Jump to content
➔ ParentsCafe.gr

  • Tell a friend

    Love Parents.org.gr? Tell a friend!

Παιδεία και Εκπαίδευση

Νικήτας
 Share

Recommended Posts

Νικήτας Newbie

Νικήτας

Posted
Posted

Αγαπητοί φίλοι επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας ένα κειμενάκι που δημοσίευσα εχθές στην εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα". Θα με ενδιέφερε πολύ να διαβάσω την άποψή σας.

 

 

Το σχολείο βλάπτει σοβαρά την παιδεία

Το ελληνικό σχολείο στοχεύει στην θεωρητική μάθηση και την επαγγελματική αποκατάσταση. Οι πανελλήνιες εξετάσεις είναι η κορυφή του παγόβουνου.Το σχολείο δεν διαμορφώνει ισορροπημένες και δημιουργικές προσωπικότητες. Απλά εξαναγκάζει στην πρόσληψη εγκυκλοπαιδικών πληροφορίων. Δεν προωθεί την ελευθερία της σκέψης αλλά κατασκευάζει γρανάζια του καταναλωτικού συστήματος. Δεν πρόκειται για παιδεία αλλά για βάρβαρη μετάγγιση θεωρητικών πληροφοριών.

 

Το παράξενο είναι ότι ενώ όλοι είναι δυσαρεστημένοι από το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης κανείς δεν μπορεί να το αλλάξει. Διότι το σχολείο συνιστά έκφραση της κοινωνικής πραγματικότητας. Και ο μέσος νεοέλληνας είναι φτωχός, ακαλιέργητος, φοβισμένος και ανασφαλής. Αποκομμένος από το νήμα της πολιτισμικής του παράδοσης παρασύρεται από τις υποσχέσεις της κατανάλωσης και εντέλει αποτυγχάνει κλεισμένος στον ατομοκεντρισμό και την ανέχεια.

Το ελληνικό σχολείο εκφράζει τον μικρόπνοο εαυτό μας, τις κοντόφθαλμες προσδοκίες και τις φίλαυτες ανάγκες μας. Θέλουμε τα παιδιά μας να αποκτήσουν κοινωνικό κύρος και υψηλό μισθό. Το σχολείο δεν είναι χώρος παιδείας αλλά εφαλτήριο προώθησης στην επαγγελματική αποκατάσταση. Ο μαθητής δεν παιδαγωγείται για να γίνει ολοκληρωμένη και ηθική προσωπικότητα αλλά εκπαιδεύεται ώστε να γίνει ανταγωνιστικός και να υπερισχύσει στην αγορά εργασίας.

Πρωτεύουσα σημασία προσλαμβάνουν μαθήματα όπως τα μαθηματικά, η φυσική, η χημεία ή η γλώσσα. Όχι διότι το εκπαιδευτικό σύστημα θεωρεί ότι τα μαθήματα αυτά προάγουν την προσωπική ανάπτυξη του μαθητή αλλά διότι τα μαθήματα αυτά θα αποβούν χρήσιμα στις μετα-λυκειακές σπουδές ή στην προετοιμασία άσκησης κάποιου επαγγέλματος.

Η μέριμνα δεν είναι η υπαρξιακή ωφέλεια που θα μπορούσε να αποκομίσει ο μαθητής από τη μελέτη αλλά η αποφυγή των κενών στη μάθηση από τη μια σχολική χρονιά στην άλλη.

(...)

Ολόκληρο το κείμενο βρίσκεται στη σελίδα:

http://www.psyche.gr/paideia.htm

Link to comment
Share on other sites

Διαφημίσεις


alcyon Newbie

alcyon

Posted
Posted

Γενικό το ερώτημα...

Είναι μια άποψη... και μάλιστα αν δεν κάνω λάθος... κι εμείς κάτι τέτοια λέγαμε στη δική μας εφηβεία. Θα μου πεις τι άλλαξε από τότε.... χμμ τι να πω....;!

 

Το σχολείο είναι μια ανάγκη. Αλλά νομίζω όμως πως το έμψυχο υλικό είναι αυτό που μετράει. Θα με πεις ρομαντική; Θα με πεις.... άσχετη...; Μπορεί... μπορεί και τα δύο... Πιστεύω όμως περισσότερο στο σχολείο.... ακόμα και με αυτή τη μορφή που έχει. Μακάρι να γίνει καλύτερο, αλλά δε μπορώ να λέω πως είναι και χάλια.

 

Όταν "χτυπάω" κάτι για να το ρίξω.... θα πρέπει να έχω και κάτι για να το αντικαταστήσω.

Αν λοιπόν είναι προβληματική η εικόνα του σχολείου..... Αν άλλα πρέπει να κάνει και άλλα κάνει..... Αν .... αν ... αν.....

Τι προτείνεις για να διορθωθει; Και ρωτάω για εφικτά πράγματα...

 

Αφορισμοί του τύπου... "το σχολείο βλάπτει σοβαρά την παιδεία" ... είναι λίγο.... πώς να το πω.... φράσεις εντυπωσιασμού...

 

Αυτά... πολύ πολύ φιλικά. ;)

Δεν εκπαιδεύω παιδιά... Εκπαιδεύομαι γονιός.

"... άλλωστε, η εμπειρία που αποκτούμε είναι η συσσώρευση των λαθών μας, έτσι δεν είναι; ... " -E.M.

Link to comment
Share on other sites
Νικήτας Newbie

Νικήτας

Posted
  • Author
Posted

Alcyon το κείμενο έχει και τις προτάσεις του. Ίσως ανεδαφικές αλλά οι προτάσεις υπάρχουν:

 

impaideia.jpg

 

Χρειαζόμαστε ένα σχολείο που να καλλιεργεί :

- Tην κριτική σκέψη και όχι την απομνημόνευση.

- Την απόκτηση δεξιοτήτων και όχι την αποστήθιση εννοιών.

- Την ψυχολογική συγκρότηση, το ήθος, την ελευθερία, την δικαιοσύνη, την ειρήνη, το σεβασμό της ιδιαιτερότητας του άλλου και όχι τον ανταγωνισμό και την βαθμοθηρία.

- Να δωθεί έμφαση και προτεραιότητα στις τέχνες (μουσική, θέατρο, χορός κλπ), στον αθλητισμό και στην ψυχολογία της ομάδας και του κάθε μαθητή (ψυχόδραμα, ψυχολογικές τεχνικές έκφρασης και επικοινωνίας). Να καταλάβουμε ότι ο μη ανταγωνιστικός αθλητισμός και ο χορός είναι πιο σημαντικές σχολικές δραστηριότητες από την γραμματική και την άλγεβρα. «Μετά δη μουσικήν γυμναστική θρεπτέοι οι νεανίαι» Πλάτωνας, Πολιτεία 403 c

- Το σχολείο να έρχεται σε συνεχή δημιουργική επαφή με την κοινότητα. Συνεχείς επισκέψεις στην φύση, την πόλη, τους συλλόγους, τους επαγγελματίες κλπ

- Οι μαθητές να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν μαθήματα.

- Οι εκπαιδευτικοί να εμπνέουν την όρεξη και την διάθεση για την γνώση και όχι απλά να αναφέρουν, να περιγράφουν και να εξηγούν. Ο στόχος δεν είναι η εγκυκλοπαιδική μάθηση αλλά η αγάπη για τη γνώση.

- Η έμφαση να δίνεται στην αναζήτηση της γνώσης, στην έρευνα, την αμφισβήτηση, την παρατήρηση και το πείραμα και όχι στην συσσώρευση χρηστικών πληροφοριών.

- Να ενθαρύνεται και να προωθείται η συνεργασία, η αλλυλεγγύη και η αγάπη και όχι ο ανταγωνισμός και ο ατομοκεντρισμός

- Οι μαθητές να αντιμετωπίζονται ως πρόσωπα. Ως ιδιαίτερες, μοναδικές και ανεπανάληπτες προσωπικότητες και όχι ως απρόσωπη ομάδα.

- Ο εκπαιδευτικός οφείλει να λαμβάνει υπόψη του την ψυχολογία του κάθε μαθητή. Να σέβεται τα συναισθήματα, τα βιώματα, τις πεποιθήσεις, τις ανάγκες και τις προσδοκίες του κάθε μαθητή.

Link to comment
Share on other sites
alcyon Newbie

alcyon

Posted
Posted

Τα σχόλιά μου αναφέρονται κυρίως στο απόσπασμα που μας παρέθεσες. Έριξα μια ματιά στο υπόλοιπο αλλά πολύ βιαστική, για να πω την αλήθεια.

 

Εξακολουθώ να πιστεύω πως οι προτάσεις είναι πολύ γενικές και στοχεύουν πιο πολύ στο συναίσθημα και όχι τόσο στη λογική και στον τρόπο που μπορούν όλα αυτά να επιτευχθούν πρακτικά.

 

Για να γίνουν, όλα αυτά, θα πρέπει να αλλάξει ριζικά όλο το εκπαιδευτικό σύστημα και πάλι ίσως και τότε να είμαστε μακριά από τον πραγματικό μας στόχο. Επίσης το σχολείο είναι αντικατοπτρισμός της κοινωνίας μας. Κατά τα πρότυπά της... και το σχολείο.

 

Στην πράξη αν το σχολείο δε δώσει εφόδια για την επαγγελματική σταδιοδρομία, μάλλον δεν έχει λόγο ύπαρξης. Φυσικά έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινες ψυχές. Και οι καθηγητές και οι μαθητές είναι άνθρωποι πάνω απ' όλα. Αλλά σχολείο τέλειο που να έχει ως στόχο την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του κάθε παιδιού, δε νομίζω πως είναι εφικτό. Και νομίζω πως δεν θα το ήθελαν κάτι τέτοιο.

 

Γιατί ο κάθε γονιός στο άγχος του για να δώσει "εργαλεία" στο παιδί του για τον αυριανό του βιοπορισμο, προτιμά να το πάει σε κάποιο φροντιστήριο, σε κάποιο ιδιωτικό σχολείο με διευρημένο ωράριο και φορτωμένο πρόγραμμα, παρά να πάρει κάποιον ... παιδαγωγό που απλά θα παρευρίσκεται μαζί με το παιδί και θα το βοηθά να γνωρίζει και να αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Επίσης το έργο του παιδαγωγού βρίσκεται περισσότερο στα χέρια των γονιών, αλλά οι γονείς βρίσκονται για βιοποριστικούς λόγους ... στην εργασία τους.

 

Το να βρίσκεται ένα μωρό-παιδί-έφηβος-νεαρός ενήλικας στα χέρια ενός παιδαγωγού... ή το να υπάρχει ένα σχολείο που να καλύπτει αυτές τις ανάγκες... χρειάζεται χρόνο. Μια διαδικασία τη μαθαίνει κανείς πιο γρήγορα και είναι πιο εύκολα αποδόσιμη με το να του τη "μαρτυρήσει" κάποιος παρά να αφήσει το παιδί να την ανακαλύψει....

 

Γι' αυτό και τα θετικά μαθήματα έχουν τόσο καίριο λόγο στο σχολείο. Επίσης δεν πρέπει να τα υποτιμούμε από άποψης σπουδαιότητας γιατί αυτά μας δημιουργούν την κριτική σκέψη. Εκεί βρίσκονται οι βάσεις για τη φιλοσοφία. Με τους ίδιους μηχανισμούς που κατανοούμε τις θετικές επιστήμες, θα χρησιμοποιήσουμε για να κατανοήσουμε τον κόσμο μας και να προεκτίνουμε την αντίληψή μας.

 

Τα φιλολογικά επίσης απαραίτητα για την καθημερινή επικοινωνία. Σε αυτά βρίσκονται κρυμμένες οι ιστορίες των πολίτισμών και οι τάσεις κάθε λαού-φυλής. Αν προσέξει κανείς τη γλώσσα αντιλαμβάνεται τις συνήθειες των ανθρώπων της και πολλές φορές γίνονται κατανοητές οι συμπεριφορές των διαφόρων κοινωνικών ομάδων.

 

Η γυμναστική είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της καλής φυσικής κατάστασης και της ευεξίας που ανατροφοδοτεί το πνεύμα φυσικά.

 

Από εκεί και πέρα .... ο χορός και οι τέχνες... είναι απόρρια της κριτικής σκέψης, της κοινωνικοποίησης, και της καλής φυσικής και ψυχολογικής κατάστασης.

 

Νομίζω πως αυτές τις ανάγκες τις καλύπτει το σχολείο.... ακόμα και με αυτή την εικόνα που έχει σήμερα.

 

Πιο συγκεκριμένα.....

Χρειαζόμαστε ένα σχολείο που να καλλιεργεί :

- Tην κριτική σκέψη και όχι την απομνημόνευση.

Χρειάζεται και ο μαθητής να έχει τις αντίστοιχες ικανότητες. Αυτός που δεν μπορεί να κρίνει... αναγκαστικά απομνημονεύει. Αυτός που μπορεί να κρίνει.... πρώτα κατανοεί και η απομνημόνευση έρχεται από μόνη της.

 

Άρα πιστεύω πως το σχολείο για τρόπος μαζικής και όχι εξατομικευμένης διδασκαλίας, επιτυγχάνει αυτό το στόχο. Σε αντίθετη περίπτωση θα έπρεπε να έχουμε διδασκάλους κατ' οίκον για κάθε ένα παιδί. Αλλά τότε θα χάναμε την.... κοινωνικοποίηση.

 

- Την απόκτηση δεξιοτήτων και όχι την αποστήθιση εννοιών.
Πρώτα πρέπει να γνωρίζουμε το θέμα (άρα πρώτα μελετάμε, , κρίνουμε, απομνημονεύουμε) και έπειτα αποκτάμε δεξιότητες. Εδώ συμφωνώ πως λείπουν από τα σχολεία μας ώρες για πρακτική εφαρμογή.

 

- Την ψυχολογική συγκρότηση, το ήθος, την ελευθερία, την δικαιοσύνη, την ειρήνη, το σεβασμό της ιδιαιτερότητας του άλλου και όχι τον ανταγωνισμό και την βαθμοθηρία.
Το "+" που παραθετει εδώ... και το "-" επίσης... είναι κατά τη γνώμη μου ασύνδετα μεταξύ τους. Είναι πώς να το πω... ένα επιχείρημα συναισθηματικού τύπου και όχι αντίθετες έννοιες.

 

Πάραυτα ... η ψυχολογική συγκρότηση, το ήθος, η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η ειρήνη, ο σεβασμός της ιδιαιτερότητας του άλλου και τόσες άλλες αρετές, διδάσκονται .... καθημερινά... μέσα από το παράδειγμα των εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί μας προέρχονται από την ίδια μας την κοινωνία. Είναι αναπόσπαστα μέλη μας. Αν αυτοί αποτυγχάνουν να δώσουν αυτές τις αξίες, δε φταίει το σχολείο αλλά η ίδια η κοινωνία από την οποία προέρχονται. Προσωπική μου άποψη είναι ... πως δεν αποτυγχάνουν. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικές αντιλήψεις και συχνά αντικρουόμενες, αλλά αυτό μάλλον αντικατοπτρίζει την κοινωνία και τις πολλές οπτικές γωνίες που μπορεί να έχει ένα θέμα.

 

 

Επίσης ο ανταγωνισμός και η αξιολόγιση είναι πράγματα που θα συναντήσει κάποιος στη ζωή του. Από τότε που εμφανίστηκε ο άνθρωπος στη γη, υπάρχει και ο ανταγωνισμός. Είναι μέσα μας... και δεν πιστεύω πως θα εκλείψει ποτέ. Στόχος μας μάλλον θα έπρεπε να είναι να μπορούμε να τον διαχειρηστούμε για να μη βγαίνουμε εκτός ελέγχου, ακριβώς όπως κάνουμε για τη φυσική μας δύναμη.

 

Επίσης η αξιολόγηση... απαραίτητη για αυτο-οργάνωση και κίνητρο για αυτο-βελτίωση. Η βαθμοθηρία είναι μια κακή εκδοχή της αξιολόγισης. Από την εμπειρία μου ως μαθήτρια και όσο μπορώ να θυμηθώ.... λίγα ήταν τα παιδιά που κυνηγούσαν το βαθμό... και συνήθως ήταν αυτά που ανήκουν στην ελιτ των μαθητών. Αλλά πίσω από αυτή οφείλονται άλλα ψυχολογικού τύπου κίνητρα. Οπότε κατά τη γνώμη μου δε φταίει το σχολείο.

 

- Να δωθεί έμφαση και προτεραιότητα στις τέχνες (μουσική, θέατρο, χορός κλπ), στον αθλητισμό και στην ψυχολογία της ομάδας και του κάθε μαθητή (ψυχόδραμα, ψυχολογικές τεχνικές έκφρασης και επικοινωνίας). Να καταλάβουμε ότι ο μη ανταγωνιστικός αθλητισμός και ο χορός είναι πιο σημαντικές σχολικές δραστηριότητες από την γραμματική και την άλγεβρα. «Μετά δη μουσικήν γυμναστική θρεπτέοι οι νεανίαι» Πλάτωνας, Πολιτεία 403 c

- Το σχολείο να έρχεται σε συνεχή δημιουργική επαφή με την κοινότητα. Συνεχείς επισκέψεις στην φύση, την πόλη, τους συλλόγους, τους επαγγελματίες κλπ

Νομίζω πως το έχω καλύψει σε γενικές γραμμές με όσα έχω πει ως τώρα....

 

- Οι μαθητές να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν μαθήματα.
Συμφωνώ πως ως ένα βαθμό θα έκανε τους μαθητές να δουν τα μαθήματα με μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Νομίζω πως αυτό συμβαίνει ήδη στα σχολεία. Ίσως αν εφαρμοζόταν σε μεγαλύτερο βαθμό....

Προσωπικά μάλλον συμφωνώ.

