Μϊα Προσέγγιση στην Εφηβεία

[Sam]

Ψυχολογική προσέγγιση στην περιοδο της εφηβειας

Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από την “σεξουαλική εκρηξιμότητα”

, απόλυτα συνδεδεμένη με την εμφάνιση της ικανότητας οργασμού και της δυνατότητας προς αναπαραγωγή.

Από την άλλη πλευρά, ο έφηβος διανύει μια περίοδο κατά την οποία είναι ταυτόχρονα παιδί και ενήλικας.

Στην πραγματικότητα δεν είναι πια παιδί ούτε όμως κι ενήλικας.

Οι αλλαγές της φυσιολογίας του σώματος ακολουθούνται

από σημαντικές ψυχολογικές μετατροπές, τόσο στο επίπεδο της πραγματικότητας, όσο και στο φαντασιωσικό και συμβολικό επίπεδο.

Συχνά εξαιτίας τους διαταράσσεται η ψυχική ισορροπία του εφήβου.

Η εικόνα του σώματος που μεταβάλλεται ανατρέπει την εικόνα που ο ίδιος ο έφηβος είχε για το σώμα του,

το οποίο μέχρι τότε ήταν ένα σταθερό σημείο αναφοράς κι ʽένα μέτρο αξιολόγησης του περιβάλλοντα κόσμου. Απέναντι στο “νέο”

σώμα, όπως διαμορφώνεται, νοιώθει υπερήφανος, το αγαπά ή το απεχθάνεται,

το χαίρεται ως πηγή ζήλιας απʼ τους άλλους, ή αιτία συναισθημάτων κατωτερότητας, το ντύνει και συχνά το μεταμφιέζει.

Το σώμα για τον έφηβο είναι ένα μέσο να εκφράσει συμβολικά τις εσωτερικές συγκρούσεις του κι ό,τι συνδέεται μʼ αυτές. Περνά ώρες κοιτάζοντάς το στον καθρέφτη.

Δείχνει να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τον καλλωπισμό του κι αιφνιδίως, κάποια στιγμή, το εγκαταλείπει.

Δυσκολεύεται και δυσανασχετεί στην προσπάθεια νʼ αποδεχτεί όλα όσα συμβαίνουν στο σώμα του, έτσι κι αλλιώς με ρυθμό γρήγορο, χωρίς την δική του συναίνεση.

 

Ανάμεσα σʼ αυτές τις ψυχικές διεργασίες της αποδοχής,

σημαντική είναι εκείνη της απώλειας της παιδικότητας. Μαζί της ο έφηβος αποχωρίζεται τρόπους διαμόρφωσης σχέσεων με τους άλλους (τους γονείς, τʼ αδέλφια, τους φίλους).

Συχνά ο έφηβος καταφεύγει στις αναμνήσεις αυτών των σχέσεων. Τις συζητά. Αναπολεί τη σταθερότητα, τη τρυφερότητα, τις ευχαριστήσεις που του προσέφεραν.

Η αναβίωση ψυχικών καταστάσεων τον διεγείρουν και του προκαλούν άγχος. Η “επιστροφή”

σε προηγούμενες καταστάσεις της ψυχολογικής ανάπτυξης βοηθά στην καταστολή του άγχους, απομακρύνει όμως τον έφηβο από την τρέχουσα πραγματικότητα. Ο έφηβος αποσύρει το ενδιαφέρον

απʼ τους γονείς του και το στρέφει στους φίλους του. Εγκαταλείπει κι αυτούς και στρέφεται στον εαυτό του προσδίδοντάς του

ιδιότητες παντοδυναμίας. Αισθάνεται άτρωτος, ισχυρός, ικανός νʼ ανατρέψει “τα ισχύοντα στον κόσμο” καθώς τα απεχθάνεται και τα κρίνει απαξιωτικά.

Πιστεύοντας στην παντοδυναμία του επιδίδεται σε παράτολμες πράξεις. Πιστεύοντας ότι μπορεί νʼ αναμορφώσει τον κόσμο περνά ώρες ατέλειωτες σε ατέρμονες συζητήσεις

αναλύοντας και φιλοσοφώντας για την πολιτική, τις κοινωνικές ανισότητες και το “δέον γενέσθαι”.

......

 

Συχνά η παραπτωματικότητα των εφήβων είναι μόνο μια ακραία εκδήλωση

της επιθετικότητας και δεν υποδηλώνει κατʼ ανάγκη την ύπαρξη ψυχοπαθολογίας

 

Οι σωματικές και ψυχολογικές μεταβολές, οι έντονες ενδοψυχικές συγκρούσεις,

οι σοβαρές αντιπαραθέσεις του εφήβου με το οικογενειακό κι ευρύτερο περιβάλλον, η ανησυχία κι η αγωνία που του προκαλούν,

δημιουργούν στον έφηβο έντονη την ψυχική ανάγκη να διατηρηθεί “το συνεχές” της ύπαρξης του παρά τις αλλαγές που

υφίσταται. Κατά την εφηβεία επιτελείται η διαμόρφωση της ταυτότητας του κι ο επαναπροσδιορισμός της.

