Savoir vivre για μπόμπιρες

[Μίκα]

Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να συναναστρέφεσαι ένα κακότροπο και κακομαθημένο παιδί. Ή μάλλον υπάρχει. Αυτό το παιδί να είναι δικό σου.

 

Της Ρίτας Παπαδοπούλου

 

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν απόλυτα φυσιολογικό να μιλάμε στις φίλες της μαμάς μας στον πληθυντικό, να ζητάμε άδεια για να σηκωθούμε από το τραπέζι, να απαντάμε στο τηλέφωνο σαν γραμματέας σε μίνι μέγεθος και να προσφέρουμε τη θέση μας στο λεωφορείο σε όποιον την έχει ανάγκη. Σήμερα, τα περισσότερα παιδιά καταβροχθίζουν το φαγητό τους λες και δεν έχουν ξαναφάει, χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους αντί για μαχαιροπίρουνα και στην ερώτηση «πώς σε λένε, γλυκό μου;» απαντάνε βγάζοντας τη γλώσσα. Όμως η ευγένεια ήταν και είναι δημοφιλής και οι παραδοσιακοί καλοί τρόποι επιστρέφουν στη μόδα. Παρʼ όλα αυτά, καθώς η συμπεριφορά των περισσότερων ενηλίκων γύρω μας είναι μάλλον εγωιστική και κακότροπη, είναι σχεδόν αδύνατο να μην τη μιμηθούν οι μικρότεροι. Ο Φρεντ Αστέρ είχε πει κάποτε ότι η πιο δύσκολη δουλειά για τα παιδιά σήμερα είναι να μάθουν καλούς τρόπους χωρίς να τους βλέπουν πουθενά. Τα παιδιά είναι αγενή επειδή εμείς οι μεγάλοι είμαστε αγενείς. Δεν μπορείς να ζητάς από ένα εξάχρονο να λέει «ευχαριστώ», «παρακαλώ» και «ορίστε» όταν δεν έχει ακούσει ποτέ κάποιον να χρησιμοποιεί αυτές τις λέξεις στην καθημερινότητά του. Ούτε μπορείς να το αναγκάσεις να τρώει με μαχαίρι και πιρούνι όταν σπάνια βλέπει πώς συμπεριφέρονται οι γονείς του στο φαγητό, αφού είναι ελάχιστες οι φορές πλέον που στα σπίτια στρώνεται «οικογενειακό τραπέζι» –αυτό που κάποτε ήταν ο στυλοβάτης της κοινωνικής ζωής μικρών και μεγάλων. Αυτή η αλλαγή στην κουλτούρα της οικογενειακής ζωής τα τελευταία δεκαπέντε με είκοσι χρόνια έχει περιορίσει αντίστοιχα και τις μεθόδους διαπαιδαγώγησης. Όσο δύσκολες κι αν έχουν γίνει οι συνθήκες, όμως, οι καλοί τρόποι πρέπει να διδάσκονται όσο τα παιδιά είναι ακόμα μικρά και μάλιστα ως έκφραση όχι τυπολατρίας αλλά τριών θεμελιωδών αξιών: του σεβασμού, της ειλικρίνειας και της κατανόησης για τους άλλους.

 

 

Η ευγένεια ανοίγει πόρτες

 