 

 

- Οι εκπαιδευτικοί να εμπνέουν την όρεξη και την διάθεση για την γνώση και όχι απλά να αναφέρουν, να περιγράφουν και να εξηγούν. Ο στόχος δεν είναι η εγκυκλοπαιδική μάθηση αλλά η αγάπη για τη γνώση.

- Η έμφαση να δίνεται στην αναζήτηση της γνώσης, στην έρευνα, την αμφισβήτηση, την παρατήρηση και το πείραμα και όχι στην συσσώρευση χρηστικών πληροφοριών.

- Να ενθαρύνεται και να προωθείται η συνεργασία, η αλλυλεγγύη και η αγάπη και όχι ο ανταγωνισμός και ο ατομοκεντρισμός

- Οι μαθητές να αντιμετωπίζονται ως πρόσωπα. Ως ιδιαίτερες, μοναδικές και ανεπανάληπτες προσωπικότητες και όχι ως απρόσωπη ομάδα.

Επίσης νομίζω πως τα κάλυψα παραπάνω....

 

- Ο εκπαιδευτικός οφείλει να λαμβάνει υπόψη του την ψυχολογία του κάθε μαθητή. Να σέβεται τα συναισθήματα, τα βιώματα, τις πεποιθήσεις, τις ανάγκες και τις προσδοκίες του κάθε μαθητή.
Αν και το κάλυψα.... θα σταθώ για μια φορά ακόμα.... Ο εκπαιδευτικός... αχχ αυτός ο εκπαιδευτικός.... Του ζητάμε να είναι... παιδαγωγός, διδάσκαλος, ξεκούραστος, χαμογελαστός, ορεξάτος, ξέγνοιαστος με μόνο στόχο του η ευημερία του μαθητή του.... του κάθε μαθητή του.

 

Δε συγχωρούμε τον κουρασμένο εκπαιδευτικό επειδή αναθρέφει τα παιδιά του τις άλλες ώρες....

 

Δε συγχωρούμε τον ψυχολογικά εξουθενωμένο εκπαιδευτικό επειδή έχει στην εποπτεία του 30 μαθητές από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, με διαφορετικές ανάγκες, με διαφορετικές αντιδράσεις. Τον θέλουμε παιδαγωγό για κάθε έναν ξεχωριστά. Τον θέλουμε να διορθώνει τα λάθη των γονιών του κάθε παιδιού. Θεωρούμε υποχρέωσή του να ομορφαίνει το προβληματικό συχνά περιβάλλον του κάθε μαθητή του.

 

Δε συγχωρούμε τον εκπαιδευτικό που έχει στην "πλάτη του" κάποιο εκπαιδευτικό υλικό το οποίο πρέπει να φερει εις περας.

 

Δυσκολευόμαστε πολλές φορές να καλύψουμε αυτές τις ανάγκες για τα ίδια μας τα παιδιά (που είναι 1, 2, 3, 4...) .... και ζητάμε από τον εκπαιδευτικό να κάνει τη δική μας δουλειά... για όλα τα παιδιά... και τα 30... του κάθε τμήματος... της κάθε τάξης.... δηλαδή και τα 150 - 300 που μπορεί να έχει.....

 

Μήπως ζητάμε πολλά από τον εκπαιδευτικό;; Μήπως θα έπρεπε να υπάρχουν άλλοι να κάνουν όλη αυτή τη δουλειά; Μήπως θα έπρεπε εμείς πρώτα να στηρίζουμε τα παιδιά μας και να μην περιμένουμε να τα κάνουν όλα οι εκπαιδευτικοί; (που πολλές φορές όταν προσπαθούν να επισημάνουν κάτι.... αγριεύουμε γιατί νιώθουμε πως "ακυρώνει" το ρόλο μας...)

 

Μήπως ο εκπαιδευτικός τελικά είναι το εύκολο θύμα... για να του φορτώσουμε όλα τα κακώς κείμενα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, αλλά κυρίως όλα τα κακώς κείμενα της ίδιας μας της κοινωνίας;

Δεν εκπαιδεύω παιδιά... Εκπαιδεύομαι γονιός.

"... άλλωστε, η εμπειρία που αποκτούμε είναι η συσσώρευση των λαθών μας, έτσι δεν είναι; ... " -E.M.

Link to comment
Share on other sites
Νικήτας Newbie

Νικήτας

Posted
  • Author
Posted

Αλκυών πολύ ενδιαφέρουσες οι θέσεις σου! Αν θέλεις και συμφωνείς θα τις προσθέσω στην ιστοσελίδα όπου έχω δημοσιεύσει το κείμενο.

Αν θέλεις μπορείς να κάνεις και αλλαγές ή διορθώσεις.

 

Φυσικά και όποιος άλλος φίλος-η θέλει μπορεί να γράψει και να το δημοσιεύσουμε και στην ιστοσελίδα.

Link to comment
Share on other sites

Διαφημίσεις

gavrias Newbie

gavrias

Posted
Posted

Συμφωνόντας με την alcyon θα προσθέσω μόνο και το ρόλο του γονιού σε όλα αυτά.

 

A

impaideia.jpg

 

Χρειαζόμαστε ένα σχολείο που να καλλιεργεί :

- Tην κριτική σκέψη και όχι την απομνημόνευση.

- Την απόκτηση δεξιοτήτων και όχι την αποστήθιση εννοιών.

 

Και γονείς που θα δουλέψουν στην καθημερινότητα του παιδιού προς αυτή την κατέυθηνση.

Γιατί κανένα σχολείο και κανένας εκπαιδευτικός δε μπορεί απο μόνο του να το καλλιεργήσει αν δεν έχει και τη συνεργασία του γονιού.

 

Την ψυχολογική συγκρότηση, το ήθος, την ελευθερία, την δικαιοσύνη, την ειρήνη, το σεβασμό της ιδιαιτερότητας του άλλου και όχι τον ανταγωνισμό και την βαθμοθηρία.

 

'Ενα παιδί στην οικογένεια του οποίου δεν υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, πόσο εύκολο είναι να τα υιοθετήσει στο πλάισιο του σχολικού περιβάλλοντος?

 

 

- Οι εκπαιδευτικοί να εμπνέουν την όρεξη και την διάθεση για την γνώση και όχι απλά να αναφέρουν, να περιγράφουν και να εξηγούν. Ο στόχος δεν είναι η εγκυκλοπαιδική μάθηση αλλά η αγάπη για τη γνώση.

- Η έμφαση να δίνεται στην αναζήτηση της γνώσης, στην έρευνα, την αμφισβήτηση, την παρατήρηση και το πείραμα και όχι στην συσσώρευση χρηστικών πληροφοριών.

- Να ενθαρύνεται και να προωθείται η συνεργασία, η αλλυλεγγύη και η αγάπη και όχι ο ανταγωνισμός και ο ατομοκεντρισμός

- Οι μαθητές να αντιμετωπίζονται ως πρόσωπα. Ως ιδιαίτερες, μοναδικές και ανεπανάληπτες προσωπικότητες και όχι ως απρόσωπη ομάδα.

- Ο εκπαιδευτικός οφείλει να λαμβάνει υπόψη του την ψυχολογία του κάθε μαθητή. Να σέβεται τα συναισθήματα, τα βιώματα, τις πεποιθήσεις, τις ανάγκες και τις προσδοκίες του κάθε μαθητή.

 

Κι εδώ θα μπορούσε να ήτανε πολύ καλύτερα τα πράγματα αν οι γονείς είχαμε μεγαλύτερη διάθεση και χρόνο για συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς.

Αν υπήρχανε περισσότερες ευκαιρίες συνάντησης/συζήτησης μεταξύ γονέων/δασκάλων/σχολικών συμβούλων.(Φέτος είχαμε μόνο μία στο δικό μας σχολείο).

 

Αν οι ίδιοι γινόμασταν σύμμαχοι κι όχι αντίπαλοι των εκπαιδευτικών.

ΜΙΑ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΔΩΡΑ ΠΟΥ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ

Ρατσιστής δεν γεννιέσαι … γίνεσαι

Link to comment
Share on other sites
sofia_nefeli Newbie

sofia_nefeli

Posted
Posted

νικητα αυτα που λες ειναι λιγο ουτοπικα...για την ελλαδα μιλαμε...

απο την αλλη βεβαια εχω και εναν προβληματισμο....για να γινουν ολα αυτα που λες πρεπει οι ιδιοι οι δασκαλοι να ειναι σωστοι ανθρωποι. και αναρωτιεμαι οταν το 70% των δασκαλων που ειχα ηταν επιεικως απαραδεκτοι αν τους αφηναν πιο "ελαφρυ" το προγραμμα θα τα φορτωναν στον κοκορα. θελω να πω οτι δεν ειμαι σιγουρη οτι θελω αυτοι οι καθηγητες να διαμορφωσουν τη προσωπικοτητα του παιδιου μου. θα προτιμουσα να αρκεστουν στο μαθημα τους. να μη θυμηθω τους δικους μου καθηγητες!! φαντασου αυτοι να προσπαθουσαν να μου αναπτυξουν το οικολογικο πολιτικο κοινωνικο κριτηριο!!! θα το δολοφονουσαν!!

απο την αλλη το 30% των δασκαλων που πραγματικα ηταν αξιεπαινο ειχε ηδη προβει σε αυτη τη διαδικασια του να παραξει σωστους ανθρωπους...δεν ηταν αναγκη να τους το υποδειξει καποιος!

οσον αφορα τωρα στο παπαγαλισμα θα διαφωνησω με την αποψη οτι παπαγαλιζει αυτος που δεν καταλαβαινει και αυτος που καταλαβαινει δε παπαγαλιζει.

καταρχην γιατι να δεχτω οτι αφηνουμε τοοοσα παιδια να μη καταλαβαινουν το μαθημα? ειναι πια τοοοοσο δυσκολο? οχι. αν οι καθηγητες τα εξηγουσαν σωστα, αν υπηρχε κ λιγη υποστηριξη απο το σπιτι μια χαρα θα τα καταλαβαιναν!! απλα το θεμα δεν ειναι να τα καταλαβεις αλλα να τα αναπαραγαγεις. αυτο ζητουν αυτο κανουν τα παιδια. επιπλεον εγω δε μπορουσα με τιποτα να τα πω "οπως τα γραφει το βιβλιο" παντα τα ελεγα με "δικα μου λογια" και παντα εχανα στη βαθμολογια σε σχεση με τον "παπαγαλο". αρα το δικο μου κριτικο νου προσπαθουσαν να τον καλουπωσουν.

παντως βρε νικητα αυτο το σλογκαν "το σχολειο κανει κακο" με ενοχλησε...

φαντασου να το διαβασουν μαθητες!! σκεφτηκες ποσο θα τα επηρρεασει?

οπως και να εχει χαιρομαι να γινονται τετοιου ειδος συζητησεις

Link to comment
Share on other sites
sofia_nefeli Newbie

sofia_nefeli

Posted
Posted

μια μικρη διορθωση: ναι ειναι πολυ δυσκολα πιστευω τα μαθηματα που παρακολουθουν τα ελληνοπαιδα!! αρα ειναι δυσκολο να τα καταλαβουν ολα τα παιδια. μηπως θα επρεπε να κινηθουμε λιγο προς τη μειωση της υλης? στο γυμνασιο θυμαμαι ηταν αντικειμενικα πιο δυσκολα τα μαθηματα απο οτι στο τει που πηγα! πως γινεται αυτο?

Link to comment
Share on other sites
alcyon Newbie

alcyon

Posted
Posted

Το να αποδώσει κανείς ένα νόημα με δικά του λόγια και μάλιστα για ένα θέμα στο οποίο δεν έχει εμπειρία (όπως είναι τα μαθήματα και το περιεχόμενό τους) είναι πολύ δύσκολο. Τα εκφραστικά λάθη είναι πολλά και συχνά ο μαθητής πιστεύει πως κατάφερε να αποδόσει αυτό που έχει στο μυαλό του ενώ στην πραγματικότητα βρίσκεται πολύ μακριά. Αυτή του την αδυναμία την εκλαμβάνει συχνά ως... μετατροπή σε παπαγάλο, αφού οι "παπαγάλοι" είτε κατάλαβαν είτε όχι... αποδίδουν νοηματικά ορθό αποτέλεσμα.

 

Πόσες φορές οι δάσκαλοι διορθώνουν ένα παιδί για το λάθος του κι εκείνο απαντά "μα αυτό εννοούσα!".... Όμως στο σχολείο πρέπει να μάθουμε να εκφραζόμαστε σωστά και να αποδίδουμε ορθά το νόημα των πραγμάτων που έχουμε στο μυαλό και στις σκέψεις μας. Αλλιώς θα είμαστε "απομονωμένοι" είτε στα μαθήματα και τους βαθμούς... είτε στη ζωή μας γενικότερα.

 

Σκεφτείτε πόσες παρεξηγήσεις έχουν ξεκινήσει.. πόσοι καβγάδες... πόσες προστριβές ... επειδή ακριβώς λείπει αυτή η δεξιότητα. Νομίζω πως ορθώς το σχολείο επίμένει σε αυτή.

 

Δεν είπα πως όσοι παπαγαλίζουν δεν καταλαβαίνουν. Παπαγαλίζουν συχνά και όσοι καταλαβαίνουν γιατί μέσα από αυτό το μηχανισμό πατάνε σε ένα ασφαλές μονοπάτι που θα τους οδηγήσει σε καλύτερο αποτέλεσμα. Στο κάτω κάτω μαθαίνουν να χρησιμοποιούν νέες εκφράσεις που στο οικείο περιβάλλον μπορεί να μην τις έχουν ακούσει ποτέ.

 

Δεν΄κάνω το εγκώμιο του παπαγαλίζειν...

Αλλά ο άλλος δρόμος είναι δύσκολος.. και πολλά παιδιά καταφεύγουν στο σίγουρο και το ασφαλές. Δε φταίνει οι καθηγητές για αυτό.... (τουλάχιστον όχι εντελώς). Εκεί χρειάζεται κίνητρο.. από τον εκπαιδευτικό... σωστή προώθηση (χρήση επαίνου), κτλ...

 

Τίποτα δεν είναι άσπρο -μαυρο... ;)

Δεν εκπαιδεύω παιδιά... Εκπαιδεύομαι γονιός.

"... άλλωστε, η εμπειρία που αποκτούμε είναι η συσσώρευση των λαθών μας, έτσι δεν είναι; ... " -E.M.

Link to comment
Share on other sites
sofia_nefeli Newbie

sofia_nefeli

Posted
Posted

χμμμ σωστο αυτο που επισημανες αλκυων!! δεν ισχυει παντα ωστοσο νομιζω οτι σε ενα μεγαλο ποσοστο ειναι αληθεια...αρα στη διορθωση του γραπτου σημειωνουμε το λαθος και κανουμε προτασεις πως θα μπορουσε να εκφραστει καλυτερα...γιατι δε το εχω δει πουθενα ομως αυτο? εκτος βεβαια απο την εκθεση!! το χα δει καμποσες φορες...χαχαχα!!!

Link to comment
Share on other sites

Διαφημίσεις

alcyon Newbie

alcyon

Posted
Posted

Τι να διορθώσει ο ... φυσικός; Ο χημικός...; Ο μαθηματικός...;;

 

Όταν διορθώνει τα γραμματικά-συντακτικά-νοηματικά.... ... λένε οι μαθητές... "ααα αυτός βαθμολογεί και την ορθογραφία, να κοιτάει μόνο το μάθημά του!". Αν τα αφήνει... λέμε εμείς... ως κριτές... γιατί δεν τα επισημαίνει..... Τι να κάνει ...;;

 

Τα κάνει λοιπόν ο φιλόλογος... γιατί είναι στο δικό του αντικείμενο ορισμένο. Αλλά αντίκτυπο έχει σε όλες τις εκφράσεις της ζωής του μαθητή.

 

Επίσης πολύ συχνά οι επισημάνσεις των εσφαλμένα διατυπωμένων φράσεων γίνεται προφορικά και όχι γραπτά. Γιατί έτσι επιτρέπεται να συζητιέται και γίνεται πιο κατανοητό και από τον εκπαιδευτικό το πού "κόλλησε" ο μαθητής, αλλά και ο μαθητής "ξεμπλοκάρει" πιο εύκολα αφού λαμβάνει την ακριβή διόρθωση σε άμεση επαφή (και όχι έμμεσα όπως είναι ο γραπτός λόγος).

 

Το μόνο που πρέπει να θυμάται ο μαθητής είναι να.... ρωτάει! Ένας εκπαιδευτικός έχει στην εποπτεία του περίπου 30 μαθητές / ώρα. Διορθώνει εκατοντάδες γραπτά. Δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να θυμάται όλα τα λάθη και να βρίσκει εκείνος το μαθητή για να του τα εξηγήσει. Ο μαθητής πρέπει να δει να ενδιαφερθεί και να ρωτήσει.... Εκεί είναι που χάνεται η επικοινωνία πολλές φορές... Το βλέπει ο μαθητής το γραπτό... απογοητεύεται, αποθαρρύνεται και... δε ρωτάει. Αφήνει το λάθος μαζί με την πικρή γεύση της απογοήτευσης στο πρόσωπο του εκπαιδευτικού.

 

Φυσικά εκεί είναι και ο ρόλος του εκπαιδευτικού να ενθαρρύνει τις ερωτήσεις. Αυτό όμως εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του εκπαιδευτικού κυρίως, αλλά και τη δεκτικότητα του "κοινού" του... δηλαδή των μαθητών του.

 

 

Αχχχ ...... δύσκολες οι ανθρώπινες σχέσεις.... πολύπλοκες.... και όμορφες. :D

Δεν εκπαιδεύω παιδιά... Εκπαιδεύομαι γονιός.

