Πολύς λόγος γίνεται για τη θρομβοφιλία και για τις επιπτώσεις της στην εγκυμοσύνη. Το τι πραγματικά ισχύει σχετικά με τις παλίνδρομες κυήσεις και ποιες είναι οι διεθνείς οδηγίες πάνω σε αυτό το θέμα το έχω αναλύσει σε άλλες δημοσιεύσεις μου (π.χ. δείτε εδώ: http://parents.org.gr/forum/showthread.php?p=2806650#post2806650 ).
Πόσες, όμως, γνωρίζετε σχετικά με τις θρομβώσεις και αν κινδυνεύετε από αυτές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας ή στη λοχεία? Για αυτό το πολύ σοβαρό θέμα ξεκινάω αυτό το νήμα με μια σύντομη ανάλυση του προβλήματος.
Μια θρόμβωση προκαλείται όταν το αίμα πήζει παθολογικά μέσα στα αγγεία δημιουργώντας θρόμβους. Από όλες τις θρομβώσεις θα αναφερθώ ειδικά στα θρομβοεμβολικά επεισόδια, διότι είναι αυτά που συμβαίνουν κατά κανόνα σε σχέση με την εγκυμοσύνη.
Οι θρομβώσεις εμφανίζονται συνήθως στις βαθιές φλέβες των ποδιών («εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση»). Αν η θρόμβωση αναπτυχθεί στους πνεύμονες (ή αν ένας θρόμβος από το πόδι ταξιδέψει με το αίμα ως τους πνεύμονες, όπου και «σφηνώνει») τότε λέγεται Πνευμονική Εμβολή και είναι πολύ επικίνδυνη, καθώς μπορεί να είναι ταχύτατα θανατηφόρα.
Τα συμπτώματα μιας εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης περιλαμβάνουν τον πόνο, τη θερμότητα, την ερυθρότητα και το οίδημα, συνήθως στο ένα μόνο πόδι. Αν η θρόμβωση συμβεί σε ασυνήθιστες περιοχές τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με το σημείο και μπορεί να είναι π.χ. πόνος και οίδημα στο χέρι, πόνος στην κοιλιά κλπ. Η Πνευμονική Εμβολή συνήθως εκδηλώνεται με πόνο στο στήθος ή την πλάτη, δύσπνοια, ταχύπνοια, ταχυκαρδία, ζάλη ή και λιποθυμία. Αν η Πνευμονική Εμβολή είναι εξέλιξη μια θρόμβωσης στο πόδι, μπορεί να συνυπάρχουν και συμπτώματα εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης.
Να θυμάστε ότι τα θρομβοεμβολικά επεισόδια δεν εκδηλώνονται συνήθως με όλα τα παραπάνω συμπτώματα. Συχνά εμφανίζονται με ήπια συμπτώματα – και ειδικά στην εγκυμοσύνη μπερδεύονται και από τα φυσιολογικά οιδήματα και τους άτυπους πόνους κατά τη διάρκεια της κύησης. Κρατήστε, συνεπώς, τα συμπτώματα στο μυαλό σας και απευθυνθείτε άμεσα σε έμπειρο γιατρό για να διαγνώσει ή να αποκλείσει ένα θρομβοεμβολικό επεισόδιο.
Η εγκυμοσύνη αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης θρομβώσεων 4-5 φορές σε σχέση με τη μη έγκυο, λόγω φυσιολογικών μεταβολών στο σώμα της εγκύου που ως στόχο έχουν τη μείωση της αιμορραγίας κατά τον τοκετό. Για το λόγο αυτό, ο κίνδυνος θρόμβωσης είναι υψηλότερος στο 3ο τρίμηνο και ειδικά στην περίοδο της λοχείας, όπου ο κίνδυνος θρόμβωσης αυξάνει ως και 80 φορές. Αυτά συμβαίνουν ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή μη θρομβοφιλίας. Αν και ο σχετικός κίνδυνος φαίνεται τρομακτικός, ο απόλυτος κίνδυνος δεν είναι τόσο μεγάλος (της τάξης του 1-2 στις 1000 γυναίκες σε χώρες που εφαρμόζουν προσεκτική πρόληψη, προφανώς κάπως μεγαλύτερος στη χώρα μας- όπου δυστυχώς δεν υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν έχει νόημα να λαμβάνουν όλες οι γυναίκες αντιπηκτική αγωγή, αλλά ότι πρέπει όλοι όσοι ασχολούμαστε με εγκύους να αναγνωρίζουμε ποιες γυναίκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, ώστε να τις προστατεύσουμε από μια δυνητικά θανατηφόρα επιπλοκή.
Θα αναφερθώ, συνεπώς, εν συντομία σε ορισμένους σημαντικούς παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης κατά την κύηση και που είναι κοινοί στις Ελληνίδες εγκύους. Αυτοί είναι η ηλικία (>35 ετών), το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, η πολύδυμη κύηση, η παρατεταμένη ακινησία και η Καισαρική τομή. Ο σημαντικότερος παράγοντας όλων, όμως, είναι το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης. Βλέπετε ότι καθόλου δεν αναφέρομαι σε έλεγχο θρομβοφιλίας- οι γυναίκες αναγνωρίζονται από το ιστορικό τους!
Συνήθως δεν αρκεί ένας μόνο παράγοντας κινδύνου- είναι η συνύπαρξη παραγόντων που αυξάνει τον κίνδυνο. Επίσης, η αντιπηκτική αγωγή δεν είναι απαραίτητη σε όλη τη διάρκεια της κύησης, αλλά συνήθως στο 3ο τρίμηνο και τη λοχεία, όπου ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος. Είναι δουλειά του γιατρού σας να υπολογίσει, ανάλογα με τους παράγοντες, τον κίνδυνό σας και να αποφασίσει για τη δοσολογία και το χρόνο έναρξης της αγωγής. Αν λοιπόν μια γυναίκα φέρει προδιαθεσικούς παράγοντες, οφείλει εν όψει εγκυμοσύνης να συζητήσει για την πρόληψη των θρομβώσεων με το γυναικολόγο της ή να αναζητήσει τη συμβουλή έμπειρου στις θρομβώσεις γιατρού!
Πρέπει όλες οι γυναίκες να ενημερωθούν σχετικά με αυτό το θέμα και καλό θα ήταν να το διαδώσετε και σε φίλες σας που μπορεί να μη διαβάζουν αυτό το κείμενο!