμικές τέχνες.

Ηλικίες 8 και άνω

Σε αυτά τα παιδιά επιτρέπουμε όλα τα σπορ –ακόμα και τα σπορ επαφής- αρκεί να φορούν τον κατάλληλο εξοπλισμό. Εισάγουμε την πειθαρχεία στα αθλήματα και τα παιδιά εξασκούνται υπό τις οδηγίες εξειδικευμένων προπονητών. Επιτρέπονται επίσης και ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης (θα εξηγήσουμε αργότερα τι είναι αυτό). Οι μικροί αθλητές σε αυτές τις ηλικίες πρέπει να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε πάνω από ένα αθλήματα.

 

Γ) Τραυματισμοί που σχετίζονται με την άθληση

Οι αθλητικές κακώσεις διακρίνονται σε 2 κατηγορίες :

α.οξείς τραυματισμοί

β.τραυματισμοί από υπέρχρηση

 Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται τα κατάγματα, οι μυϊκές θλάσεις, οι βλάβες τενόντων και η διάσειση. Πρόκειται για επείγουσες καταστάσεις που θέλουν άμεση αντιμετώπιση. Στην δεύτερη κατηγορία έχουμε τους τραυματισμούς από υπέρχρηση.

Οι κακώσεις αυτές είναι αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενης καταπόνησης του παιδικού σκελετού, στην διάρκεια του χρόνου, όπως οι τενοντίτιδες και οι οστεοχονδρίτιδες.

Είναι πολύ συχνές και η πλειοψηφία των προπονητών δεν ξέρει πώς να τις διαχειριστεί. Συμβαίνουν συνήθως όταν αυξάνει απότομα η ένταση, η διάρκεια ή η συχνότητα της φυσικής δραστηριότητας. Εάν υπάρχει υποψία τέτοιας κάκωσης, το παιδί πρέπει να διακόψει τις προπονήσεις και να αναζητηθεί η βοήθεια Ορθοπαιδικού με εμπειρία στον παιδικό σκελετό.

Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο αναπτυσσόμενος σκελετός των παιδιών, αν και είναι σαφώς πιο ελαστικός από τον δικό μας, δεν είναι ακόμα έτοιμος να δεχτεί φορτία ανάλογα με των ενηλίκων. Να ξεκαθαρίσουμε εδώ ότι η άθληση ΔΕΝ επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών. Αντιθέτως η ελεγχόμενη άθληση αυξάνει την αντοχή των οστών κατά 10%-40%. Μόνο η άρση βαρών και η ρυθμική γυμναστική έχουν αρνητική δράση στην οστική ανάπτυξη, και αυτό μόνο όταν ακολουθούνται σε επαγγελματικό επίπεδο. Οι ασκήσεις μϋικής ενδυνάμωσης επιτρέπονται από την ηλικία των 8 ετών. Η διαφορά από την άρση βαρών είναι πως εδώ δίνουμε σημασία στην τεχνική και όχι στην ανταγωνιστική αύξηση του μεγέθους των μυών.

Συμπερασματικά λέμε πως ο αθλητισμός έχει πολλαπλά οφέλη για τα παιδιά, σωματικά και ψυχολογικά. Μαθαίνουν να έχουν όρια και να λειτουργούν υπό πίεση χωρίς αυτό να τους δημιουργεί στρες. Βελτιώνουν το συντονισμό των κινήσεών τους και εκπαιδεύονται στον να λειτουργούν μέσα σε μια ομάδα. Πρέπει όμως να ακολουθούνται ουσιώδεις αρχές με την καθοδήγηση του ιατρού και του προπονητή.

 

Εμμανουήλ-Αλέξιος Βερυκοκάκης

Ορθοπαιδικός Χειρουργός Ενηλίκων-Παίδων