"... άλλωστε, η εμπειρία που αποκτούμε είναι η συσσώρευση των λαθών μας, έτσι δεν είναι; ... " -E.M.

Link to comment
Share on other sites
sofia_nefeli Newbie

sofia_nefeli

Posted
Posted

αλκυων μου νομιζω οτι τα βλεπεις λιγο εξιδανικευμενα...δε ξερω ισως ετυχες καθηγητων που αξιζαν τον τιτλο. ισως παλι εισαι μια τετοια καθηγητρια. νομιζω οτι αυτα που περιγραφεις δεν αντικατοπτριζουν το ελληνικο σχολειο!

οπως ειπες στη φυσικη η στα μαθηματικα δεν τιθεται θεμα διατυπωσης...η τον ξερεις τον τυπο και ξερεις και να τον χρησιμοποιεις/αποδεικνυεις η οχι... στην ιστορια πχ παιζει ρολο και η διατυπωση αλλα και η χρονολογιες που πρεπει να θυμασαι απ'εξω. εκει λοιπον που η ιστορια ειναι απο τα πλεον ενδιαφεροντα μαθηματα γινονται εγκληματα...ποτε δε μου αρεσε η ιστορια!! τι να αποστηθισω? για πιο λογο? το λεει κ το ονομα του μαθηματος: ειναι ιστορια...την εξιστορει ο αφηγητης!!! ακομα κ ο συγγραφεας τα εγραψε οπως τα εβλεπε εκεινος -ας μη μιλησουμε για την αντικειμενικοτητα του μαθηματος-. γιατι λοιπον δεν μπορω εγω να τα πω οπως θελω? επιπλεον κατι που ελειπε απο το σχολειο και παρηχε πραγματικες γνωσεις ηταν οι εργασιες! παρε οποιο κεφαλαιο θες και ψαξε στο ιντερνετ (ενα δυνατο εργαλειο στα χερια των μαθητων) και γραψε την αποψη σου!! τι πραγματικα μου παρεχει η αποστηθιση μιας σελιδας?

και αλκυων δεν δεχομαι το επιχειρημα των πολλων παιδιων! ετσι ελεγε κ ο σερβιτορος οτι δεν ειδε τη τυφλη αλλα δε το δεχτηκε κανεις. γιατι να δεχτω οτι ο δασκαλος δε μπορει λογω υπεραριθμων τμηματων? γιατι η καθηγητρια που μου εκανε βιολογια ειχε το χρονο ειχε τη διαθεση να μας τρεχει για περιβαντολλογικες εκδρομες, αναδασωσεις κτλ κτλ? ας μη κρυβομαστε πισω απο το δαχτυλο μας. αυτος που πραγματικα νοιαζεται θα βρει τον τροπο και να ειστε σιγουροι οτι θα χαιρει τοσο της εκτιμησης οσο και της αμεριστης προσοχης των παιδιων

Link to comment
Share on other sites
νεφελη Newbie

νεφελη

Posted
Posted

Εγω παλι ειμαι της αποψης οτι κυριαρχο ρολο θα επρεπε να παιζει η οικογενεια κ στη συνεχεια το σχολειο. Ομως οταν οι ιδιοι οι γονεις ειναι απαιδευτοι κ αδιαφορουν πληρως, τι να περιμενεις απο το παιδι? Οταν πχ φωναζεις τους γονεις για ενημερωση κ αυτοι απλουστατα δεν εμφανιζονται ποτε γιατι δεν εχουν χρονο τι να πεις? Ή οταν κανεις παρατηρηση σε ενα παιδι κ αμεσως ο γονιος επιτιθεται στον καθηγητη οτι ειναι αντιδημοκρατικος, οτι καταπιεζει το τελειο παιδι του, οτι εχει βαλει στο ματι το αγγελουδι του τι πρεπει να κανει ο καθηγητης? Ή οταν καλλιεργουμε εμεις οι ιδιοι στα παιδια μας τη νοοτροπια οτι το παιδι μαθαινει μονο στο φροντιστηριο κ οτι το σχολειο ειναι αναγκαιο κακο κ ωρα του παιδιου τι να κανει το σχολειο? Οταν ο καθηγητης εχει να διδαξει μια ταξη 25 μαθητων με τελειως διαφορετικο επιπεδο κ τελειως διαφορετικα ενδιαφεροντα, οπου οι 5 ασχολουνται κ ενδιαφερονται, αλλοι 5 καπως συμμετεχουν, οι 10 ειναι τρεις λαλουν και δυο χορευουν και οι 5 δημιουργουν σοβαρα προβληματα τι να κανει ο καθηγητης? Κ εξαλλου ο καθηγητης με τι να σχοληθει, να τα μαθει συνεργασια, κριτικη σκεψη, να τα κανει εκπαιδευτικες εκδρομες ή να βγαλει την υλη που πρεπει κ να τους βαλει τα διαγωνισματα που ειναι υποχρεωμενος απο το νομο να βαλει?

Δεν ειμαι καθηγητρια, αλλα εχω πολλους φιλους που ασχολουνται με το χωρο. Κ φυσικα δεν υποστηριζω οτι ολοι οι καθηγητες ειναι αναμαρτητοι κ σωστοι, αλλα σιγουρα δεν ειναι κ οι υπαιτιοι του προβληματος. Το προβλημα της παιδειας ειναι βαθυτερο κ εχει να κανει με την πολιτικη βουληση να φτιαξουν τα πραγματα ή να τη βουλίαξουμε κιαλλο, δημιουργωντας ανθρωπους ανεγκεφαλους κ ευκολα χειραγωγησιμους??

Link to comment
Share on other sites
angela_kgr Newbie

angela_kgr

Posted
Posted

Ηλιόσποροι-Παιδεία & Εκπαίδευση

Τετάρτη

, 01 Οκτώβριος 2008 15:12

 

Στην Παιδαγωγική συνυπάρχουν εδώ και τετρακόσια περίπου χρόνια δύο μεγάλες παραδόσεις. Από τη μια τη δασκαλοκεντρική, που θεωρεί πως η μάθηση έρχεται σε σύγκρουση με τη φυσική διάθεση του ανθρώπου για οκνηρία, παίγνια και άσκοπες δραστηριότητες. Διακρίνουμε εδώ την πλατωνική επιρροή: ο άνθρωπος θεωρείται ευπρόσβλητος στην πτώση. Ο Πλάτων εξάλλου είναι αυτός που στο Λάχη προτρέπει “να μην περνούν τον καιρό τους οι νέοι… με τις ασχολίες που ξέρουμε πως τους αρέσουν”. Ο Αριστοτέλης από τη μεριά του μεμψιμοιρεί για τη νεανική ζωή: “και τι είδους ζωή κάνει κανείς στην παιδική ηλικία! Κανένας φρόνιμος άνθρωπος δεν θα ‘θελε να ξαναγυρίσει σε αυτήν”.

 

Oι απόψεις αυτές κυριαρχούν μέχρι το διαφωτισμό. Η εκπαίδευση νοείται ως “εκστρατεία” των ενηλίκων (των εκπαιδευτών) ενάντια στις φυσικές έξεις των μαθητευομένων. Μία ολόκληρη τεχνολογία, βασισμένη στην πειθαρχία, την καταστολή και τις μηχανικές “από στήθους” επαναλήψεις αναπτύσσεται προκειμένου να καταληφθεί το φρούριο της ανθρώπινης άγνοιας. Και όταν η Καθολική εκκλησία, προσπαθώντας να απαντήσει στη Μεταρρύθμιση με άλλους τρόπους από τα βασανιστήρια της Ιεράς Εξέτασης αναθέτει στους Ιησουίτες την εκπαίδευση στην Πίστη, εκείνοι σχεδιάζουν μία εκπαιδευτική τεχνολογία που καθιερώνει την καθιστή θέση, τη μετωπική διδασκαλία, τη χρήση εξωτερικών κινήτρων, και πλήθος άλλων στοιχείων που επιζούν έως σήμερα. Για τούτο θα ονομάσουμε αυτή την παιδαγωγική παράδοση “Ιησουίτικη”. Διότι οι Ιησουίτες είναι που σχεδίασαν τον εκπαιδευτικό θεσμό ως ένα εργαλείο “πολέμου” ενάντια στη φυσική ροπή του ανθρώπου προς την άγνοια.

 

 

Σε αντίθεση με αυτές τις θεωρήσεις και στο πνεύμα του διαφωτιστικού νατουραλισμού, ορισμένοι διανοητές αντιλαμβάνονται τον άνθρωπο ως ένα “φύσει” φιλομαθές ον. Οι απόψεις τους συνδέονται με την νέα καταξίωση που δίδει η φιλοσοφία στην ανθρώπινη εμπειρία (εμπειροκρατισμός, Λοκ) αλλά και με το πρόταγμα για επιβολή του “Φυσικού Δικαίου”.

 

 

Σύμφωνα με τις αντιλήψεις αυτές, η μάθηση θα επιτευχθεί αν αφεθεί ο άνθρωπος ελεύθερος να αξιοποιήσει την ερευνητική και φιλομαθή του φύση. Οι Λοκ (“Δοκίμιο Περί της Ανθρώπινης Κατανόησης”) και Ρουσσώ (“Αιμίλιος”) συνέγραψαν το 18ο αι. έργα που πρόβαλαν “μαθητοκεντρικές” αντιλήψεις.

Από τότε διαρκώς εμφανίζονται παιδαγωγοί που θέτουν στο κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας το μαθητευόμενο και ασκούν κριτική στο σχολικό σύστημα. Θα θεωρήσουμε πως οι αντιλήψεις αυτές συγκροτούν ένα “Διαφωτιστικό” παιδαγωγικό παράδειγμα. Η σημερινή σχολική πραγματικότητα προκύπτει από ένα συμβιβασμό μεταξύ του Ιησουίτικου και του Διαφωτιστικού παραδείγματος, με διαφορετικά “μείγματα” ανάλογα με το εκπαιδευτικό σύστημα.

 

 

 

 

O Παζές ήταν ένας από εκείνους που κατέγραψε (το 1965) το πρόγραμμα μίας “εναλλακτικής” παιδαγωγικής που να προσφέρει μία “εκπαίδευση με νόημα” ως εξής:


    • Αποκαθιστώντας και ερεθίζοντας την περιέργεια των μαθητευομένων,
    • Ενθαρρύνοντας το μαθητευόμενο να εργασθεί σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα και τους στόχους που τον ενδιαφέρουν,
    • Παρέχοντας στο μαθητευόμενο όλα τα εποπτικά μέσα που θα τροφοδοτήσουν τα ενδιαφέροντά του,
    • Επιτρέποντας το μαθητευόμενο να κάνει υπεύθυνες ατομικές επιλογές και να βιώσει τις επιπτώσεις τους,
    • Επιτρέποντας το μαθητευόμενο να συμμετέχει στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση του αναλυτικού προγράμματος,
    • Προσανατολίζοντας το πρόγραμμα στο μέλλον,
    • Δημιουργώντας καταστάσεις αλληλεπίδρασης,
    • Βασίζοντας τα περιεχόμενα στα υπαρκτά και τρέχοντα προβλήματα των μαθητευομένων,
    • Επιτρέποντας το μαθητευόμενο να αυτοαξιολογηθεί

.

 

 

 

Το παιδαγωγικό αυτό παράδειγμα και ο σχολικός θεσμός βρίσκονται σε ένταση από τότε που το “σχολείο” φάνηκε πως θα κατείχε κεντρική θέση στην εκπαίδευση των ανθρώπων στη βιομηχανική εποχή. Η κριτική αυτή επικεντρώνεται:


    • Στον αυξημένο ρόλο που παίζουν στο σχολικό σύστημα ειδικά εκπαιδευμένοι ενήλικες (οι εκπαιδευτικοί) που έχουν ως επάγγελμά τους να υλοποιούν το αναλυτικό πρόγραμμα.
    • Στην τάση του σχολικού συστήματος να τεμαχίζει τη μαθησιακή εμπειρία σε “ψηφίδες”-μαθήματα, θεωρώντας πως η μάθηση είναι δυνατό να προκύψει από τη σύνθεση των ψηφίδων, σύνθεση που οι μαθητευόμενοι εγκαλούνται να πραγματοποιήσουν από μόνοι τους, χωρίς άλλη μέριμνα εκ μέρους του συστήματος.
    • Στην τάση του σχολικού συστήματος να αποκόβει τη μαθησιακή εμπειρία από το Φυσικό περιβάλλον και την καθημερινή ζωή.
    • Στην τάση του σχολικού συστήματος να αξιολογεί τη μάθηση με κριτήρια που είναι “εξωτερικά” από την ίδια την ευχαρίστηση που προσφέρει η εμπειρία της επιτυχημένης μάθησης. Τέτοια εξωτερικά κριτήρια είναι η πειθαρχία, οι βαθμοί, η επίκληση της μελλοντικής χρησιμότητας της γνώσης κ.λπ.

 

Οι εκπρόσωποι της μαθητοκεντρικής παιδαγωγικής

 

 

 

Παρουσιάζουμε εδώ οκτώ μεγάλους παιδαγωγούς ή/και θεωρητικούς της εκπαίδευσης, που σημάδεψαν με τα έργα τους τα τελευταία εκατό χρόνια. Η μαθητοκεντρική παιδαγωγική της ΠΑ&Ε, όπως και κάθε άλλο “νεοαγωγικό” ρεύμα των τελευταίων δεκαετιών επηρεάστηκε καταλυτικά από το έργο τους.


    • Τζον Ντιούι (1859-1952)

Αμερικάνος φιλόσοφος, ψυχολόγος και εκπαιδευτικός. Γεννήθηκε στο Μπέρλινγκτον (Burlington) του Βερμόντ. Δίδαξε σε πολλά πανεπιστήμια και μελέτησε τα εκπαιδευτικά συστήματα σε όλο τον κόσμο. Στις μελέτες του οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η εκπαιδευτική αλλαγή που ξεκίνησε στις ΗΠΑ στις αρχές του αιώνα και έθεσε στο κέντρο της εκπαίδευσης τους μαθητευόμενους αντί για τους εκπαιδευτικούς θεσμούς. Κατά την εργασία του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο (1894-1904) ο Ντιούι ενδιαφέρθηκε για τη μεταρρύθμιση της εκπαιδευτικής θεωρίας και πράξης. Έδωσε έμφαση στη μάθηση μέσω διαφόρων δράσεων και όχι των τυπικών Αναλυτικών Προγραμμάτων. Εναντιώθηκε στις αυταρχικές παιδαγωγικές μεθόδους. Άσκησε κριτική τόσο στην εκπαίδευση που στοχεύει στη διασκέδαση των μαθητών και την απασχόλησή τους με ανούσιες δραστηριότητες, όσο και στην εκπαίδευση που στοχεύει αποκλειστικά στην επαγγελματική κατάρτιση.

 

Πηγή: λεξικό Ενκάρτα (

http://encarta.msn.com/find/default.asp

 

 

). Μετάφραση Νίκος Ράπτης

 

Έργο:

Μεγαλωμένος σε μία μικρή επαρχιακή πόλη ο Ντιούι θεώρησε το σχολείο ως ένα χώρο κοινοτικής ζωής που στοχεύει στη μάθηση. “Η εκπαίδευση είναι ζωή η ίδια, και όχι προετοιμασία για μία μελλοντική ζωή”. Προσπαθώντας να θέσει τις απόψεις του στη πράξη ίδρυσε και διηύθυνε από το 1896 το περίφημο “Εργαστηριακό Σχολείο” (laboratory school) του Πανεπιστημίου του Σικάγο, που έδινε έμφαση στη μάθηση μέσω του πειράματος, σε αντίθεση με το παραδοσιακό σχολείο, που είναι φτιαγμένο αυταρχικά, καθώς “η μόνη εκπαιδευτική δράση που είναι δυνατή σε ένα τέτοιο μέρος… είναι να ακούν (οι μαθητευόμενοι το δάσκαλο)”, με άλλα λόγια “η εξάρτηση της μίας νόησης από μία άλλη”. Βρίσκουμε εδώ το δεύτερο πρόταγμα της σκέψης του Ντιούι, που δεν είναι άλλο από την καθιέρωση μίας Δημοκρατικής εκπαίδευσης. Ο δάσκαλος μετατρέπεται σε “ένα μέλος της κοινότητας”, με ειδικό ρόλο στην επιλογή των καταστάσεων που θα επιδράσουν στους μαθητευομένους. Αφού ο ρόλος του δεν είναι να “επιβάλει κάποιες ιδέες ή να διαμορφώσει κάποιες στάσεις στο παιδί” το Αναλυτικό Πρόγραμμα οφείλει να εγκαταλείψει το χωρισμό του σε “Μαθήματα” που “είναι παράγωγα της επιστήμης και όχι της παιδικής εμπειρίας”. “Το παιδί δεν έχει συνείδηση των συνόρων μεταξύ επιστημονικών πεδίων. Θεωρεί τη μάθηση ως κλειδί για τη ζωή και τα ερωτήματα που αφορούν τον κόσμο που τον περιτριγυρίζει… Το Αναλυτικό Πρόγραμμα θα πρέπει να αντανακλά αυτή τη στάση του παιδιού, και να θεωρείται περισσότερο ως ένα ενιαίο σύνολο…”.

 

H επιρροή του σήμερα:

Θεωρείται “ο άνθρωπος που άλλαξε την εκπαίδευση των ΗΠΑ”, δίνοντάς της το φιλελεύθερο, αντιαυταρχικό χαρακτήρα που έχει έως σήμερα. Η έμφαση στον πειραματισμό, η ευελιξία στα προγράμματα, η σημασία που δίνεται στο ενδιαφέρον των μαθητευομένων θεσμοθετήθηκαν στο αμερικάνικο σχολικό σύστημα υπό τη δική του επιρροή.