Δεν μπορούμε να αναγκάσουμε ένα παιδί να φέρεται ευγενικά, μπορούμε όμως να του μάθουμε ότι υπάρχουν κανόνες και όρια τα οποία για το καλό όλων δεν πρέπει να υπερβαίνει –όπως άλλωστε δεν το κάνουμε ούτε εμείς. Μέχρι την ηλικία των τριών ετών, το παιδί δεν έχει την ικανότητα να διακρίνει συνειδητά το καλό από το κακό. Ξέρει ότι κάποιες πράξεις του είναι πιο αποδεκτές από άλλες, δεν γνωρίζει όμως συναισθήματα όπως είναι η ενοχή ή οι τύψεις. Αν και δεν υπάρχουν ακριβείς ενδείξεις για το πώς διαμορφώνεται η συνείδηση του παιδιού μας, γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι για την ομαλή ανάπτυξή του έχει απόλυτη ανάγκη την αγάπη, την αποδοχή και την προστασία των γονιών του. Αυτή η αγάπη και η αποδοχή μας είναι το πιο σημαντικό κίνητρο για να υπακούσει τους κανόνες που έχουμε ορίσει. Και μέχρι τα «πρέπει» να γίνουν κομμάτι του χαρακτήρα του, ο μόνος τρόπος να τα ακολουθήσει είναι να μιμηθεί τη δική μας συμπεριφορά. Όταν η μαμά και ο μπαμπάς λένε «ευχαριστώ» και «παρακαλώ», τότε και τα παιδιά θα το κάνουν. Μάλιστα, θα πρέπει να ξεκινήσουν από πολύ νωρίς –από την προσχολική κιόλας ηλικία– ώστε όταν πηγαίνοντας στο σχολείο και η κοινωνικοποίησή τους γίνει πιο έντονη, να ξέρουν ήδη πώς να περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους, πώς να ζητούν το λόγο για να μιλήσουν και πώς να δείχνουν το σεβασμό τους στους μεγαλύτερους. Το αντάλλαγμα; Σύμφωνα με έρευνες, η ευγένεια και η καλοσύνη θα ανοίξουν πολλές πόρτες στη ζωή τους. «Οι καλοί τρόποι δεν έχουν να κάνουν μόνο με το αν ξέρεις να χρησιμοποιείς σωστά το μαχαιροπίρουνο», γράφει η Πένι Παλμάνο στο βιβλίο της Yes, please. Thanks! The Essential Guide To Teaching Children Manners. «Οι τρόποι καλής συμπεριφοράς έχουν να κάνουν με το σεβασμό και την κατανόηση που δείχνουμε για τα αισθήματα των άλλων. Αν καταφέρουμε να κάνουμε τα παιδιά μας να συμπονούν τους συνανθρώπους τους, θα τα βοηθήσουμε να δημιουργήσουν έναν καλύτερο κόσμο». Η Παλμάνο πιστεύει ακόμα ότι τα ευγενικά παιδιά είναι συνήθως πιο δημοφιλή και πιο επιτυχημένα, ενώ έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν μάθει να συμπεριφέρονται σωστά. «Σε μια εποχή όπου οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια, η εκμάθηση των καλών τρόπων είναι το μόνο που δεν κοστίζει τίποτα -εκτός ίσως από λίγο χρόνο». Ο πραγματικός φόβος είναι ότι, αν στην αρχή της ζωής τους αγνοήσουμε τα βασικά, μπορεί αργότερα να βρεθούμε αντιμέτωποι με κάτι πολύ χειρότερο: τα παιδιά που τώρα γλείφουν το πιάτο τους δεν αποκλείεται στο μέλλον να σκίζουν τα βιβλία τους ή να πετάνε μπουκάλια στα γήπεδα. Αντίθετα, τα παιδιά με καλούς τρόπους, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν καλοί μαθητές και λιγότερες να παρουσιάσουν στο μέλλον αντικοινωνική συμπεριφορά.

 

 

Απλοί κανόνες συμπεριφοράς

 

Είναι σημαντικό εμείς οι γονείς να εξηγούμε στα παιδιά μας γιατί η σωστή συμπεριφορά είναι αναγκαία για την αρμονική συνύπαρξη τόσο των μελών της οικογένειας, όσο και της ευρύτερης κοινωνίας. Έτσι, θα συνειδητοποιήσουν ότι δεν ζούμε μόνοι ούτε στο σπίτι, αλλά ούτε και σε αυτό τον πλανήτη. Αυτοί οι απλοί βασικοί κανόνες συμπεριφοράς έχουν προβλεφθεί για να κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη και όμορφη για όλους και γιʼ αυτό είναι σημαντικό να τους τηρούμε. Αν χρησιμοποιήσουμε παραδείγματα από την καθημερινότητα αποφεύγοντας τις γενικότητες, θα είναι πολύ πιο εύκολο για το παιδί να κατανοήσει τη σημασία τους. Σε περίπτωση, για παράδειγμα, που κάποιος μεγαλύτερος του πει «γεια σου, τι κάνεις;» κι εκείνο –αντί απάντησης– αρχίσει να τσιρίζει ρίχνοντας γροθιές στον αέρα, δεν αρκεί να το μαλώσετε ή να του πείτε «είσαι αγενής». Πρέπει να εξηγήσετε, ξανά και ξανά αν χρειαστεί, πόσο μπορεί να πληγώσει κάποιον με τη στάση του και πόσο σημαντικό είναι να σεβόμαστε τα συναισθήματα των άλλων για να σέβονται κι εκείνοι τα δικά μας. Πείτε του λοιπόν ότι:

 

Όταν συναντιούνται άνθρωποι που γνωρίζονται πρέπει να χαιρετιούνται. Ο χαιρετισμός είναι στην ουσία μια ευχή: ευχόμαστε στο συνάνθρωπό μας να έχει μια καλή μέρα ή ένα καλό βράδυ. Αρκεί να τον κοιτάξουμε στα μάτια και να πούμε μόνο ένα «γεια». Το να μην τον κοιτάξουμε και να μην πούμε τίποτα είναι σαν να μην του ευχόμαστε τίποτα καλό κι αυτό δεν είναι ευγενικό.

