Πώς να βοηθήσετε ένα παιδί που έχει εκτεθεί σε ένα τραυματικό γεγονός;

Επαναφέρουμε το άρθρο του 2007 για τις πυρκαγιές και την επιρροή που έχουν φυσικές καταστροφές στην συμπεριφορά των παιδιών: “Η Γραμμή-Σύνδεσμος 801 801 1177, δέχτηκε τις τελευταίες μέρες κλήσεις με αίτημα πώς να βοηθήσουν οι γονείς τα παιδιά τους να ξεπεράσουν το πρόσφατο τραυματικό γεγονός των πυρκαγιών. Οι καλούντες αναφέρονται είτε σε παιδιά που βίωσαν από κοντά τις πυρκαγιές είτε σε παιδιά που ενημερώθηκαν γι’αυτές και είδαν εικόνες μέσω των ΜΜΕ”

Η Γραμμή-Σύνδεσμος 801 801 1177, δέχτηκε τις τελευταίες μέρες κλήσεις με αίτημα πώς να βοηθήσουν οι γονείς τα παιδιά τους να ξεπεράσουν το πρόσφατο τραυματικό γεγονός των πυρκαγιών. Οι καλούντες αναφέρονται είτε σε παιδιά που βίωσαν από κοντά τις πυρκαγιές είτε σε παιδιά που ενημερώθηκαν γι’αυτές και είδαν εικόνες μέσω των ΜΜΕ.

Είναι γεγονός ότι παιδιά που έχουν εκτεθεί με οποιοδήποτε τρόπο σε ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να εμφανίσουν διάφορα σημάδια άγχους, ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκονται. Παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί να παλινδρομήσουν σε προηγούμενα ηλικιακά στάδια (να θελήσουν ξανά πιπίλα, να χρειαστούν ξανά πάνα, να αρχίσουν να «μπεμπεκίζουν»), να παρουσιάσουν διάφορες φοβίες ή να προσκολληθούν σε κάποιο άτομο.

Μπορεί επίσης να παρουσιάσουν διαταραχές στον ύπνο ή στο φαγητό καθώς επίσης να παραπονεθούν για σωματικούς πόνους. Παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να εμφανίσουν κάποια από τα παραπάνω και επιπλέον μπορεί να μην επιθυμούν να βρίσκονται με τους φίλους τους, να μην θέλουν να βγουν από το σπίτι, να μην θέλουν να πάνε σχολείο ή να πέσει η επίδοση τους.

Οι έφηβοι από την άλλη μπορεί να  έχουν ξεσπάσματα οργής, επιθετικότητα και να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις και δραστηριότητες.

Οι παραπάνω ενδείξεις μπορεί να μην εμφανιστούν αμέσως αλλά να περάσει κάποιο διάστημα από το τραυματικό γεγονός. Χρήσιμο είναι να γνωρίζουν οι γονείς ότι οι αντιδράσεις αυτές είναι φυσιολογικές σε μια τέτοια περίοδο και συνήθως δεν διαρκούν πολύ. Ωστόσο, η έκθεση των παιδιών στις ωμές περιγραφές και στις βίαιες εικόνες του τραυματικού γεγονότος που παρουσιάζουν τα ΜΜΕ, παρατείνουν την επίδρασή του και εντείνουν τις αντιδράσεις των παιδιών.

Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν οι γονείς, για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να επεξεργαστούν το ενδεχόμενο άγχος τους και να νιώσουν ότι έχουν κάποιον έλεγχο στη ζωή τους παρά την αναστάτωση που έχει προκληθεί λόγω των συνθηκών; Οι γονείς παρόλο που βρίσκονται και οι ίδιοι σε δύσκολη θέση είναι αναγκαίο να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν τα παρακάτω:

• Μάθετε τι είναι αυτό που τα τρομάζει. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να σας μιλήσουν για φόβους που μπορεί να έχουν και συζητήστε μαζί τους
• Δώστε προσοχή στις ζωγραφιές και στα παιχνίδια τους. Μπορεί να σας δώσουν χρήσιμες πληροφορίες γύρω από τις ανησυχίες τους και τους φόβους τους. Ρωτήστε τα παιδιά να σας εξηγήσουν τι συμβαίνει στο παιχνίδι τους ή στην ζωγραφιά τους. Είναι μια ευκαιρία για να ξεκαθαρίσετε τυχόν παρανοήσεις,να απαντήσετε σε τυχόν ερωτήματα ή απλώς να καθησυχάσετε τα παιδιά.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να σας κάνουν ερωτήσεις.Μέσα σε ένα κλίμα ασφάλειας που εσείς θα διαμορφώσετε, ακούστε ότι έχουν να σας πουν.Δεν πειράζει αν δεν έχετε απαντήσεις για ότι σας ρωτούν. Σημαντικό είναι να νιώσουν ότι ακούγονται.
• Μιλήστε τους στο δικό τους επίπεδο. Μιλήστε μαζί τους απλά ώστε να σας καταλαβαίνουν και μην αναλωθείτε σε πολύπλοκες λεπτομέρειες.
• Εστιάστε στα θετικά. Δώστε έμφαση στις ηρωικές πράξεις συνανθρώπων μας προκειμένου να βοηθήσουν πληγένετες και στην προθυμία που δείχνουν και άλλες χώρες για να μας βοήθησουν
• Σχεδιάστε ένα οικογενειακό πλάνο. Οργανώστε ένα πλάνο για το μέλλον,π.χ. ένα σημείο στο οποίο θα συγκεντρωθεί όλη η οικογένεια σε περίπτωση που κάτι ξαφνικό συμβεί (π.χ. σεισμός). Αυτό θα βοηθήσει εσάς και τα παιδιά σας να νιώθετε μεγαλύτερη ασφάλεια καθώς είναι ανακουφιστικό να γνωρίζουν ότι υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν σε αντίστοιχη περίπτωση.
• Προτείνετε την συμμετοχή σε δράσεις αποκατάστασης. Κουβεντιάστε με τα παιδιά την πιθανότητα να συμμετέχετε όλη η οικογένεια σε ενέργειες που θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση των ζημιών (π.χ. ανακύκλωση).

Επίσης σημαντικό είναι:

• Να μην αλλάξει όσο το δυνατόν γίνεται η καθημερινότητα των παιδιών. Η ρουτίνα στην ζωή τους βοηθάει να νιώθουν ασφάλεια.
• Αποφύγετε την συγκεκριμένη περίδο αποχωρισμούς που δεν είναι απαραίτητοι.
• Περιορίστε την έκθεση των παιδιών σε σκηνές των ΜΜΕ που θυμίζουν το τραυματικό γεγονός.
• Να είσαστε σταθεροί στους κανόνες που ισχύουν στην οικογένεια (π.χ. ένα παιδί που έχει ξεσπάσματα οργής πρέπει με ήπιο τρόπο να οριοθετηθεί από τους γονείς του).

Αν βλέπετε ότι το παιδί σας παραμένει αναστατωμένο μετά από μερικές εβδομάδες ή όσο περνάει ο καιρός τα σημάδια που αναφέραμε παραπάνω γίνονται χειρότερα, τότε θα πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας από κοντά.

Η υπηρεσία 801 801 1177  Γραμμή-Σύνδεσμος άρχισε τη λειτουργία της τον Ιούνιο του 2005, υπό την εποπτεία του κ. Ιωάννη Τσιάντη, Αν. Καθηγητή Παιδοψυχιατρικής και Επιστημονικού Υπεύθυνου της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (ΕΨΥΠΕ), η οποία είναι και ο φορέας του προγράμματος. Η Τηλεφωνική Γραμμή-Σύνδεσμος 801 801 1177 στελεχώνεται  από διεπιστημονική ομάδα.

Μπορείτε να καλέσετε από σταθερό τηλέφωνο στο νούμερο 801 801 1177 από Δευτέρα έως Παρασκευή 9.30π.μ–8.30μ.μ και Σάββατο 9.30π.μ– 2.00μ.μ.

Τηλεφωνική Γραμμή – “Σύνδεσμος”

Πρώτη δημοσίευση Ιούλιος 2007