Βιβλιογραφία:

ΝΤΙΟΥΙ, Τζον. (1982). Το Σχολείο και η Κοινωνία. Αθήνα: Γλάρος.

 

Διαδίκτυο:

http://www.ilt.columbia.edu/academic/texts/dewey/d_e/title.html

Το βιβλίο “Δημοκρατία και Εκπαίδευση” (Democracy and Education), που εκδόθηκε το 1916.

http://www.siu.edu/~deweyctr/index.html

Η σελίδα του κέντρου σπουδών Ντιούι που εδρεύει στο Νότιο Ιλλινόι των ΗΠΑ. Εκτός από κείμενα και πληροφορίες που αφορούν στο έργο του Ντιούι παρουσιάζονται επίσης διευθύνσεις για επικοινωνία, πληροφόρηση για σεμινάρια και θερινά μαθήματα κ.ο.κ.

http://www.socsci.kun.nl/ped/whp/histeduc/links08d.html#deww

Παρουσίαση άλλων σελίδων για τον Ντιούι. Παρουσιάζονται από τη σελίδα του Καθολικού Πανεπιστημίου Νιγμέγκεν Ολλανδίας.

http://www.ul.ie/~philos/dewey.html

Άρθρο του Φρανκ Φλάναγκαν, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Λίμερικ για το έργο του Τζον Ντιούι.

 

 

2. Μαρία Μοντεσσόρι (1870-1952)

 

 

“Δεν ανακάλυψα καμία εκπαιδευτική μέθοδο.

 

Απλά έδωσα σε μερικά μικρά παιδιά την ευκαιρία να ζήσουν”

 

 

Μαρία Μοντεσσόρι

 

 

 

 

Γεννήθηκε στην Ανκόνα από μορφωμένους αλλά φτωχούς γονείς. Στη συντηρητική Ιταλία του τέλους του 19ουαι. κατάφερε να γίνει η πρώτη γυναίκα ιατρός στη χώρα της. Συμμετείχε ενεργά στο γυναικείο κίνημα και έκανε σχετικές ομιλίες σε όλη την Ευρώπη, πράγμα που της έδωσε μεγάλη δημοσιότητα. Οι Υπουργοί παιδείας στην Ιταλία της απαγόρευσαν κάθε πρόσβαση σε παιδιά του Δημοτικού σχολείου, οδηγώντας την να ασχοληθεί με παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τα εξαιρετικά αποτελέσματα και η συνεχής πρόοδος των μεθόδων της, η ενασχόλησή της με μη προνομιούχα παιδιά της έδωσαν ευρύτατη αποδοχή και ξεσήκωσαν κύματα ενθουσιασμού σε όλο τον κόσμο. Το 1939 έφυγε από την πατρίδα της για την Ινδία και τη Σρι Λάνκα, όπου και έζησε έως το 1947.

Έργο:

Εργαζόμενη ως παιδίατρος και ψυχίατρος, και ερχόμενη σε επαφή με παιδιά που θεωρούνταν κατώτερα (με ψυχικά προβλήματα ή προερχόμενα από χαμηλά κοινωνικά στρώματα) κατέληξε στο συμπέρασμα πως η εξυπνάδα δεν είναι σπάνια, και θα ήταν δυνατό να βρεθεί μία παιδαγωγική που θα την έφερνε στην επιφάνεια. “Μελέτησα τα παιδιά μου, και εκείνα με δίδαξαν πώς να τα εκπαιδεύσω”.

Για τη Μοντεσόρι το παιδί μαθαίνει αυθόρμητα. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να λειτουργούν ως εκείνοι που δομούν το παιδικό περιβάλλον ώστε αυτό να παράσχει περισσότερες ευκαιρίες για μάθηση. Το Μοντεσοριανό δομημένο περιβάλλον επιτυγχάνεται με τα εκπαιδευτικά υλικά και παιχνίδια, μα και με την κατασκευή των σπιτιών των παιδιών. Εδώ τα πολύ μικρά παιδιά δεν αναγκάζονται να ζήσουν σε κτίρια που έχουν κατασκευασθεί από και για τους ενήλικες, αλλά σε φιλικούς και ευχάριστους χώρους, όπου ακόμα και τα αντικείμενα που χειρίζονται σέβονται τις διαστάσεις τους.

 

H επιρροή της σήμερα:

Σήμερα βρίσκουμε την επίδραση της Μοντεσόρι (α) σε ένα σύνολο παιδαγωγικών προταγμάτων που και εκείνη συνέβαλε ώστε να αναδυθούν, και (β) στην καθαρόαιμη “Μοντεσοριανή” παράδοση των ομώνυμων σχολείων.

 

 

 

α. Η Μοντεσοριανή μέθοδος ως μαθητοκεντρική παιδαγωγική.


    • Η “Ανοικτή τάξη”. Η Μοντεσόρι συνέβαλε στην επιχειρηματολογία για “ανοικτές τάξεις” και για “εκτός των θυρών” εκπαίδευση. Η σχολική τάξη, το ίδιο το σχολικό κτίριο, συγκρούονται με τη φύση του παιδιού. Ωφέλιμο θα ήταν να αντικατασταθούν από χώρους που να προσαρμόζονται στις διαστάσεις του παιδικού σώματος, όπως τ

o “σπίτι των παιδιών” (Casa dei bambini). Η χρήση των Μοντεσοριανών υλικών είναι δυνατό να γίνεται εκτός των θυρών του σχολικού ιδρύματος, στο -σχεδιασμένο για να επιτύχει μάθηση (δομημένο)- περιβάλλον.


    • Η εξατομίκευση. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και θα πρέπει να διδάσκεται ανάλογα με τις δυνατότητες, τις ιδιαιτερότητες, τα ατομικά του ενδιαφέροντα. Η Μοντεσόρι αμφισβητεί τη θεμελιώδη αρχή της ίδιας της συγκρότησης της σχολικής τάξης, πως δηλαδή η ηλικία (ή κάποιο άλλο μοναδικό κριτήριο) αρκεί για να σχηματισθούν ομάδες παιδιών με ίδιες δυνατότητες μάθησης. Η εξατομικευμένη μάθηση χρησιμοποιείται σήμερα ως ένα από τα βασικά επιχειρήματα για ευρεία χρήση των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας στην εκπαίδευση.


    • Τα εκπαιδευτικά υλικά και παιχνίδια. Η εξατομικευμένη μάθηση επιτυγχάνεται με την ενασχόληση με εκπαιδευτικά υλικά. Ο “εκπαιδευτικός” αποσύρεται στο παρασκήνιο. Εργάζεται για να συλλάβει, να κατασκευάσει και να αξιολογήσει εκπαιδευτικά υλικά που θα ωθήσουν τους μαθητευόμενους σε αποτελεσματική, ενεργό αυτό-μόρφωση. Τα εκπαιδευτικά υλικά χρησιμοποιούνται όποτε ο μαθητευόμενος το επιθυμεί. Η χρήση τους εμπλέκει πολλές αισθήσεις. Ο μαθητευόμενος ενεργεί σε αυτά και έτσι μαθαίνει, δεν υφίσταται απλώς τη φλυαρία του διδάσκοντος. Η μάθηση δεν αλλοτριώνεται από τη σχέση εξουσίας μαθητευόμενου-διδάσκοντος. Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια είναι υλικά που επιτρέπουν στο μαθητευόμενο να παίξει με έναν τρόπο που διευκολύνει τη μάθηση. Το παιχνίδι, από άχρηστη για την εκπαίδευση δραστηριότητα, μεταβάλλεται στη “βασιλική οδό” που επιτρέπει τη βέλτιστη διδασκαλία.


    • Η προγραμματισμένη διδασκαλία. Ο Μοντεσοριανός εκπαιδευτικός δε μιλά πολύ

, αλλά παρατηρεί προσεκτικά τους μαθητευόμενους ώστε να τους προτείνει τη χρήση κατάλληλων για το επίπεδο ανάπτυξής τους δραστηριοτήτων. Απαραίτητος είναι έτσι ένας σαφής προγραμματισμός της εκπαιδευτικής δράσης, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τις δραστηριότητες που αντιστοιχούν σε κάθε φάση ανάπτυξης του μαθητευόμενου. Υπό την έννοια αυτή η Μοντεσόρι συνέβαλε στην ανάπτυξη της προγραμματισμένης διδασκαλίας, που περιγράφει με σαφή τρόπο τα επίπεδα γνώσης διαφόρων τύπων μαθητευομένων και σχεδιάζει για το κάθε επίπεδο ένα καλά σχεδιασμένο μορφωτικό υλικό ή μία διδακτική δράση. Στην προγραμματισμένη διδασκαλία ο εκπαιδευτικός απλώς εφαρμόζει την σχεδιασμένη δραστηριότητα. Στην Ελλάδα εμπνέει πολλά από τα χαρακτηριστικά του Αναλυτικού Προγράμματος, όπως την υποχρεωτική διαδοχή των ενοτήτων, τις ενιαίες δραστηριότητες και ασκήσεις, τη χρήση ενός “βιβλίου για το δάσκαλο” κ.ο.κ.

 

β. To Μοντεσοριανό κίνημα

 

Πρόκειται για ένα δίκτυο σχολείων, εκπαιδευτικών, επιστημονικών οργανώσεων, ειδικών περιοδικών και εκδόσεων, επιχειρήσεων παραγωγής εκπαιδευτικών υλικών που συνεχίζουν τη Μοντεσοριανή παράδοση στις σημερινές συνθήκες (δες Διαδίκτυο)

Βιβλιογραφία:

ΚΟΥΤΣΟΥΒΑΝΟΥ, Ευγενία. (1992). Η Μέθοδος Montessori και η Προσχολική Εκπαίδευση. Αθήνα: Οδυσσέας.

 

Διαδίκτυο:

http://www.montessori.org/

Η σελίδα του “Ιδρύματος Μοντεσσόρι”, που εδρεύει στην Αλεξάνδρεια (Βιρτζίνια - ΗΠΑ). Παρέχει πλήθος άρθρων, δυνατότητες για παραγγελία Μοντεσσοριανών υλικών, πληροφορίες για Μοντεσσοριανά ιδρύματα και σχολεία κ.ο.κ.

http://www.montessori.org/library/mariawho.htm

Βιογραφία της Μοντεσσόρι και πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αφορά την ίδια και τη μέθόδο της.

http://members.aol.com/lordequip/

Μοντεσοριανά εκπαιδευτικά υλικά.

http://www.montessori-namta.org/

Η σελίδα της Οργάνωσης των Μοντεσοριανών Δασκάλων της Βορείου Αμερικής (North American Montessori Teachers’ Association).

http://www.montessori-ami.org/

Η σελίδα της Διεθνούς Οργάνωσης Μοντεσόρι (Association Montessori Internationale).

 

 

3. Οβίντ Ντεκρολί (1871-1932)

 

Γεννήθηκε το 1871 στο Ρενέ (Βελγίου). Γόνος βιοτέχνη. Απείθαρχος και με αντικληρικανικές απόψεις, εισάγεται στη Ιατρική σχολή της Γάνδης. Ολοκληρώνει τις Ιατρικές του σπουδές με σύντομες επισκέψεις στο Βερολίνο και το Παρίσι. Ασκεί τη Ιατρική έως το 1901, οπότε και έρχεται σε επαφή με παιδιά με ειδικές ανάγκες και ψυχολογικά προβλήματα και έλκεται από την Παιδαγωγική. Από το 1907 εγκαταλείπει στην ουσία την Ιατρική, αναλαμβάνοντας διευθυντής του Σχολείου “Ερμιτάζ”. Η “μέθοδος Ντεκρολί” που αναπτύσσει, υιοθετείται από την Πόλη των Βρυξελλών το 1920.

 

Έργο:

O Ντεκρολί υπήρξε έντονα επηρεασμένος από το βιολογικό “εξελικτισμό” και τη βιογενετική θεωρία, σύμφωνα με την οποία η ανάπτυξη του κάθε παιδιού προσομοιάζει με εκείνη του ανθρώπινου είδους. Από την άποψη αυτή ο Ντεκρολί θεωρεί πως υπάρχει ένας αβίαστος, “φυσικός” τρόπος μάθησης που οφείλουμε να θεσμοθετήσουμε στα εκπαιδευτικά μας συστήματα. Ο Ντεκρολί θεωρεί πως η εκπαίδευση θα πρέπει να εξυπηρετεί μία ιεραρχία αναγκών που ισχύει για όλους και για κάθε εποχή (ανάγκη για τροφή, προστασία, άμυνα, εργασία, αναπαραγωγή, προσαρμογή, πάλη και δημιουργία).

Στόχος του σχολείου για τον Ντεκρολί δεν είναι η “διδασκαλία” αλλά η “εκπαίδευση”. “Δεν πρόκειται για τη διδασκαλία της ανάγνωσης, της γραφής ή της μέτρησης, που είναι δευτερεύοντα. Το σημαντικό είναι η ζωή του παιδιού, το πώς θα μετατραπεί σε άνθρωπο”.

 

 

 

Η εκπαίδευση του Ντεκρολί επιτυγχάνεται “κάνοντας” και “στη φύση”:


    • Ο Ντεκρολί θεωρεί τη φύση ως ένα χώρο που προσφέρει σε όλους τις δυνατότητες για ενεργό και πλούσια σε εποπτικά μέσα μάθηση. Στη φύση τα απλά εποπτικά μέσα παρέχονται πλουσιοπάροχα, σε αρμονία με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες του κάθε μαθητευόμενου. Η σχολική τάξη μετατρέπεται απλά σε χώρο συνάντησης των μαθητευόμενων. Η μάθηση πραγματοποιείται “εκτός των θυρών”. Στην τάξη τους οι μαθητευόμενοι συλλέγουν, κατατάσσουν, ταξινομούν και ανατρέχουν στα υλικά, τα βιβλία, τα αρχεία, τα υλικά που έχουν συλλεχθεί κατά τη διάρκεια της

εκπαιδευτικής δραστηριότητας.


    • Η διανοητική εκπαίδευση παρέχεται καθώς ο μαθητευόμενος δρα, στα πλαίσια μίας δραστηριότητας που έχει νόημα και τον ενδιαφέρει. Η νόηση, μας λέγει ο Ντεκρολί πολύ πριν τον Πιαζέ, συνδέεται με την πράξη. Ο άνθρωπος σκέφτεται κάνοντας. Η “παρατήρηση”

(observation) των σημαντικών φυσικών φαινομένων, η εξαγωγή των σημαντικών εννοιών από τις παρατηρήσεις αυτές, η γενίκευση των εννοιών σε θεωρητικά μοντέλα (σύνδεση-association) και η εφαρμογή των “μοντέλων” στη ζωή (έκφραση-expression) είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι μαθαίνουν.

 

 

Ο Ντεκρολί πρεσβεύει μία πολύ συγκεκριμένη περιγραφή των ψυχολογικών και διανοητικών δυνατοτήτων του παιδιού για κάθε ηλικία, που θυμίζει επίσης πολύ τα μεταγενέστερα “στάδια” του Πιαζέ.

 

Σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση του Ντεκρολί είναι πως οργανώνεται στη βάση “κέντρων ενδιαφέροντος” που είναι προσαρμοσμένα στις μαθητικές ανάγκες και δυνατότητες. Ένα καλά προσδιορισμένο “κέντρο ενδιαφέροντος” προσφέρει στο δημιουργικό εκπαιδευτικό τη δυνατότητα να οργανώσει τη μάθηση πολλών γνώσεων που στην παραδοσιακή διδασκαλία προσφέρονται κατατεμαχισμένα σε “μαθήματα”.

H επιρροή του σήμερα:

Εξακολουθεί να θεωρείται ένας από τους αναμορφωτές στη γαλλόφωνη εκπαίδευση, όπου πάντως, στο “Ρεπουμπλικανικό” και γραφειοκρατικό κλίμα της, αναγνωρίζεται λιγότερο από ότι π.χ. ο Ντιούι στον αγγλοσαξονικό κόσμο.

Ιδιαίτερη επιρροή έχει η μέθοδος “Ντεκρολί” για την Ανάγνωση, η λεγόμενη και “ολική μέθοδος ανάγνωσης”. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή το παιδί ξεκινάει από την αναγνώριση των λέξεων και τη σύνδεση του κάθε “σχεδίου” με την αντίστοιχη έννοια. Η ανάλυση σε “συλλαβές” και “γράμματα” ακολουθεί, και σε μεγάλο βαθμό πραγματοποιείται αβίαστα από το ίδιο το παιδί, που διευκολύνεται πάντως και από ειδικές “αναλυτικές” ασκήσεις-δράσεις. Όπως ακριβώς το παιδί μαθαίνει να μιλάει μιλώντας, έτσι μπορεί και να μάθει να διαβάζει διαβάζοντας.

 

Διαδίκτυο:

http://www.profor.be/ecoles/decroly/index.html

Η σελίδα του “Σχολείου Ντεκρολί” προσφέρει πολλές πληροφορίες για τη συνέχιση της Ντεκρολιανής παράδοσης στις ημέρες μας. Επίσης παρουσιάζει ιστορικά στοιχεία, δεσμούς με άλλες σελίδες κ.ο.κ.

Link to comment
Share on other sites
angela_kgr Newbie

angela_kgr

Posted
Posted

4. Άρθουρ Νιλ (1883-1973)

 

“Ευχαριστιέμαι να γίνονται ευτυχισμένα και να περπατάνε με ψηλά το κεφάλι

 

παιδιά που τα γνώρισα δυστυχισμένα, γεμάτα μίσος και φόβο.