 

Μπορούμε να δείχνουμε αντικείμενα με το δάχτυλο, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν δείχνουμε ανθρώπους. Δεν είναι ευγενικό να φερόμαστε σε έναν άνθρωπο σαν να είναι αντικείμενο.

 

Στο τραπέζι την ώρα του φαγητού καθόμαστε ίσια στην καρέκλα και χρησιμοποιούμε το πιρούνι ή το κουτάλι μας -όχι τα χέρια- για να πιάσουμε το φαγητό. Η μαμά ετοίμασε αυτό το φαγητό με κόπο και αγάπη. Είναι σαν μια μικρή γιορτή και χαιρόμαστε να είμαστε όλοι μαζί.

 

Δεν κοροϊδεύουμε ποτέ κανέναν εξαιτίας της εμφάνισης, της εθνικότητας, των γνώσεων ή των ικανοτήτων του. Είναι σημαντικό το ότι οι άνθρωποι είμαστε όλοι διαφορετικοί μεταξύ μας. Αυτό κάνει τον καθένα μας ξεχωριστό και τον κόσμο μας πολύχρωμο και όμορφο. Οι έξυπνοι άνθρωποι δεν σχολιάζουν την ιδιαιτερότητα ή τη διαφορετικότητα των άλλων.

 

Όταν είμαστε στο μετρό ή στο λεωφορείο, προσφέρουμε τη θέση μας σε κάποιον που την έχει περισσότερη ανάγκη (π.χ., σʼ έναν άρρωστο, σʼ έναν ηλικιωμένο ή σε μια έγκυο γυναίκα). Το ίδιο κάνουμε και όταν περιμένουμε στην ουρά. Είναι ωραίο να προσφέρουμε ανακούφιση και βοήθεια στους άλλους όποτε μπορούμε.

 

Μην ξεχνάμε ποτέ ότι τη δική μας στάση απέναντι στους συνανθρώπους μας θα τη δούμε να καθρεφτίζεται στη συμπεριφορά των παιδιών μας. Δεν μπορούμε να μιλάμε άσχημα για κάποιον και να τον χαιρετάμε έπειτα ευγενικά. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τις αντιφάσεις. Παράλληλα, είναι σημαντικό να επιβραβεύουμε την καλή του συμπεριφορά, αλλά να αποφεύγουμε να το κριτικάρουμε συνεχώς στην αντίθετη περίπτωση. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι εμείς δίνουμε το καλό ή το κακό παράδειγμα.

 

 

Βασικοί κανόνες καλής συμπεριφοράς για παιδιά 3+ ετών

Λέει «ευχαριστώ» και «παρακαλώ».

Απαντάει όταν το χαιρετούν.

Λέει «ορίστε;» και όχι «τι;».

Πλένει να χέρια του πριν καθίσει στο τραπέζι και χρησιμοποιεί μαχαιροπίρουνα για τα περισσότερα φαγητά.

Κάθεται για τουλάχιστον 15 λεπτά ήσυχο στο τραπέζι χωρίς να πετάει το πιρούνι ή το φαγητό του στο πάτωμα.

Δεν μιλάει με γεμάτο στόμα.

Πλένει τα χέρια του αφού χρησιμοποιήσει την τουαλέτα.

Δεν «σκαλίζει» τη μύτη του μπροστά σε κόσμο.

Βάζει το χέρι του μπροστά στο στόμα όταν χασμουριέται, βήχει ή φταρνίζεται.

 

Πηγή : http://www.in.gr/Reviews/placeholder.asp?lngReviewID=38464&lngChapterID=49812&lngItemID=79625

 

 

Τα έχω ξεκινήσει από πολύ νωρίς;

 

Εδώ ταιριάζει το "ποτέ δεν είναι...νωρίς"

[ngeo23]

απο νωρις!!!!καλα κανεις!

εμεις τρωμε ολοι μαζι παντα!!!ας περιμενει 15 λεπτα το παιδι, ας φαμε μιση ωρα νωριτερα...πολυ ωραιο αρθρο παντως, μπραβο.

Μ αρεσει οταν βρισκετε ωραια πραγματα και τα βαζετε!μπραβο

[sasa1]

Μίκα, συγχαρητήρια για το άρθρο που έγραψες.