Η ταυτότητα κρυσταλλώνεται στη συμπεριφορά γύρω απο δύο βασικούς άξονες.

# Ο πρώτος αφορά την “ταυτότητα του φύλου”

δηλαδή την αναγνώριση και την αποδοχή για τον εαυτό του των σωματικών, ψυχολογικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών που διακρίνουν το φύλο στο οποίο ανήκει βιολογικά το άτομο.

Η ταυτότητα του φύλου αναφέρεται άμεσα στη σεξουαλικότητα του ατόμου.

# Ο δεύτερος αφορά την “κοινωνική ταυτότητα”,

δηλαδή τη διαμόρφωση της ιδεολογίας, των ηθικών αξιών, των κοινωνικών στάσεων, των επαγγελματικών επιλογών.

Η κοινωνική ταυτότητα αναφέρεται άμεσα στη θέση,

στις ενέργειες και στη λειτουργία του ατόμου ως μέλους της κοινωνίας.

......

Ομάδες Εφήβων

Η συμμετοχή των εφήβων σε ομάδες συνομηλίκων τους

είναι πολύ συνηθισμένη. Ο ρόλος της ομάδας είναι πολύ πιο σημαντικός για την εξέλιξη του εφήβου στα πρώτα εφηβικά χρόνια (13-15)

απʼ ότι προς το τέλος της εφηβείας. Η ομάδα είναι για τον έφηβο ένα μέσο αναζήτησης της κοινωνικής του ταυτότητας

και ταυτόχρονα ένα μέσο άμυνας απέναντι στους ενήλικες κι απέναντι στο εαυτό του κιʼ ιδιαίτερα απέναντι

στις σεξουαλικές του φαντασιώσεις κι ανησυχίες. Η ισχύς της ομάδας αντισταθμίζει τα συναισθήματα αδυναμίας του εφήβου.

Η δυναμική που αναπτύσσεται μέσα στην ομάδα τον προετοιμάζει για τη συναισθηματική του συναλλαγή με τους άλλους στην ενήλικη ζωή του.

 

Ο Έφηβος και οι γονείς του

Ο έφηβος αναζητώντας νέα πρότυπα συμπεριφοράς

και τείνοντας προς την ανεξαρτητοποίηση του αμφισβητεί τους γονείς του. Παύει νʼ αποδέχεται την αυθεντία των γονιών, τους απορρίπτει.

Έχει την ανάγκη νʼ αλλάξει τη σχέση του μαζί τους.

Παράλληλα τους αγαπά, απολαμβάνει την ασφάλεια που του παρέχει το σταθερό οικογενειακό πλαίσιο.

Αποδέκτες αυτών των αλληλοσυγκρουόμενων συναισθημάτων είναι οι γονείς οι οποίοι

θα πρέπει να μπορούν να ανέχονται και νʼ αντέχουν την απορριπτική στάση των παιδιών τους χωρίς να τη θεωρούν ως προσωπική τους αποτυχία.

Οι γονείς των εφήβων συνήθως διανύουν τη μέση ηλικία. Έχουν διαφορετική αίσθηση για τη ζωή

έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο των φιλοδοξιών τους απʼ τις οποίες άλλες έχουν εκπληρωθεί κι άλλες όχι.

Ενώ ο έφηβος βρίσκεται στην άνθηση της σεξουαλικότητας του, ο γονιός αισθάνεται αυτές τις δυνατότητες του να μειώνονται.

Στην ηλικία που βρίσκονται οι γονείς των εφήβων συμβαίνει συχνά να χάνουν τους δικούς τους γονείς και να βρίσκονται αντιμέτωποι με τις ψυχολογικές διεργασίες αυτής της απώλειας

που κινητοποιεί το άγχος του δικού τους θανάτου, σε αντίθεση με τον έφηβο για τον οποίο η ζωή ξεκινά.

Η ποιότητα των σχέσεων που θα έχουν οι έφηβοι με τους γονείς τους εξαρτάται από την προσωπικότητα των γονιών,

από τον τρόπο που έχουν μάθει όλα τα προηγούμενα χρόνια να συναλλάσσονται με το παιδί τους και από την απόφαση τους

να περάσουν προοδευτικά σε μια σχέση μαζί του που απαιτεί περισσότερη αυτονομία και ισοτιμία.

 

 

ολοκληρωμενο το αρθο θα το βρει κανεις στην σελιδα:

http://www.childmentalhealth.gr/Wc43ab41ba1585.htm

μαζι με την βιολογικη αλλα και κοινωνιολογικη προσεγγιση της εφηβείας

[gavrias]

Πολύ ωραίο Sam, είναι μέσα στη θεματολογία στις σχολές γονέων για όσους πάνε.Κι όσο κι αν μας φαίνεται μακρινό έιναι πολύ κοντά μας η στιγμή που θα το αντιμετωπίσουμε και με τα παιδάκια μας.

[Rasta]

*** BUMP ***