 

 

Το αν θα γίνουν καθηγητές πανεπιστημίου ή υδραυλικοί, δε με νοιάζει”

 

 

Α.Σ. Νιλ

 

 

 

 

Ο Α. Σ. Νιλ γεννήθηκε στο Φόρφαρ Σκωτίας το 1883, τέταρτος στη σειρά από δεκατρία παιδιά. Ο πατέρας του ήταν διευθυντής στο σχολείο του χωριού, ένας στεγνός πουριτανός που εξουσίαζε την τάξη του με σιδερένια πειθαρχία, χρησιμοποιώντας μία ποικιλία από σκληρές (και δημοφιλείς την εποχή εκείνη) σωματικές ποινές. Σε ηλικία 15 ετών, ως μαθητής-δάσκαλος ο Νιλ υποχρεώθηκε να χρησιμοποιήσει παρόμοιες μεθόδους στους μικρότερους συμμαθητές του. Οι σχέσεις με τον πατέρα του, που ποτέ δεν έκρυψε πως θεωρούσε τον γιο του ανίκανο και ηλίθιο, ήταν εξαιρετικά δύσκολες.

 

Σε ηλικία 25 ετών ο Νιλ πήγε στο Εδιμβούργο, όπου σπούδασε Φιλολογία. Μετά από μία σύντομη δημοσιογραφική καριέρα ανέλαβε με τη σειρά του διευθυντής σε ένα μικρό σχολείο. Εκεί έγραψε το πρώτο του βιβλίο και άρχισε να διαμορφώνει τις ελευθεριακές εκπαιδευτικές του απόψεις. To 1917 επηρεάσθηκε από την επίσκεψή του στο ίδρυμα “Μικρή Κοινοπολιτεία”, όπου έφηβοι με παραβατική συμπεριφορά αυτό-κυβερνιόνταν. Έκανε ψυχανάλυση και επηρεάσθηκε από το Φροϋδισμό. Το 1921 ίδρυσε το σχολείο του, στην αρχή στη Γερμανία (περιοχή Δρέσδης). Μετακινήθηκε διαδοχικά στην Αυστρία και στη Νότιο Αγγλία (όπου το σχολείο ονομάσθηκε Σάμερχιλ), πριν καταλήξει στη σημερινή του τοποθεσία, το Leiston της κομητείας του Suffolk. Μέχρι το θάνατό του παρέμεινε ο ευτυχής εμπνευστής του “Ελεύθερου Σχολείου” του.

Έργο:

Ο Νιλ μετατόπισε τον άξονα της αγωγής από τη μάθηση στην ευτυχία του παιδιού. “Το καλύτερο που μπορεί να συμβεί σε ένα παιδί είναι να μη φοβάται”, ισχυριζόταν. Το παιδί είναι ευτυχισμένο όταν είναι ελεύθερο. Έτσι το Σάμερχιλ διοικείται από τα ίδια τα παιδιά, που αυτοκυβερνώνται με τις εβδομαδιαίες τους συνελεύσεις, ώστε να αποφευχθεί η αναρχία. Τα μαθήματα γίνονται λίγο πολύ με παραδοσιακό φιλελεύθερο τρόπο, αλλά οι μαθητές επιλέγουν τι, πότε και αν θα τα παρακολουθήσουν.

Ο Νιλ αναδείχθηκε σε “γκουρού” της ελευθεριακής εκπαίδευσης, ιδίως τις δεκαετίες του ‘60 και του ’70. Τα βιβλία του έγιναν μπεστ-σέλερ και επηρέασαν τη φιλελεύθερη παιδαγωγική της εποχής. Χωρίς να καθιερώνει ένα παιδαγωγικό δόγμα, χωρίς καν να δίνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην επιτυχημένη μάθηση, ο Νιλ υπερασπίσθηκε με πάθος μία αγωγή βασισμένη στην ελευθερία. Θεωρούσε πως με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται για τα παιδιά μία ευτυχισμένη ζωή και η διαμόρφωση μίας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ακόμα και αν η “ελευθερία” αποβαίνει τελικά εις βάρος της μαθητικής επίδοσης ή της επαγγελματικής επιτυχίας, μία πιθανότητα που ο ίδιος παραδεχόταν με άνεση.

 

H επιρροή του σήμερα:

 

Όπως ο Δρ. Μπέντζαμιν Σποκ στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, έτσι και ο Νιλ υπήρξε, πολύ περισσότερο από ένας θεωρητικός της εκπαίδευσης, ένας εκλαϊκευτής για τις ελευθεριακές θεωρίες της αγωγής. Η επιρροή του στην εκπαίδευση δέχθηκε βαρύ πλήγμα από την συντηρητική στροφή του “Back to basics”. Ακόμα και το σχολείο που ίδρυσε, μετά βίας εξακολουθεί σήμερα να επιβιώνει.

Βιβλιογραφία:

 

ΝΗΛ, Α.Σ. (1976). Σάμερχιλ, το ελεύθερο σχολείο. Αθήνα: Καστανιώτης.

Διαδίκτυο:

http://www.s-hill.demon.co.uk/.

Η σελίδα του Σάμερχιλ. Μπορούμε να δούμε πώς λειτουργεί το μοντέλο “αυτοκυβέρνησης” στο σχολείο του Νιλ.

http://ta-nea.dolnet.gr/demo/owa/ta_nea.print_unique?e=A&f=15980&m=N46&aa=3&cookie=

Άρθρο του Μιχάλη Μητσού στα “Νέα” της 3/11/1997 που αναφέρεται στα σημερινά προβλήματα του Σάμερχιλ.

 

 

5. Σελεστάν Φρενέ (1896-1966)

 

Γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό στα Γαλλο-ιταλικά σύνορα. Η φτωχική του καταγωγή δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές του σπουδές, με αποτέλεσμα να μην εγγραφεί στο Πανεπιστήμιο αλλά σε Σχολή Δασκάλων. Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο όπου και τραυματίσθηκε σοβαρά, και ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του τέσσερα χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου, το 1921. Αναμείχθηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα, εγγραφόμενος στην Αναρχοσυνδικαλιστική Διδασκαλική Ομοσπονδία και έγινε μέλος της -κομμουνιστικών τάσεων- μειοψηφίας της. Μέλος του Γαλλικού Κ.Κ. το 1927. Από νωρίς (το 1924) άρχισε να πειραματίζεται στην τεχνική του “σχολικού τυπογραφείου”. Η παιδαγωγική του εργασία ενέπνευσε πολλούς συναδέλφους του, με αποτέλεσμα η παιδαγωγική Φρενέ να εξελιχθεί σε πολιτικό-παιδαγωγικό ρεύμα, που από το 1932 εκφράστηκε με το περιοδικό “L’ Educateur Proletarien” (Προλετάριος Εκπαιδευτής). Οι καινοτομίες του ενόχλησαν τις τοπικές αρχές του Σαιν Πολ, που προσπάθησαν να τον μετακινήσουν σε άλλη περιφέρεια. Ο Φρενέ ίδρυσε έτσι και διηύθυνε από το 1935 ένα ανεξάρτητο επαρχιακό σχολείο. Το 1940 συνελήφθη ως πολιτικός αγκιτάτορας από τη -φιλική προς τους Ναζί- κυβέρνηση του Βισύ. Κατά τη διάρκεια της κρατήσεώς του έγραψε τα σημαντικότερα παιδαγωγικά του έργα. Αφέθηκε ελεύθερος για λόγους υγείας και κατέφυγε στις Άλπεις, όπου πέρασε στη Γαλλική αντίσταση. Μετά την απελευθέρωση παίρνει τις αποστάσεις του από τον Κομμουνισμό και επί δύο δεκαετίες γίνεται στόχος δριμείων κριτικών από το Γ.Κ.Κ. Το 1947 ιδρύει το “Συνεργατικό Ινστιτούτο για το Μοντέρνο Σχολείο” (Institut Cooperatif pour l’ Ecole Moderne- ICEM).

 

 

Έργο:

Ξεκινώντας από ένα συγκεκριμένο “κέντρο ενδιαφέροντος”, αυτό του τυπογραφείου και της έντυπης αυτοέκφρασης των μαθητευομένων, ο Φρενέ οικοδόμησε ένα σύστημα παιδαγωγικών αρχών, που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην καταξίωση της χειρωνακτικής εργασίας ως “ευγενούς” και παραγωγικής μορφωτικά δραστηριότητας. Η παιδαγωγική του Φρενέ είναι πρώτα απ’ όλα μία “παιδαγωγική της εργασίας”. Ο μαθητευόμενος μαθαίνει κατασκευάζοντας χρήσιμα πράγματα ή προσφέροντας χρήσιμες υπηρεσίες. Η εργασία παρέχει συνεργατικότητα, που εκτός από διδακτική, είναι και ηθική προτεραιότητα. Η μάθηση προσφέρεται με “φυσικό τρόπο”, όχι δηλαδή διασπασμένη σε μαθήματα. Η φυσική μάθηση συμπεριλαμβάνει τη δυνατότητα για ομαδική δοκιμή των επεξεργασμένων ιδεών της ομάδας, μέσω μίας διαδικασίας “δοκιμής-λάθους” και αυτοδιόρθωσης. Αυτή η διαδικασία προϋποθέτει τη δράση στο περιβάλλον και το χειρισμό των αντικειμένων.

Το “πιστεύω” του ο Φρενέ το διατύπωσε σε ένα κατάλογο τριάντα παιδαγωγικών σταθερών, που έχει ως εξής:

 

 

 

Οι παιδαγωγικές σταθερές του Σελεστάν Φρενέ

 

o To παιδί κι εμείς έχουμε την ίδια φύση

o Το να είσαι μεγαλύτερος δε σημαίνει αναγκαστικά πως είσαι καλύτερος.

o Η σχολική συμπεριφορά ενός παιδιού είναι συνάρτηση της φυσιολογικής, οργανικής και θεσμικής του κατάστασης.

o Κανείς -ούτε οι ενήλικες, ούτε τα παιδιά- δεν επιθυμεί να διατάσσεται.

o Σε κανένα δεν αρέσει η υποταγή, διότι το να υποτάσσεσαι σημαίνει πως υποκύπτεις σε μία εξωτερική διαταγή.

o Κανείς δεν επιθυμεί να υποχρεώνεται να εκτελεί μία εργασία, ακόμα και αν αυτή δεν του είναι ιδιαιτέρως δυσάρεστη. Αυτό που ενοχλεί είναι η υποχρέωση.

o Ο καθένας επιθυμεί να επιλέγει την εργασία του, ακόμα και αν δεν πρόκειται για μία συμφέρουσα επιλογή.

o Σε κανένα δεν αρέσει να δρα ως ρομπότ, να δρα δηλαδή μηχανικά και να δέχεται σκέψεις εγγεγραμμένες σε μηχανισμούς στους οποίους δε συμμετέχει.

o Θα πρέπει να δίνουμε κίνητρα για την εργασία.

o Αρκετά με το σχολαστικισμό. (10β). Κάθε άτομο θέλει να επιτύχει. Η αποτυχία είναι ανασταλτική, καταστροφέας της ορμής και του ενθουσιασμού. (10γ). Το φυσικό για το παιδί δεν είναι το παιχνίδι, αλλά η εργασία.

o Η φυσιολογική οδός για τη μάθηση δεν είναι καθόλου η παρατήρηση, η ερμηνεία και η επίδειξη, που είναι σημαντικά στο Σχολείο, αλλά η πειραματική εφαρμογή, αφετηρία που είναι φυσική και παγκόσμια.

o Η απομνημόνευση, που τόσο χρησιμοποιεί το Σχολείο, δεν αξίζει ούτε είναι πολύτιμη, παρά μόνο όταν υπηρετεί πραγματικά τις ανάγκες της ζωής.

o Η μάθηση δεν επιτυγχάνεται όπως γενικά θεωρούμε, με κανόνες και νόμους, αλλά από την εμπειρία. Το να ξεκινάμε με τη μάθηση των κανόνων και των νόμων στα Γαλλικά, στη Τέχνη, στα Μαθηματικά, στις Επιστήμες, είναι σα να βάζουμε το κάρο μπροστά από τα βόδια.

o Η νοημοσύνη δεν είναι, όπως κηρύσσει ο σχολαστικισμός, κάποια ειδική δεξιότητα που λειτουργεί σε κλειστό κύκλωμα, ανεξάρτητη από τα άλλα ζωτικά στοιχεία του ατόμου.

o Το Σχολείο δεν καλλιεργεί παρά μία αφηρημένη έννοια νοημοσύνης που δρα έξω από τη ζώσα πραγματικότητα, με το χειρισμό λέξεων και απομνημονευμένων ιδεών.

o Στο παιδί δεν αρέσει το από καθ’ έδρας μάθημα.

o Το παιδί δεν κουράζεται να ασκεί μία εργασία που συμβαδίζει με τη ζωής του, που είναι, για να το πούμε έτσι, λειτουργική.

o Κανείς, ούτε ενήλικας, ούτε παιδί, δεν αγαπά τον έλεγχο και την τιμωρία, που θεωρούνται πάντα ως πλήγμα στην αξιοπρέπεια, ιδίως όταν εκτελούνται δημοσίως.

o Οι βαθμοί και οι κατατάξεις είναι πάντα λάθος.

o Να μιλάτε όσο γίνεται λιγότερο.

o Το παιδί δεν αγαπά την εργασία “σε κοπάδι”, όπου το άτομο πρέπει να υποκύψει σαν ρομπότ. Αγαπά την ατομική εργασία ή την ομαδική εργασία εντός μίας ομάδας που συνεργάζεται.

o Η τάξη και η πειθαρχία στην τάξη είναι απαραίτητες.

o Οι τιμωρίες είναι πάντα λάθος. Είναι όνειδος για όλους, και ποτέ δεν επιτυγχάνουν τον επιθυμητό στόχο.

o Η αναβίωση του Σχολείου προϋποθέτει τη σχολική συνεργασία, πάει να πει τη διαχείριση της σχολικής ζωής από τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένου του εκπαιδευτή.

o Η υπερφόρτωση των τάξεων είναι πάντα λάθος.

o Η σημερινή αντίληψη των μεγάλων σχολικών συγκροτημάτων καταλήγει στην ανωνυμία δασκάλων και παιδιών. Ως εκ τούτου είναι λάθος και εμπόδιο.

o Προετοιμάζουμε τη Δημοκρατία του αύριο με τη Δημοκρατία στο Σχολείο. Ένα αυταρχικό Σχολείο δεν είναι δυνατό να διαμορφώσει δημοκράτες πολίτες.

o Δεν είναι δυνατό παρά να εκπαιδεύουμε μέσα σε κλίμα αξιοπρέπειας. Το να σεβόμαστε τα παιδιά, όπως αυτά οφείλουν να σέβονται τους δασκάλους τους είναι ένας από τους πρώτους όρους για ανανέωση του Σχολείου.

o Η αντιπαλότητα της παιδαγωγικής Αντίδρασης, τμήματος της πολιτικής και κοινωνικής Αντίδρασης, είναι ένα δεδομένο που θα πρέπει –αλίμονο!- να λάβουμε υπόψη, χωρίς να είμαστε σε θέση να το αποφύγουμε ή να το διορθώσουμε.

o Υπάρχει μία τελευταία σταθερά, που δικαιώνει όλους τους πειραματισμούς και δίνει αυθεντικότητα στη δράση μας: η αισιόδοξη εμπιστοσύνη στη Ζωή.

 

 

 

. Μετάφραση: Νίκος Ράπτης

 

 

 

H επιρροή του σήμερα:

 

 

Όπως η Μοντεσόρι, έτσι και ο Φρενέ υπήρξαν ιδρυτές ενός εκπαιδευτικού κινήματος που γρήγορα θεσμοθετήθηκε. Έτσι το “κίνημα” της παιδαγωγικής Φρενέ είναι και σήμερα παρόν, ειδικά στο γαλλόφωνο κόσμο, με σχολεία, εκπαιδευτικούς, περιοδικά να εμπνέονται από τις αρχές και το έργο του. Η ακτινοβολία του κινήματος οφείλει πολλά στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Ο Φρενέ ανέπτυξε ιδιαίτερα το κέντρο ενδιαφέροντος της γραπτής μαθητικής έκφρασης. Η έμφαση που έδωσε στο γραπτό λόγο και την επικοινωνία συναντήθηκε ομαλά με την ανάπτυξη των υπολογιστών και των δικτύων, που προσφέρουν νέες δυνατότητες στην παραγωγή γραπτού επικοινωνιακού λόγου και στην καλύτερη παρουσίαση του, που βρισκόταν ούτως ή άλλως στο κέντρο της ανανεωτικής προσπάθειας του Γάλλου εκπαιδευτικού.

 

Διαδίκτυο:

http://www.interweb.be/bruyeres/freinet1.html

Σελίδα του σχολείου Φρενέ στο Μπρουγιέρ Βελγίου. Μπορείτε να βρείτε στοιχεία για την παιδαγωγική Φρενέ, δεσμούς με άλλα σχολεία, αλλά και έκθεση με τις εργασίες των παιδιών και τον τρόπο δουλειάς στο σχολείο.

http://www.interpc.fr/freinet/ και http://freinet.org/

Η “Διεθνής Ομοσπονδία των Κινημάτων του Μοντέρνου Σχολείου” (Σχολεία Φρενέ). Θα βρείτε δεσμούς με σχολεία αλλά και πληροφορίες για τις δραστηριότητες της Ομοσπονδίας.

 

 

 

6. Πάουλο Φρέιρε (1921-1997)

 

Γεννήθηκε στο Ρεσίφε (παραθαλάσσια πόλη της Β.Α. Βραζιλίας) σε μικροαστική, φιλελεύθερη οικογένεια που υπέφερε κατά τη διάρκεια της ύφεσης των ετών ’30. Σπούδασε Νομικά, Φιλοσοφία και Ψυχολογία και επηρεάσθηκε από το Μαρξισμό και το ριζοσπαστικό Καθολικισμό. Πήρε το διδακτορικό του στο πεδίο του Αλφαβητισμού Ενηλίκων από το Πανεπιστήμιο του Ρεσίφε. Οι αντιλήψεις του περί μάθησης επηρεάσθηκαν από την παρατήρηση των τριών παιδιών που απέκτησε.