Πραγματικά πιστεύω ότι στην "γρήγορη" ζωή που πλέον ζούμε, είναι κάτι σπάνιο η ευγένια. Η κόρη μου είναι τριών ετών και το παρατηρώ καθημερινά. Ενώ στο σπίτι προσπαθούμε να μιλάμε ωραία και να τηρούμε τους κανόνες "κάλής συμπεριφοράς" πηγαίνοντας στο πάρκο ή στόν παιδικό συναντάμε παιδάκια που βρίζουν και έχουν βίαιη συμπεριφορά. Όταν την βρίζουν βρίζει και αυτή πίσω και μεταφέρεται στο σπίτι. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι εμείς οι γονείς μερικές φορές ξεχνάμε ότι με την συμπεριφορά μας είμαστε πρότυπα για κάποια μικρά ανθρωπάκια που βρίσκονται μαζί μας και έτσι συνεχίζουμε τον τρόπο ζωής μας όπως πρίν. Ας γίνουμε λίγο ποιό υπεύθυνοι και λιγότερο εγωιστές.

[Μίκα]

Και δεν είναι τίποτα. Απλώς να θυμόμαστε να συμπεριφερόμαστε στο σπίτι μας όπως συμπεριφερόμαστε και έξω. Καλά, έξω πολλές φορές η ευγένειά μας είναι επίπλαστη. Τέλος πάντων.

 

Σου δίνω κάτι λέω "ορίστε", το παίρνεις λες "παρακαλώ" κ.ο.κ. Τόσο απλά.

 

Άντε να γίνουμε Goody's...

[beboulinos]

Εξαιρετικό άρθρο, μπράβο ΜΙΚΑ!!! Παρατηρώ αύξηση της αγένειας, ίσως επειδή εχουμε ξεχάσει εμείς οι ίδιοι το πως να είμαστε ευγενείς. Και δυστυχώς βλέπω γονείς να επικροτούν την αγένεια ή την κακή συμπεριφορά, καλυπτόμενοι α) απο μια θεωρία "μαγκιας" και περηφάνειας για το παιδί τους (για ποιο λόγο άραγε??) β) λέγοντας πως το παιδί είναι ένας μικρός δικτάτορας αρα εκ των προτέρων σηκώνουμε τα χέρια ψηλα....

[mom]

Έχεις απόλυτο δίκιο Μίκα. Αυτή την τακτική χρησιμοποιούσα κι εγώ στον γιό μου απο πολύ μικρή ηλικία. Για παράδειγμα, δεν υπήρξε στιγμή που να του ζητήσω να φέρει ή να κάνει κάτι, χωρίς "Παρακαλώ" και ποτέ δεν παρέλειψα να του πω "Ευχαριστώ". Όπως και "Συγγνώμη, έκανα λάθος" ή "Συγγνώμη μωρό μου, έχεις δίκιο" ή "Ορίστε" . Ευτυχώς, την τακτική μου αυτή, σιγά σιγά υιοθέτησε και ο σύζυγός μου, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα πολύ ευγενικό παιδί, πράγμα το οποίο μας επιβεβαιώνει με θαυμασμό και όλος ο περίγυρος μας.

[sofia_nefeli]

ευγενεια? ω τι θαυμαστο και σπανιο προσον!!

εχει καταντησει συνωνυμο της χαζομαρας...καλοι τροποι? χαχα

μαλλον ξεχασμενοι ειναι πια....

ελπιζω αν δε μου βγει ευγενικη τουλαχιστον να μην ειναι αγενης!! και οντως εχει να κανει με τη δικη μας συμπεριφορα!!!

παντως ρε γμτ αυτο το "τιιιι" μου βγαινει αυθορμητα! το ξεστομιζω κανω τη παρατηρηση φωναχτα στον εαυτο μου και ξανα το ιδιο κανω...αλλο κακο μου ειναι οτι οταν μου ερχεται να πω κατι πεταγομαι σαν τη κουτσουλια ασχετα με το αν μιλαει ο αλλος....ε μετα κοκκινιζω ζηταω συγγνωμη αλλα τις χοντραδες αυτες γιατι δε μπορω να τις κοψω με τιποτα? ελπιζω μονο να μη κανει τα ιδια κ η κορη μου!! θα τη μαθω να με διορθωνει!!!

[νεφελη]

Ειμαι απο τους ανθρωπους που πιστευουν οτι για οτι κ αν κανουν τα παιδια, οπως κ αν φαιρονται φταιμε εμεις οι γονεις σε πολυ μεγαλο βαθμο. Κ λεω σε πολυ μεγαλο βαθμο κ οχι ολκληρωτικα γιατι σαφως μεριδιο ευθυνης εχει κ το σχολειο κ η τηλεοραση. Ομως τουλαχιστον εμεις ας κανουμε οτι μπορουμε για να μεγαλωσουμε χαρουμενα, ευγενικα κ ισορροπημενα παιδια.