Στο ριζοσπαστικό κλίμα της Βραζιλίας των αρχών του ’60, και ως επικεφαλής της “Υπηρεσίας Επέκτασης της Κουλτούρας” του Πανεπιστημίου του Ρεσίφε εφάρμοσε προγράμματα αλφαβητισμού των φτωχών αγροτών, όπου σημείωσε εντυπωσιακές επιτυχίες. Ανέφερε πως δίδαξε γραφή και ανάγνωση σε τριάντα μόλις ώρες εμπλέκοντας τη διδασκαλία με την καθημερινή ζωή και την πολιτική ενεργοποίηση. Μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα (1964) συνελήφθη και φυλακίσθηκε. Στη φυλακή συνέγραψε το πρώτο του βιβλίο Η εκπαίδευση ως πρακτική ελευθερίας. Αποφυλακισθείς και απελαθείς από τη Βραζιλία κατέφυγε στη Χιλή. Το έργο του εκεί αναγνωρίσθηκε από την Unesco, που συμπεριέλαβε τη Χιλή στις πέντε χώρες με τα καλύτερα αποτελέσματα στον αλφαβητισμό ενηλίκων. Στα τέλη της δεκαετίας προσκλήθηκε από το Χάρβαρντ να διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής. Στις ΗΠΑ συνέχισε την πολιτική και επιστημονική του δραστηριότητα. Ριζοσπαστικοποιήθηκε πολιτικά προσεγγίζοντας τις απόψεις του “Τριτοκοσμισμού” (Tiers-mondisme). Τότε συνέγραψε το σημαντικότερο έργο του, Παιδαγωγική του καταπιεσμένου. Τη δεκαετία του ’70 πήγε στην Ελβετία ως σύμβουλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών. Ταξίδεψε πολύ και εφάρμοσε προγράμματα εκπαίδευσης σε νεοσύστατα κράτη όπως η Τανζανία και η Γουινέα-Μπισάου. Το 1979 επέστρεψε στη χώρα του ως Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο. Το 1988 έγινε Υπουργός Παιδείας της ίδιας πόλης. Πέθανε στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1997.

 

 

Έργο:

 

Για το Φρέιρε η παιδαγωγική του αλφαβητισμού δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί αν η γραφή και η ανάγνωση δεν φορτίζονται συναισθηματικά από τα βιώματα των μαθητευομένων, και αν δε μεταβάλουν τον κόσμο με έναν τρόπο που να έχει νόημα για τους μαθητευόμενους. Για το Φρέιρε το νόημα αυτό δεν μπορεί παρά να είναι η πολιτική ενεργοποίηση και η απόκτηση Δύναμης εκ μέρους των πιο αδύναμων της κοινωνίας. Για να επιτευχθεί αυτό, το περιεχόμενο μίας απελευθερωτικής διδασκαλίας θα πρέπει να βασίζεται στη συναδελφικότητα των μαθητευομένων και τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει για τον κόσμο. Η παιδαγωγική του Φρέιρε είναι μία παιδαγωγική κοινοτική, εξισωτική και βασισμένη στο διάλογο. Η διδασκαλία (θα πρέπει να) καταλήγει σε μία κριτική συνείδηση, μόνη δυνατότητα για εξανθρωπισμό του ατόμου. Η πορεία αυτή περνάει από καθορισμένα στάδια και έχει ως προϋπόθεση την ενασχόληση του μαθητευομένου με προβλήματα της καθημερινής ζωής, που έχουν έντονη πολιτική σημασία.

H επιρροή του σήμερα:

Η παιδαγωγική του Φρέιρε είναι σήμερα παρούσα σε πολλά προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων, ακόμα και μεγάλων κρατικών φορέων. Θεωρείται πάντως πως συχνά η παιδαγωγική του εφαρμόζεται χωρίς το ριζοσπαστικό της στοιχείο, “αποπολιτικοποιημένη” και μετατρέπεται τότε σε “φθηνή” εκδοχή παραδοσιακών προγραμμάτων εκπαίδευσης. Παράλληλα με τέτοιες εφαρμογές εξακολουθεί να εφαρμόζεται και μία ριζοσπαστική εκδοχή των αρχών του, κυρίως από το “Ίδρυμα Πάουλο Φρέιρε”, αλλά και ανεξάρτητους ερευνητές ή εμψυχωτές προγραμμάτων αλφαβητισμού. Πολλά από τα προγράμματα που εκείνος ξεκίνησε συνάντησαν προβλήματα επιβίωσης, λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης.

 

Διαδίκτυο:

http://nlu.nl.edu/ace/

 

 

 

 

 

Αν επιλέξετε “people” και “Paulo Freire” θα δείτε μία εκτενή βιογραφία του. Στην ίδια διεύθυνση παρουσιάζει ενδιαφέρον το κείμενο “Issues in Freirean Pedagogy”, ένα ευρετήριο όρων- κλειδιά για την προσέγγιση της σκέψης του Πάουλο Φρέιρε.

 

http://www.paulofreire.org/

Το “Ινστιτούτο Πάουλο Φρέιρε” που βρίσκεται στο Σάο Πάολο στη Βραζιλία.

http://www.uni.edu/muffolet/freire.html

Παρουσιάζει κείμενα που παρουσιάζουν και αξιολογούν το έργο του Φρέιρε και τη σημερινή τους επιρροή.

 

 

7. Ιβάν Ίλλιτς (1926-)

 

 

“Η κλιμάκωση των σχολείων είναι εξίσου

 

καταστροφική με την κλιμάκωση των όπλων”

 

 

Ιβάν Ίλλιτς

 

 

 

 

Γεννήθηκε στη Βιέννη το 1926. Σπούδασε Θεολογία και Φιλοσοφία στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Ρώμης, και ανακηρύχθηκε Διδάκτορας Ιστορίας από το Πανεπιστήμιο του Σάλτζμπουργκ (Αυστρίας). Το 1951 πήγε στις ΗΠΑ, όπου λειτούργησε ως βοηθός ιερέα σε Καθολικό ναό της Νέας Υόρκης, σε μία ενορία που απαρτιζόταν κύρια από Πορτορικανούς και Ιρλανδούς. Από το 1956 έως το 1960 εργάσθηκε ως αντιπρύτανης στο Καθολικό Πανεπιστήμιο στο Πόρτο Ρίκο, όπου οργάνωσε ένα επιμορφωτικό κέντρο περί του Νοτιοαμερικανικού πολιτισμού, που απευθύνονταν σε Αμερικανούς ιερείς. Συνιδρυτής του Κέντρου Διαπολιτισμικής Τεκμηρίωσης (Center for Intercultural Documentation-CIDOC) στο Κουερναβάκα του Μεξικού, που έγινε γνωστό για τις ριζοσπαστικές του θέσεις. Από το 1964 διηύθυνε εκεί ερευνητικά σεμινάρια περί των “εναλλακτικών θεσμών στην τεχνολογική κοινωνία”, με έμφαση στη Λατινική Αμερική.

 

Πηγή: The Ivan Illich Archive (

http://www.cogsci.ed.ac.uk/~ira/illich/

 

 

). Μετάφραση Νίκος Ράπτης

 

 

 

 

Έργο:

Εμπνευσμένος από ένα “Νεορουσσωισμό” που βρίσκεται πολύ κοντά στον Αναρχισμό, ο Ιβάν Ίλλιτς συγκέντρωσε τα πυρά της κριτικής του ενάντια σε τρεις θεσμούς: το σχολείο, το νοσοκομείο και τις μεταφορές. Ο Ίλλιτς βλέπει πως και στα τρία συμβαίνει το ίδιο: οι θεσμοί αυτονομούνται από τις ανάγκες που έχουν κληθεί να θεραπεύσουν. Η εξουσία περικλείει τους θεσμούς με μία “μυστικιστική” άχλη “αναγκαιότητας”, ως να ήταν νέες Εκκλησίες.

 

 

 

Οι κοινωνίες καταλήγουν να παγιδεύονται από τους θεσμούς: ταυτίζουμε τα σχολεία με την Εκπαίδευση, τα νοσοκομεία με την Υγεία, τα ιδιωτικά αυτοκίνητα με την Επικοινωνία. Στην πραγματικότητα οι θεσμοί αυτοί λειτουργούν ενάντια σε ότι υποστηρίζουν πως εξασφαλίζουν. Για να επιτύχουμε Εκπαίδευση θα πρέπει να καταργήσουμε τα σχολεία, για Υγεία θα πρέπει να καταργήσουμε τα νοσοκομεία και για Επικοινωνία τα αυτοκίνητα.

Σε ότι αφορά την εκπαίδευση, ο Ίλλιτς δεν αρκείται στο να διακηρύξει απλώς μία “Κοινωνία χωρίς Σχολεία”. Προτείνει επιπλέον εναλλακτικούς θεσμούς για μία εκπαίδευση χωρίς δασκάλους, σχολεία, αναλυτικά προγράμματα, εκπαιδευτικό σύστημα. Το προτεινόμενο σύστημα θα πρέπει:

(α) “να επιτρέπει την πρόσβαση στους διαθέσιμους πόρους σε όλους όσοι θέλουν να μάθουν, σε οποιαδήποτε ηλικία”,

(β) “να δίνει τη δυνατότητα σε όλους όσοι θέλουν να μεταδώσουν αυτά που ξέρουν να συναντούν εκείνους που θέλουν να τα μάθουν”, και

(γ) “να παρέχει σε όλους όσοι επιθυμούν να ανακοινώσουν κάτι στο κοινό, τη δυνατότητα να κάνουν τις σκέψεις τους γνωστές”.

Το σύστημα που προτείνεται μοιάζει πολύ με το Ίντερνετ, σε βαθμό εντυπωσιακό αν αναλογισθούμε πως το “Κοινωνία χωρίς σχολεία” γράφηκε τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Ο Ίλλιτς προτείνει επίσης ένα είδος “πιστωτικής κάρτας εκπαίδευσης”, έτσι ώστε να κατανέμονται ισότιμα οι δαπάνες που σήμερα καταναλώνονται από τα σχολεία, και που οι πολίτες θα χρησιμοποιούν όπως επιθυμούν. Σημειώνουμε πως ένα παρόμοιο σύστημα με “κουπόνια εκπαίδευσης” πρότεινε, κοντά είκοσι χρόνια αργότερα η… Μάργκαρετ Θάτσερ, στην προσπάθειά της να εισαγάγει τους “νόμους της αγοράς” σε κάθε πτυχή της εκπαίδευσης.

 

 

H επιρροή του σήμερα:

 

Η επιρροή του Ίλλιτς είναι σημαντική σε ριζοσπαστικούς πανεπιστημιακούς κύκλους, σε οικολογικές ομάδες και σε αναρχικές κινήσεις. Θεωρείται ένας από τους κύριους θεωρητικούς της “Αποσχολειοποίησης”, που είναι ένα πολύμορφο και δυναμικό κίνημα, με συντηρητικές και ριζοσπαστικές εκδοχές.

Βιβλιογραφία:

 

ΙΛΛΙΤΣ, Ιβάν. (1976). Κοινωνία χωρίς σχολεία. Αθήνα: Νεφέλη.

Διαδίκτυο:

http://www.cogsci.ed.ac.uk/~ira/illich/

Το χρήσιμο, αλλά σπανίως εμπλουτιζόμενο, “Αρχείο Ιβάν Ίλλιτς”.

http://www.preservenet.com/theory/Illich.html

Αρκετά κείμενα του Ίλλιτς, για όποιον θα ήθελε να εντρυφήσει στη σκέψη και τα επιχειρήματά του.

 

 

 

8. Σίμορ Πέιπερτ

 

 

“ο καλός δάσκαλος δε λειτουργεί ως δάσκαλος, αλλά ως ένας

 

άνθρωπος που εξακολουθεί να μαθαίνει μαζί με τους μαθητές του”

 

 

Σίμορ Πέιπερτ

 

 

 

 

Γεννήθηκε στη Νότιο Αφρική, όπου τελείωσε το σχολείο. Σπούδασε Μαθηματικά στο Κέιμπριτζ και το Παρίσι και Επιστημολογία και Παιδαγωγική στη Γενεύη, δίπλα στο μεγάλο επιστημολόγο Ζαν Πιαζέ. Από το 1960 πήγε στο ΜΙΤ της Βοστώνης, όπου από το 1970 εργάζεται Στα θέματα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το 1980 ανέπτυξε τη “γεωμετρία της χελώνας” LOGO, που υπήρξε ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο έξυπνα λογισμικά για παιδιά. Τη θεωρητική βάση της LOGO την παρουσίασε στο μπεστ-σέλερ του “Νοητικές Θύελλες”. Εκεί διατύπωσε την αντίληψή του για μία μαθητοκεντρική παιδαγωγική χρήση του υπολογιστή βασισμένη στο χρήση “μικρόκοσμων” από τους μαθητευόμενους. Σήμερα εργάζεται στη μελέτη και κατασκευή εκπαιδευτικών βίντεο γκέιμς, στην κατασκευή εκπαιδευτικών σελίδων στο Ίντερνετ και συνεργάζεται με τη Lego για την παραγωγή εκπαιδευτικών παιχνιδιών. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους στο χώρο της εκπαίδευσης, και ίσως ο μεγαλύτερος εν ζωή συνεχιστής της μαθητοκεντρικής παράδοσης.

 

Έργο:

Όπως συνέβη και σε άλλους μαθητοκεντριστές παιδαγωγούς, η συνεισφορά του Πέιπερτ στην εκπαίδευση δεν αποτελείται μόνο από κείμενα, αλλά και από εκπαιδευτικά υλικά. Ο Πέιπερτ είναι εκείνος που εισήγαγε την πληροφορική στην μαθητοκεντρική εκπαίδευση. Με την παραγωγή του λογισμικού της Logo (ή “γεωμετρίας της χελώνας”) ο Πέιπερτ κατασκεύασε ένα “μικρόκοσμο”, όπου οι μαθητές μαθαίνουν μαθηματικά ζωγραφίζοντας, γράφοντας και παίζοντας μουσική, καθοδηγώντας μία “χελώνα” (έναν κέρσορα) στην οθόνη. H Logo επηρέασε βαθιά τις εκπαιδευτικές χρήσεις της πληροφορικής και καταξίωσε το νέο εργαλείο ως ένα μέσο για βαθιά μεταρρύθμιση μάλλον, παρά για επιφανειακή ανανέωση του σχολικού συστήματος. Στη συνέχεια ο Πέιπερτ κατασκεύασε “έξυπνα” βίντεο- γκέιμς και, με την έλευση του Δικτύου διευθύνει τη mamamedia, μία σελίδα εκπαιδευτικών εφαρμογών στο διαδίκτυο. Εδώ και αρκετό καιρό συνεργάζεται με τη δανική εταιρεία Lego προς την κατεύθυνση του να δώσει στα παιχνίδια μια άλλη δυναμική, βάζοντάς στα διάσημα “τουβλάκια” της εταιρείας μοτεράκια, μηχανισμούς λειτουργίας, ακόμη και μικροϋπολογιστές ώστε τα παιδιά να προσθέτουν και κίνηση στις κατασκευές τους. Σε ότι αφορά το θεωρητικό του έργο ο Σίμορ Πέιπερτ, εκτός του ότι καταξίωσε μία “μαθητοκεντρική” εκδοχή της χρήσης της πληροφορικής στην εκπαίδευση, ασκεί επίσης αυστηρή κριτική στο Σχολικό σύστημα. Για τον Πέιπερτ το σχολείο μοιάζει με ένα γραφειοκρατικοποιημένο σύστημα (σε αυτό η κριτική του μοιάζει με εκείνη του Ίλλιτς). Το παρομοιάζει με τη Σοβιετική Ένωση. Όπως και εκείνη, έτσι και το σχολικό σύστημα μοιάζει να “πιστεύει στην προπαγάνδα του”, κάτι που ακινητοποιεί το σύστημα, και αυξάνει τον κίνδυνο κατάρρευσης. Το σχολικό σύστημα είναι κατασκεύασμα του “βιομηχανικού” κόσμου, και δεν θα επιβιώσει στον “πληροφορικό” που έρχεται (ήρθε;) (παρόμοια κριτική ασκεί στο σχολικό σύστημα ο Άλβιν Τόφλερ του “Τρίτου Κύματος”). Η απόσταση μεταξύ σχολείου και κοινωνίας αυξάνει συνεχώς. Η παλιά αισιόδοξη ρήση πως το σχολείο είναι “ένα παράθυρο στον κόσμο” θυμίζει όλο και περισσότερο ανόητο αστείο. Αν τελικώς δεν υπάρξει κατάρρευση, η αλλαγή θα έρθει από τα ίδια τα παιδιά που αρνούνται όλο και περισσότερο να τους λένε πως “δε γίνεται” να κάνουν στο σχολείο ενδιαφέροντα πράγματα που με μεγάλη ευκολία μπορούν να κάνουν στο σπίτι. O Σίμορ Πέιπερτ είναι ένας δρων εκπαιδευτικός, με ένα έργο που αναπτύσσεται και διαρκώς αυξάνει τον κύκλο επιρροής του.

 

Βιβλιογραφία:

 

Papert, Seymour. (1991). Νοητικές Θύελλες. Αθήνα: Οδυσσέας.

Διαδίκτυο:

http://www.connectedfamily.com/

Η σελίδα της Μamamedia, του οργανισμού για εκπαιδευτικές χρήσεις στο Ίντερνετ που εμπνεύσθηκε και διευθύνει ο Πέιπερτ. Όχι μόνο θα μπορέσετε να έρθετε σε επαφή με πλήθος εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για μικρά ή μεγαλύτερα παιδιά, αλλά αν το επιθυμείτε, θα μπορέσετε να παρακολουθήσετε μία διάλεξη του ίδιου του Πέιπερτ.

http://tovima.dolnet.gr/demo/owa/search.showvals

Συνέντευξη του Πέιπερτ στο Θ. Λάλα (κωδικός άρθρου B12491C031).

 

 

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

Link to comment
Share on other sites

Διαφημίσεις

angela_kgr Newbie

angela_kgr

Posted
Posted

ζητω συγνωμη για το μεγαλο μεγεθος, θωρησα οτι ειναι αρκετα ενημερωτικη αυτη η δημοσιευση....

 

αν εχει δημοσιευτει ξανα ή αν θεωρηθει οτι δεν ταιριαζει εδω παρακαλω να μετακινηθει

Link to comment
Share on other sites
alcyon Newbie

alcyon

Posted
Posted

Εξειδανικευμένα... χμμμ δε νομίζω. ;)

 

Καθηγήτρια επίσης δεν ήμουν ποτέ σε πολλά παιδιά. Η εμπειρία μου είναι μικρή και σε τμήματα που τα παιδιά μετριούνται με τα δάχτυλα των χεριών. Πιο πολύ μιλάω ως ... μαθήτρια και απ' όσα θυμάμαι από τα δικά μου σχολικά χρόνια. Βλέπω και το σύζυγο (καθηγητής διορισμένος)...... και τις εμπειρίες του.

 

Πάντως ...... αν χαμογελάσουμε εμείς και δούμε τον κόσμο θετικά... θα μας χαμογελάσει κι αυτός.

 

Πολλοί γονείς δε δέχονται τις υποδείξεις των εκπαιδευτικών γιατί ..... αισθάνονται οι ίδιοι ανεπαρκείς, και πως ακυρώνεται ο ρόλος του. Γιατί λένε..."ποιος είναι αυτός που θα μου πει εμένα για το παιδί μου!!", "Τι νομίζει πως είναι!!" "Να κοιτάει το μάθημά του και τίποτα περισσότερο!!" κτλ κτλ. Και αυτή την αντιμετώπιση δε τη βλέπουμε μόνο σε κακούς ή ανεπρκείες εκπαιδευτικούς. Τη βρίσκουμε και σε αυτούς που ενδιαφέρονται.

 

Ποιος εκπαιδευτικός (τουλάχιστον δημόσιου σχολείου...) τολμάει να ξεστομίσει πως το παιδί πρέπει να το δει ειδικός γιατί έχει την υποψία κάποιας μαθησιακής δυσκολίας...?! Κι όποιος τελικά παίρνει το θάρρος να πει κάτι τέτοιο...... συνήθως αντιμετωπίζεται με εχθρικότητα.

 

Οι γονείς πρώτα δε συνειδητοποιούν πως οι εκπαιδευτικοί είναι σύμμαχοι και όχι αντίπαλοι. Σίγουρα υπάρχουν καλοί και αξιόλογοι αλλά και κακοί και ανεπαρκείς. Μικρογραφία της κοινωνίας μας και το σχολείο. Όπως είπα και παραπάνω, οι εκπαιδευτικοί πηγάζουν από την ίδια μας την κοινωνία.

 

 

Επίσης το θέμα των πολλών παιδιών... δεν είναι επιχείρημα. Είναι πραγματικότητα. Όπως πραγματικότητα είναι και τα διαφορετικά περιβάλλοντα από τα οποία προέρχονται οι μαθητές, οι διαφοερτικές οικονομικές "τάξεις", οι διαφορετικοί πολιτισμοί, κουλτούρες κτλ. Τα πράγματα είναι πιο εύκολα σε ομοιογενή περιβάλλοντα (από την άποψη του εκπαιδευτικού) παρά σε ανομοιογενή. Αυτή είναι και η βασική διαφορά των δημοσίων από τα ιδιωτικά. Στα δεύτερα γίνεται φιλτράρισμα των μαθητών και επιλογή κατά την κρίση και τις ανάγκες του σχολείου. Και έτσι ο γονιός αισθάνεται πως έχει ένα προστατευμένο σχετικά περιβάλλον για το παιδί του. Ενώ στο δημόσιο πάνε όλοι.

 

Και ένας καθηγητής.... σε δημόσιο έχει περισσότερα προβλήματα να αντιμετωπίσει....

.... τον ανύπαρκτο εξοπλισμό,

.... παιδιά από άλλες χώρες με ελλειπή γλωσσική μόρφωση και προβλήματα βασικής επικοινωνίας,

... γονείς επιθετικούς ή αδιάφορους που θέλουν τον καθηγητή να κοιτάει το μάθημά του και μόνο,

και τόσα άλλα.

 

Δε λέω πως το σχολείο δεν έχει προβλήματα, δε λέω πως απουσιάζουν οι απαράδεκτοι εκπαιδευτικοί, δε λέω πως το πρόγραμμα είναι τέλειο. Αλλά για δημόσια παιδεία, για δωρεάν παιδεία, για σχολεία που δέχονται ΟΛΑ τα παιδιά, νομίζω πως τους βασικούς στόχους τους επιτυγχάνει το σχολείο. Και δε φταίει ο εκπαιδευτικός για όλα τα κακώς κείμενα...

 

Τι θέλω να πω...

Πρώτα είναι θέμα οικογένειας....

μετά είναι θέμα κοινωνίας....

τέλος είναι θέμα εκπαιδευτικού. Ο τελευταίος είναι που συνεργάζεται με την οικογένεια και παράλληλα οι αντιλήψεις του και οι δράσεις του πηγάζουν από την ίδια την κοινωνία.

 

Όταν κάνουμε διάγνωση για "ανεπάρκεια εκπαιδευτικού" πρέπει πρώτα να δούμε... πώς έφτασε αυτός να γίνει εκπαιδευτικός.... Ο εκπαιδευτικός είναι το αποτέλεσμα (που φυσικά ανατροφοδοτεί την αιτία....)

 

 

Τώρα για τα μαθήματα... χμμμ κι εκεί το θέμα είναι κάπως πολύπλοκο. Η αντίληψη του κάθε ανθρώπου είναι δομημένη διαφορετικά. Άλλος καταλαβαίνει καλύτερα τα θετικά, άλλος τα φιλολογικά κτλ κτλ. Το τι αρέσει στον καθένα έχει να κάνει με το πώς το αντιλαμβάνεται. Από την άλλη ο εκπαιδευτικός παίζει ένα βασικό ρόλο στην παροχή κινήτρου. Σίγουρα διαβάζουμε πιο ευχάριστα όταν μας αρέσει ο καθηγητής-δάσκαλος, ενώ μας φαίνεται βουνό όταν είναι άλλος που δε μας αρέσει.

Αυτό όμως έχει να κάνει όμως με υποκειμενικό κριτίριο. Κάποιος που αρέσει σε μένα, δεν αρέσει στο διπλανό μου.

 

Επίσης ας το δούμε και αντίστροφα. Σε κάποιον που του αρέσουν τα μαθηματικα αλλά όχι ο καθηγητής μαθηματικών, δε νομίζω πως θα σταματήσει να διαβάζει. Σ' αυτόν που δεν αρέσουν βέβαια τα μαθηματικά και με καθηγητή που δεν του ταιριάζει... χμμμ εκεί χάθηκε το "παιχνίδι". Και ρωτάω εγώ τώρα για το πρακτικό του ζητήματος.... 25-30 παιδιά ανά τάξη.... με διαφορετικά γούστα στο πώς θέλουν τον καθηγητή.... (σε άλλα ταιριάζει και τους αρέσει σε άλλα όχι)...... τι προτείνεις;

 

 

 

 

Ως μαθήτρια εχω περάσει 1 ιδιωτικό σχολείο και 2 δημοσια. Πραγματικά κακοί καθηγητές χωρίς ορθή κατάρτηση ή με προβληματικό προσδιορισμό του ρόλου τους βρήκα λίγους (νομίζω 1-2 ίσως 3).

 

Οι περισσότεροι από αυτούς που "δε μου άρεσαν" είχαν να κάνουν καθαρά με το δικό μου κριτίριο. Στα άλλα παιδιά άρεσαν και μάλιστα πολύ. Και το αντίστροφο βέβαια, κάποιοι που προσωπικά θεωρούσα πως είναι εξαιρετικοί, έπαιρναν τις χειρότερες κριτικές από τους συμμαθητές μου.

Δεν εκπαιδεύω παιδιά... Εκπαιδεύομαι γονιός.

"... άλλωστε, η εμπειρία που αποκτούμε είναι η συσσώρευση των λαθών μας, έτσι δεν είναι; ... " -E.M.

Link to comment
Share on other sites
sofia_nefeli Newbie

sofia_nefeli

Posted
Posted

αλκυων και εμενα μου αρεσε καθηγητρια που στα υπολοιπα παιδια δεν αρεσε. δεν θεωρω ομως οτι ηταν "επιτυχημενη" σαν εκπαιδευτικος....εμενα μου αρεσε γιατι ειχε καποια δικα μου στοιχεια...αυτο ναι ειναι υποκειμενικο!! υπαρχουν ομως καθηγητες που ειναι αντικειμενικα ΑΧΡΗΣΤΟΙ και ακομα παραπανω βλαβεροι....δε θελω να αναφερθω σε προσωπικα παραδειγματα ειναι ανουσιο. και ναι εχω αγαπησει μαθηματα λογω δασκαλου και εχω μισησει μαθηματα παλι λογω δασκαλου...

ειχα ομως καθηγητες που τους θυμαμαι και δακρυζω....που θα ηθελα πααρα πολυ να τους ξαναεβλεπα...και πραγματικα καναν υπεροχη δουλεια....ΜΟΝΟΙ τους. γιατι? γιατι ηταν ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ!!! γιατι δε θα μπορουσαν να ειναι τιποτα αλλο...μα πως γινεται και καποιοι μεσα απο τοσες αντιξοες συνθηκες και προσφερουν τοοοοσα πολλα?

πιστευω στη μοναδα..η μοναδα κανει τη διαφορα...

σαφως και η οικογενεια παιζει τον καταλυτικοτερο ρολο

σαφως και η κοινωνια και το σχολικο μοντελο που εχει καθιερωσει δενει τα χερια πολλων καθηγητων

σαφως και αν αλλαζαν κατι μικρο στην εκπαιδευση θα γινοταν κατι πολυ μεγαλυτερο απο τους καθηγητες

αλλα εχω την εντυπωση οτι μονο οι καθηγητες ππου και πριν ειχαν ορεξη θα επωφελουνταν απο αυτο...οι υπολοιποι τα ιδια παντελη μου τα ιδια παντελακη μου.

δε ξερω αν και που ακριβως διαφωνουμε αλκυων!!! μαλλον στο οτι εγω πιστευω οτι μια μοναδα παρολες τις αντιξοες συνθηκες μπορει να κανει κατι καλο ενω εσυ λες οτι με ολες αυτες τις συνθηκες που επικρατουν στον χωρο της παιδειας ο τελευταιος που μπορει να αλλαξει κατι ειναι ο καθηγητης...

 

ισως τα βλεπω πολυ ρομαντικα γιατι δεν τα εχω ζησει...ενα νεο παιδι κοινωνικος λειτουργος μου ελεγε τι γινεται σε ολα αυτα τα ιδρυματα που φιλοξενουν παιδια και οτι δε μπορουσε να κανει τιποτα. οτι θελει να αλλαξει επαγγελμα γιατι αδυνατει να εφαρμοσει οσο πρεπει και οσα ηθελε...στην αρχη του ελεγα δε μπορει κατι θα μπορεις να κανεις...οσο μου εξηγουσε ομως τοσο καταλαβαινα οτι η ελλαδα σκοτωνει τους ανθρωπους με ορεξη...

Link to comment
Share on other sites
alcyon Newbie

alcyon

Posted
Posted

Δε διαφωνούμε μάλλον ... ;)

Ούτε λέω πως ο τελευταίος που μπορεί να κάνει αλλαγές είναι ο εκπαιδευτικός. Ίσα ίσα ο εκπαιδευτικός είναι η ψυχή του σχολείου μαζί με τους μαθητές.

 

Η επισήμανσή μου είναι να μη φορτώνουμε ΟΛΑ τα κακώς κείμενα στον εκπαιδευτικό. Κι ότι συχνά τον βρίσκουμε ως εξειλαστήριο θύμα... για να του φορτώσουμε τα πάντα, και ξεχνάμε τον αγώνα και τις δυσκολίες που έχει λόγω ακριβώς των συνθηκών που επικρατούν στο σχολείο.

 

Κατά τα άλλα μάλλον συμφωνούμε ... :)

Δεν εκπαιδεύω παιδιά... Εκπαιδεύομαι γονιός.

"... άλλωστε, η εμπειρία που αποκτούμε είναι η συσσώρευση των λαθών μας, έτσι δεν είναι; ... " -E.M.

Link to comment
Share on other sites
Νικήτας Newbie

Νικήτας

Posted
  • Author
Posted

Σκοπός του σχολείου δεν είναι – δεν πρέπει να είναι –

το σοφό παιδί, αλλά το ευτυχισμένο παιδί.

Κι αυτό το παιδί μόνο μέσα σε ένα δραστικό

κι όχι σκυθρωπό σχολείο μπορεί να ολοκληρωθεί.

Η αξία του ανθρώπου δε βρίσκεται στις γνώσεις,

αλλά στην ισχυρή βούληση,

στην ολοκληρωμένη προσωπικότητα,

στην πνευματική καλλιέργεια,

στη δημιουργία πλούσιας συναισθηματικής ζωής,

στη μέθεξή τους στην κοινωνική ζωή…

Θεόδωρος Κάστανος

Παιδαγωγός

1888-1932

Link to comment
Share on other sites
alcyon Newbie

alcyon

Posted
Posted

Να ρωτήσω κι εγώ τώρα κάτι....... (ουσιαστικά ορμώμενη από τα λόγια που παρέθεσε ο Νικήτας, και με την επισήμανση πως ο συγγραφέας του αποσπάσματος έχει στο νου του το σχολείο της εποχής του.)

 

Πιστεύετε πως το σχολείο κινείται σε καλύτερα πλαίσια σε σχέση με παλαιότερα; Σκεφτείτε ή θυμηθείτε (αναλόγως της ηλικίας ;) ... το σχολείο του '60, του '80, του σήμερα... Πιστεύετε πως έμεινε το ίδιο; Πιστεύετε πως δεν προσαρμόζεται στις κοινωνικές απαιτήσεις; Πιστεύετε πως κάπου έχασε το στόχο του; Βελτιώθηκε, χειροτέρεψε;

 

Μπορεί τα λόγια του να είναι γενικά και να βρίσκουν εφαρμογή σε όλες τις εποχές, αλλά έμειναν όλα ... το ίδιο;

 

Νικήτα.... αλήθεια, εσύ θέτεις ερωτήματα ή παραθέτεις αποσπάσματα. Τη δική σου άποψη όμως δεν την έχουμε ακούσει.... Μοιάζεις κάπως με δημοσιογράφο... ;)

Δεν εκπαιδεύω παιδιά... Εκπαιδεύομαι γονιός.

"... άλλωστε, η εμπειρία που αποκτούμε είναι η συσσώρευση των λαθών μας, έτσι δεν είναι; ... " -E.M.

Link to comment
Share on other sites
  • 11 months later...
elenik Newbie

elenik

Posted
Posted

Το εκπαιδευτικό σύστημα «πνίγει» τους εφήβους

Τα καταθλιπτικά συμπτώματα πληθαίνουν και τα ποσοστά απόπειρας αυτοκτονίας διπλασιάστηκαν τα τελευταία 20 χρόνια μεταξύ παιδιών που ξυπνούν και κοιμούνται κάθε μέρα στον ρυθμό του ρομπότ με μοναδικό στόχο την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και μόνιμη ηχώ στ΄ αφτιά τους: «Πρέπει να τα καταφέρεις!»

 

 

ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΣΩΛΗ Κυριακή 7 Μαρτίου 2010

 

 

Για το καλό του, ξυπνά κάθε πρωί από τα χαράματα ώστε να προλάβει να είναι στην ώρα του στο σχολείο. Είναι πτώμα αφού έχει κοιμηθεί ελάχιστα το προηγούμενο βράδυ προκειμένου να διαβάσει στο πλαίσιο της προετοιμασίας του για τις εξετάσεις εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Για το καλό του, αφού τελειώσει το μάθημα στο σχολείο, έχει άλλα τρία ιδιαίτερα μαθήματα ως τη νύχτα. Για το καλό του, οι καθηγητές τού λένε ότι πρέπει πάση θυσία να βρει μια θέση στον... ήλιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Την ίδια «καραμέλα» πιπιλίζουν κάθε ημέρα και οι γονείς του υπενθυμίζοντάς του ότι, αν δεν καταφέρει να επιτύχει, τόσα χρήματα και τόσος κόπος θα πάνε χαμένα. Για να συμπληρώσουν ότι παίζει μεγάλο ρόλο και το«τι θα πει η κοινωνία, αρχίζοντας από τη γειτόνισσα που ο γιος της τα κατάφερε και μπήκε στη Νομική»(η γειτόνισσα βέβαια δεν αναφέρει ότι ο γιος της έχει ακόμη το πτυχίο Νομικής σε μια κορνίζα αναξιοποίητο). Είναι 17 ετών, σε μια ηλικία που η ζωή του ανοίγεται μπροστά του, και όμως εκείνος δεν βρίσκει ενδιαφέρον στο να ονειρευτεί το μέλλον του. Νιώθει θλίψη, νιώθει κούραση, νιώθει συνεχώς στενοχώρια. Εμφανίζει καταθλιπτικά συμπτώματα προτού καν ενηλικιωθεί. Και μπορεί η κατάθλιψη να αποτελεί συνήθως έννοια αλληλένδετη με την τόσο ιδιαίτερη φάση της ζωής που ονομάζεται εφηβεία, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να της δίνουμε τη δέουσα σημασία. Διότι κάποιες φορές η κακοκεφιά των εφήβων που περνά στα... ψιλά για τους πολυάσχολους γονείς των σύγχρονων καιρών μας μπορεί να φθάσει ως και σε απόπειρα αυτοκτονίας.