Δε φανταζεστε ποσο εκνευριζομαι οταν για παραδειγμα στους παιδοτοπους βλεπω συμπεριφορες μαμαδων αναρμοστες. Το να εχεις το παιδι να παιζει ή να γυρναει εκει γυρω κ εσυ να καθεσαι με τις φιλες σου για καφε κ να μιλας σα φορτηγατζης με το τσιγαρο στο χερι το θεωρω απαραδεκτο. Αρκετες ειναι επισης οι μαμαδες που ουρλιαζουν κ δε δισταζουν κ να σηκωσουν κ χερι με το παραμικρο. Πολλες φορες βλεπω παιδακια με ασχημη συμπεριφορα κ μετα εμφανιζονται οι γονεις κ λεω "α...τωρα καταλαβα γιατι..."

Πρεπει να ειμαστε πολυ προσεκτικοι. Τα παιδια αντιγραφουν οτι βλεπουν κ φυσικα οι γονεις ειναι το πρωτο προτυπο για αυτα. Ας μαθουμε να φερομαστε κ να αντιδρουμε σωστα. Κ φυσικα ας προσεχουμε κ τη σχεση μας μεταξυ μας εμεις οι γονεις..

Ειναι δυσκολο, αλλα αξιζει..

[Μίκα]

Και να συμπληρώσω πως δεν αρκεί μόνο τι λέμε, πρέπει αυτό που λέμε να το κάνουμε και πράξη. Πολύ σωστά Νεφέλη, τα παιδιά μας αντιγράφουν και είναι η εικόνα μας. Μπροστά σε κόσμο όλοι είμαστε ευγενικοί, με καλούς τρόπους, δεν φωνάζουμε γιατί, "τι θα πει και ο κόσμος" :shock:

 

Η ευγένεια πρέπει να γίνει για όλους μας τρόπος ζωής, να μην είναι ψεύτικη (φαίνεται), να βγαίνει από μέσα μας, γιατί ευγένεια σημαίνει σεβασμό στον εαυτό μας και στους γύρω μας. Φτάνει πια με τον ενικό και τον τρόπο ομιλίας σε δημόσιες υπηρεσίες, καταστήματα κλπ, λες και γνωριζόμασταν από το στρατό! Αυτό δεν δείχνει αμεσότητα, δείχνει γαιδουριά και ένα δήθεν "άνετο" τρόπο συμπεριφοράς.

[beboulinos]

Χτες βρέθηκα σε παιδικό πάρτυ... Ηταν ένα παιδάκι απαράδεκτο.. Οπου έβρισκε ευκαιρία κοπανούσε τα άλλα, έτρωγε σαν ΓΟΥΡΟΥΝΙ (είχε γεμίσει και τα 2 χέρια και ετρωγε με το στόμα απο κάθε χούφτα!!) και γενικώς ήταν χάλια μαύρα....

 

Το γιατί ήτανι έτσι το παιδί το κατάλαβα όταν ήρθε η μαμά του... τσιγάρο, καφές, αδιαφορία ΠΛΗΡΗΣ και ενα στυλάκι "ενταξει μωρέ, γέννησα, ειναι και αγόρι θα διαιωνιστεί το όνομα το έκανα το καθήκον μου προς την κοινωνία....":confused::confused:

[akamatra]

Συμφωνώ σε όλα αυτά. Εμείς αντιμετωπίσαμε μεγάλο προβλημα όταν το παιδί πήγε σχολείο και το πείραζαν για τον τρόπο που μιλούσε, γιατί δεν χτυπούσε τους υπόλοιπους, γιατί δεν είχε ούτε το παιδί ούτε η μαμά τα ίδια ενδιαφέροντα . Εκανα μεγάλο αγώνα, κουράστηκα και στεναχωρήθηκα. Ξέρω ότι είναι λαθος αλλά οποιος είναι ευγενικος θεωρείται και χαζός. Ακόμα και στο γυμναστήριο τους έκανε αρνητική εντύπωση όταν ρώτησαν ποιος θα πάει στους αγώνες και το παιδί απάντησε ότι θα μιλήσω με τους γονείς μου και θα σας απαντήσω. Τελικά πως να καταλάβει το παιδί αυτό που έλεγα ότι με την ευγένεια κερδίζεις; τώρα τα πράγματα είναι καλύτερα αλλά.....