 

 

Γκρίζα μπουμπούκια...

 

 

Αυτό το καρέ αποτελεί ένα άκρως ρεαλιστικό κάδρο της ζωής ουκ ολίγων εφήβων στη χώρα μας. Ενα κάδρο στο οποίο κυριαρχεί το γκρίζο, όπως αποτυπώνουν δύο νέες ξεχωριστές μελέτες του Πανεπιστημίου Αθηνών τις οποίες παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα». Σύμφωνα με την πρώτη μελέτη, ένας στους τέσσερις εφήβους που συμμετείχαν παρουσίαζε συμπτώματα κατάθλιψης, τα οποία μπορεί να είναι εν δυνάμει επικίνδυνα για το μέλλον του. Η δεύτερη πάλι μελέτη δείχνει ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας στους εφήβους έχουν διπλασιαστεί μέσα σε μία εικοσαετία. Πίεση, στρες, στείρο εκπαιδευτικό σύστημα, ελπίδες (πολλές φορές φρούδες) για σπουδές και επαγγελματική αποκατάσταση, γονείς στα πρόθυρα νευρικής και οικονομικής κρίσης, περίγυρος πάντα έτοιμος να κριτικάρει. Μια θηλιά γύρω από τον λαιμό παιδιών που στο άνθος της ηλικίας τους αισθάνονται να... μαραίνονται. Δεν θα μπορούσαν να ταιριάζουν περισσότερο οι στίχοι τουΓιάννη Μηλιώκα:«Για το καλό μου, για το καλό μου, ώσπου δεν άντεξε στο τέλος το μυαλό μου». Ποσοστό των εφήβων που φθάνει το 26,2% παρουσιάζει καταθλιπτική συμπτωματολογία, όπως έδειξε μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στον δικτυακό τόπο του επιστημονικού εντύπου «Community Μental Ηealth Journal» στις 7 Φεβρουαρίου με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρίαΕλένη Λαζαράτου(συμμετείχαν επίσης οι κκ.Δ. Δικαίος,Δ. Αναγνωστόπουλος και ο ομότιμος πλέον καθηγητής κ.Κ.Σολδάτος). Οπως εξηγεί στο «Βήμα» η κυρία Λαζαράτου, η μελέτη διεξήχθη σε 713 μαθητές (396 κορίτσια και 317 αγόρια) ηλικίας 15 ως 18 ετών που φοιτούσαν σε τρία Λύκεια της Αθήνας (δύο Γενικά Λύκεια και ένα Τεχνικό) με βάση ειδική επιστημονική κλίμακα καταγραφής της κατάθλιψης. Τα καταθλιπτικά συμπτώματα αποτελούν διαταραχή του συναισθήματος και εκφράζονται μεταξύ άλλων με λύπη, κακοκεφιά, μειωμένη όρεξη, μειωμένο ύπνο, δυσκολία στη συγκέντρωση και συνεχή κούραση.

 

 

Κορίτσι, μέτρια μαθήτρια

 

 

Τα αποτελέσματα που εξήχθησαν μάλλον προκαλούν... κατάθλιψη αφού κατεγράφη υψηλή συχνότητα καταθλιπτικής συμπτωματολογίας τόσο στα παιδιά Γενικού Λυκείου όσο και σε εκείνα του Τεχνικού. Συγκεκριμένα, συμπτώματα κατάθλιψης παρουσίασαν το 33,7% των κοριτσιών και το 16,1% των αγοριών που μελετήθηκαν. Ποιο ήταν όμως το «προφίλ» του εφήβου με καταθλιπτικά συμπτώματα, σύμφωνα με τη μελέτη; Οπως προέκυψε, η εικόνα του είναι συνήθως εκείνη ενός κοριτσιού που δεν έχει πολύ καλές επιδόσεις στα μαθήματα. Οι ερευνητές σημειώνουν βέβαια ότι, με δεδομένη την εύθραυστη περίοδο της εφηβείας που πολλές φορές συνδέεται με εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων, δεν μπορούμε να πούμε πως όλοι αυτοί οι έφηβοι αντιμετωπίζουν σοβαρό παθολογικό πρόβλημα. Δεν μπορούμε όμως παράλληλα να παραβλέψουμε το γεγονός ότι μελέτες έχουν δείξει πως η καταθλιπτική συμπτωματολογία στην εφηβεία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαγνωσμένης κατάθλιψης, άλλων μορφών ψυχοπαθολογίας και κίνδυνο αυτοκτονίας αργότερα στη ζωή, όπως τονίζει η κυρία Λαζαράτου. «Ετσι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στον ευάλωτο ψυχικό κόσμο των εφήβων»αναφέρει χαρακτηριστικά η ερευνήτρια

 

 

Εφηβεία μετά τα... 18!

 

 

Για ποιον λόγο οι έφηβοι τα βλέπουν λοιπόν όλα... μαύρα; Η κυρία Λαζαράτου εξηγεί ότι ιδιαιτέρως στο Λύκειο τα παιδιά πιέζονται πάρα πολύ για να έχουν καλές επιδόσεις στο σχολείο και να καταλάβουν μια θέση τελικώς στην ανώτατη εκπαίδευση, πολύ περισσότερο από τους συνομηλίκους τους σε άλλες χώρες. «Οι έλληνες έφηβοι ουσιαστικώς δεν ζουν καν την εφηβεία τους λόγω υποχρεώσεων και υπερφορτωμένου καθημερινού προγράμματος. Ζουν ως έφηβοι μετά τα 18 χρόνια τους, όταν έχουν πλέον καταφέρει να μπουν σε κάποια σχολή και χαλα ρώνουν.Η πίεση για την επιτυχία στο πανεπιστήμιο τους οδηγεί στο να μη βιώνουν όλα τα φυσιολογικά στάδια που πρέπει να περάσει ένας έφηβος και αυτό, όπως είναι επόμενο, έχει σημαντικό κόστος στην ψυχολογική τους κατάσταση». Στη μελέτη σημειώνεται ότι«στην Ελλάδα υπάρχει ισχυρή παράδοση σύμφωνα με την οποία υπερεκτιμώνται οι σπουδές στο πανεπιστήμιο. Ετσι οι οικογένειες πιέζουν τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια των χρόνων φοίτησης στο Λύκειο ώστε να επιτύχουν στις εισαγωγικές εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παράλληλα με τα σχολικά μαθήματα τα παιδιά κάνουν συνήθως και ιδιαίτερα μαθήματα τα οποία πληρώνει η οικογένεια.Αυτό το επιπλέον οικονομικό “φορτίο” συμβάλλει σε ακόμη μεγαλύτερη πίεση για επιτυχία η οποία αντικατοπτρίζεται στις προσδοκίες της οικογένειας και της κοινωνίας».Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν μάλιστα ότι οι αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο που εισήχθησαν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια«οδήγησαν σε ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες αντί να βελτιώσουν τα πράγματα».Σε όλη αυτή την πίεση συμβάλλει και το γεγονός ότι πολλές φορές οι επιθυμίες των γονέων για ενασχόληση του παιδιού τους με ένα συγκεκριμένο επάγγελμα... παιδεύουσι (ακόμη περισσότερο) τα τέκνα.

 

 

Γ' Λυκείου: λυγίζουν τ΄ αγόρια!

 

Η Γ΄ Λυκείου είναι η χρονιά που διαταράσσει και την ψυχική ισορροπία των αγοριών, αφού κάθονται στην «ηλεκτρική καρέκλα» που θα κρίνει το μέλλον τους... Μάλιστα στην επίμαχη τρίτη τάξη του Λυκείου, στον προθάλαμο του πανεπιστημίου, όπου οι έφηβοι είναι ακόμη πιο αγχωμένοι, τα αγόρια είναι εκείνα που «λυγίζουν» περισσότερο, σύμφωνα με τη μελέτη. Αν και «παραδοσιακώς», όπως είναι γνωστό, τα κορίτσια έχουν σε υψηλότερα ποσοστά συμπτώματα κατάθλιψης, το φαινόμενο αυτό ισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό στις δύο πρώτες τάξεις του Λυκείου ενώ υποχωρεί στη χρονιά-«ηλεκτρική καρέκλα» που ονομάζεται τρίτη Λυκείου. Αντιθέτως, σε αυτή τη δύσκολη χρονιά αυξάνονται τα ποσοστά αγοριών με καταθλιπτική συμπτωματολογία. Για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό; Μια πιθανή εξήγηση την οποία δίνει η κυρία Λαζαράτου είναι ότι«τα αγόρια πιέζονται περισσότερο να επιτύχουν στο πανεπιστήμιο, με δεδομένο μάλιστα ότι συνήθως αποφασίζουν την τελευταία στιγμή να διαβάσουν συστηματικά.Στα κορίτσια οι έλληνες γονείς τείνουν να συγχωρούν πιο εύκολα την αποτυχία αφού συχνά θεωρούν ότι μπορεί να έχουν και άλλες διεξόδους στη ζωή τους για αποκατάσταση. Βέβαια αυτή η τάση αλλάζει όσο περνούν τα χρόνια». Το βασικό μήνυμα πρέπει ουσιαστικώς να αποσταλεί, σύμφωνα με την καθηγήτρια, αρχικώς στους ιθύνοντες που έχουν δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο... καταθλίβει τα παιδιά.«Το ίδιο το σύστημα είναι η κύρια αιτία για τη “δυσφορία” των εφήβων αλλά και οι γονείς οι οποίοι τους πιέζουν για σχολική και ακαδημαϊκή επιτυχία, έχοντας βέβαια και εκείνοι καταπιεστεί από το σύστημα».

 

 

Ενώπιος ενωπίω με τον θάνατο

 

 

Η πρέσα του εκπαιδευτικού συστήματος είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να συνθλίψουν σε τέτοιο βαθμό τη συναισθηματική κατάσταση των εφήβων οδηγώντας τους ακόμη και στα πρόθυρα του θανάτου με τη μορφή μιας απόπειρας αυτοκτονίας! Αυτό δείχνει η διαχρονική μελέτη του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ)- καλύπτει 23 ολόκληρα χρόνια- επικεφαλής της οποίας ήταν η ψυχολόγος, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρίαΑννα Κοκκέβη (συμμετείχαν επίσης οι κυρίες Βασιλική Ρότσικα, λέκτωρ Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών,Αγγελική Αραπάκη,από το ΕΠΙΨΥ, καθώς και ο κ.Κλάιβ Ρίτσαρντσοναπό το Πάντειο Πανεπιστήμιο). Οι ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία από πέντε έρευνες που διεξήχθησαν από το 1984 ως το 2007 και περιελάμβαναν πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα μαθητικού πληθυσμού εφηβικής ηλικίας. Συγκεκριμένα σε καθεμιά εκ των ερευνών συμμετείχαν 8.000-10.000 έφηβοι ηλικίας 14-18 ετών οι οποίοι απαντούσαν σε ειδικό ερωτηματολόγιο σχετικά με το αν έχουν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν. Αυτό που προέκυψε ήταν άκρως ανησυχητικό: σύμφωνα με τα στοιχεία, οι απόπειρες αυτοκτονίας εμφάνισαν σχεδόν διπλασιασμό στη συχνότητά τους- από 7% το 1984 σε 13,4% το 2007. Μάλιστα από τη μελέτη σκιαγραφήθηκε το προφίλ του εφήβου που επιχειρεί να θέσει τέλος στη ζωή του: είναι συνήθως κορίτσι, ζει σε μονογονεϊκή οικογένεια με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης του πατέρα και μένει σε μια μεγάλη πόλη. Αξιοσημείωτο ήταν το γεγονός ότι τα αγόρια αρχίζουν να κλείνουν την ψαλίδα που τα χωρίζει από τα κορίτσια, όπως έδειξαν και τα συγκεκριμένα ευρήματα: στα αγόρια που βρίσκονται στην εφηβεία κατεγράφη τετραπλασιασμός στις απόπειρες αυτοκτονίας μέσα στο διάστημα των 23 ετών ενώ την ίδια στιγμή στα κορίτσια υπήρξε διπλασιασμός. Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση των αποπειρών αυτοκτονίας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στα αγόρια μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην πίεση που δέχονται στο σχολείο ώστε να έχουν καλές επιδόσεις και να κερδίσουν μια θέση στο πανεπιστήμιο .Οπως επισημαίνει στο «Βήμα» η κυρία Κοκκέβη, δεν πρέπει να ξεχνούμε επίσης ότι συμπεριφορές όπως μια απόπειρα αυτοκτονίας είναι αλληλένδετες με άλλες «συμπεριφορές κινδύνου» όπως η χρήση ναρκωτικών.«Δεδομένου ότι η χρήση ναρκωτικών αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια στους εφήβους και δη στα αγόρια,πολλοί τη συνδέουν με την αύξηση που παρατηρήθηκε και στις απόπειρες αυτοκτονίας».

 

 

Καλύτερη η πρόληψη

 

 

Το κυριότερο συμπέρασμα που προκύπτει από τα ευρήματα, όπως υπογραμμίζει η καθηγήτρια, είναι ότι πρέπει να δοθεί σημασία στην πρόληψη των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων στην εφηβεία, που αποτελεί μια πολύ ευαίσθητη περίοδο της ζωής του ατόμου.«Στην εφηβεία παρουσιάζουν έξαρση πολλά προβλήματα όπως οι απόπειρες αυτοκτονίας, η σχολική βία, η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά που οδηγεί σε σοβαρά ατυχήματα, καθώς και άλλες επικίνδυνες συμπεριφορές που συνδέονται τόσο με την ψυχολογική κατάσταση του εφήβου όσο και με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Στη σύγχρονη οικογένεια και οι δύο γονείς δουλεύουν πολλές ώρες,βλέπουν λίγο τα παιδιά τους και δεν ασχολούνται όσο χρειάζεται μαζί τους.Υπάρχει μια συναισθηματική απώλεια για τα παιδιά από την απουσία των γονέων,ενώ παράλληλα το εκπαιδευτικό σύστημα δεν βοηθά την κατάσταση,δίνοντας έμφαση στη μάθηση χωρίς να προσεγγίζει το παιδί από πλευράς ψυχολογικών αναγκών». Μάλλον πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη αυτές τις επισημάνσεις, αν μάλιστα αναλογιστούμε ότι στις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) οι αυτοκτονίες αποτελούν τη δεύτερη αιτία θανάτου ανθρώπων 15-35 ετών μετά τα τροχαία δυστυχήματα. Οι υπεύθυνοι του ΠΟΥ σημειώνουν μάλιστα ότι«οι προβλέψεις δείχνουν πως θα υπάρξει δραματική αύξηση στην αυτοκτονική συμπεριφορά τις επόμενες δεκαετίες αν δεν εφαρμοστούν αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης». Ολα αυτά που στους εφήβους «πασάρονται» ως διαβατήριο επιτυχίας μπορούν, όπως όλα δείχνουν, να αποτελέσουν ένα διαβατήριο προς τη δυστυχία και ενίοτε ένα διαβατήριο για το τελευταίο ταξίδι της ζωής τους προτού καν γνωρίσουν τι θα πει ζωή. Προς γνώση και συμμόρφωση εκείνων που διαμορφώνουν τη ζωή των παιδιών (υποτίθεται) για το καλό τους...

http://kerentzis.blogspot.com/search/label/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1

Σιγουρα ο γυαλος ειναι στραβος.. δεν εξηγειτε αλλοιως!!

Link to comment
Share on other sites
kyra Newbie

kyra

Posted
Posted

Και πού καταλήγουμε? Πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας οι γονείς? Να πάρουμε παράδειγμα τους γονείς που έχουν ευτυχισμένα παιδιά, με στόχους, που είναι πρόθυμα να κοπιάσουν για να τους πετύχουν και το κάνουν με χαρα. Εγώ ξέρω τέτοιους γονείς. Και πολλούς μάλιστα. Ποτέ δε στέρησαν από τα παιδιά τους τη διασκέδαση. Πάντα φρόντιζαν να περνάνε καλά. Μετά τις εξετάσεις ερχόνταν η επιβράβευση (διακοπές, πάρτυ, περισσότερη ελευθερία στις εξόδους). Πάντα τα παιδιά είχαν επιλογές αλλά και χόμπυ ώστε το μυαλό τους να ξεδίνει. Και φυσικά μία αξιόλογη εναλλακτική 'Αν δεν τα καταφέρεις, μπορούμε να σκεφτούμε και άλλα πράγματα......'. Δεν ξέρω πώς είναι δυνατόν να βλέπεις το παιδί σου να μαραζώνει και να συνεχίζεις να το πιέζεις! Μου φαίνεται αδιανόητο!

Επιμένω πάντως. Οι γονείς που έχουμε μικρά παιδιά, μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Να μην πέσουμε στην παγίδα της κατανάλωσης, της βαθμοθηρίας, της έτοιμης γνώσης. Να προσφέρουμε στα παιδιά μας βιώματα (να ασχοληθούμε μαζί τους δηλαδή). Ένας καλός μου φίλος, άνθρωπος της εκπαίδευσης και πατέρας μου λέει: Έχεις πετύχει σαν γονιός ή σαν εκπαιδευτικός, αν το παιδί είναι 'χαρούμενο'. Εγω από τότε που το έβαλα στόχο, έχω διορθωσει πολλά πράγματα στη σχέση μου με τα παιδιά μου.

Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

×
 Share
Go to topic listing
×
×
  • Create New...