Υπερδιέγερση

Τι είναι και πως να την αποφύγετε!

Τι εννοούμε όταν λέμε υπερδιέγερση;

Όταν ένα μωρό ή παιδί παθαίνει υπερδιέγερση, τα ερεθίσματα που το περιβάλλουν ή αυτό που έχει συμβεί, είναι περισσότερα σε μέγεθος ή ποσότητα από αυτό που μπορεί εκείνη τη στιγμή να επεξεργαστεί.

Ο εγκέφαλος μπορεί να επεξεργαστεί, ανάλογα με την ηλικία ή την ωριμότητα του παιδιού μέχρι έναν συγκεκριμένο βαθμό και ρυθμό, γεγονότα και ερεθίσματα.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να σεβαστούμε αυτό τον ρυθμό, έτσι ώστε να αισθανθεί το παιδί μας, ότι το προστατεύουμε από την αρνητική εμπειρία της υπερδιέγερσης, η οποία εκδηλώνεται άμεσα και σωματικά, στην συμπεριφορά του.

Η προστασία του παιδιού μας από υπερδιέγερση, θα το βοηθήσει να έχει συνειδητότητα & σεβασμό για τις ανάγκες του σώματός του και αντίστοιχα και των τριγύρω του παιδιών/ανθρώπων, μετέπειτα στην ζωή του.

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έχει άλλες ανάγκες. Έτσι είναι σημαντικό να δίνουμε προσοχή στην συμπεριφορά του για να δουμε πως θα το βοηθήσουμε.

Σημάδια υπερδιέγερσης

Στο βρέφος :

• κλάμα
• απότομες κινήσεις χεριών & κεφαλιού
• σφιγμένες γροθιές
• άλλαγμα κατεύθυνσης βλέμματος μακριά από το ερέθισμα
• αποκοιμιέται πολύ γρήγορα

 Σε παιδί προσχολικής ηλικίας:

• ξαπλώνει στο πάτωμα με φωνές, κλάμα και θυμό
• άρνηση απλών εντολών (“βάλε την ζώνη σου”)
• διακοπή δραστηριότητας (“δεν θέλω”)
• γκρίνια
• ενασχόληση με το φαγητό (λιγότερο ή περισσότερο)
• δεν είναι συνεργάσιμο όσο σε άλλες στιγμές
• περισσότερη ανάγκη για προσοχή & βοήθεια στις δραστηριότητες
• κούραση
• βαριέται εύκολα

Πηγή: https://raisingchildren.net.au/newborns/behaviour/common-concerns/overstimulation

Διαβάστε περισσότερα εδώ https://activebabiessmartkids.com.au/articles/baby-risk-sensory-overstimulation/?v=322b26af01d5

Πως σταματάμε την υπερδιέγερση;

Ο πιο απλός τρόπος για να σταματήσουμε την υπερδιέγερση και να βοηθήσουμε το παιδί μας να επιστρέψει σε μια ήρεμη κατάσταση, είναι να το απομακρύνουμε από την δραστηριότητα ή σημείο που βρίσκεται, πηγαίνοντάς το σε ένα πιο ήσυχο σημείο.

Εκεί, δίνοντας το παράδειγμα εφόσον εμείς είμαστε ήρεμοι, το βοηθάμε είτε με σιωπή & απλά σωματική επαφή, είτε με προφορικό λόγο, λέγοντας του κάτι που ξέρουμε ότι το ηρεμεί, ή τραγουδώντας ένα τραγούδι (σε πιο μικρά παιδιά).

Δίνουμε χρόνο στο παιδί μας εκείνη τη στιγμή, ακόμα και χωρίς να κάνουμε τίποτε άλλο.

Τι κάνουμε εάν δεν είμαστε ήρεμοι;

Εάν δεν είμαστε ήρεμοι, πρώτα, μειώνουμε την δική μας ένταση πριν κάνουμε οτιδήποτε άλλο και μετά παρεμβαίνουμε με τον παραπάνω τρόπο.  Ο αυτοέλεγχος είναι κάτι που εμείς είναι σημαντικό να κατέχουμε, πρώτοι,  για να τον μεταδώσουμε μετά και στα παιδιά μας.

Τι κάνουμε αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε το περιβάλλον/ τις συνθήκες;

Εάν δεν είναι εφικτή η απομάκρυνση του βρέφους από την κατάσταση φροντίζουμε να μειώσουμε την έκθεση, τοποθετώντας τα χέρια μας με προστατευτικό τρόπο γύρω του ή αλλάζοντας την θέση σώματός του, ή φέρνοντάς το ακόμα πιο κοντά μας, σωματικά.
Για μωρά που αντιστέκονται με θυμό και φωνές, είναι απαραίτητη κάποιες φορές μια αγκαλιά που θα τα περιορίσει σωματικά, ή θα τα κρατήσει σε ασφαλή απόσταση από το πρόσωπό μας, καθώς μπορεί επάνω στον θυμό τους να χάσουν τον έλεγχο και να μας χτυπήσουν. Είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά σε κάποιες ηλικίες (2-3 ετών) όπου τα παιδιά δεν έχουν ικανότητα ελέγχου του θυμού τους. Διαβάστε περισσότερα για τον αυτοέλεγχο  και πως να τον μεταδώσετε, εδώ.

Είναι υπερδιέγερση ή απλά μια κακή συνήθεια;

Έχει σημασία; Ναι, έχει σημασία, να καταλάβετε τι από τα δυο συμβαίνει την εκάστοτε στιγμή.

Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, είναι σημαντικό να διερευνήσετε την πιθανότητα το παιδί σας να έχει απλά μια κακή συνήθεια που επαναλαμβάνει και να μην αφορά υπερδιέγερση το πρόβλημα.

Αρχικά, αυτό το ερώτημα αφορά παιδιά ηλικίας άνω των 3-5 ετών όπου τα παιδιά, ανάλογα με το αναπτυξιολογικό τους στάδιο & νευροτυπικότητα, έχουν πιο συνειδητή συμπεριφορά η οποία πηγάζει από “συνήθειες” και όχι από μια ασυνείδητη ορμή.

Για να διασφαλίσετε ότι δεν είναι υπερδιέγερση, κάντε πρώτα τα παραπάνω βήματα, δώστε το παιδί σας τον χρόνο και τον τρόπο για να χαμηλώσει την ένταση που πιθανώς έχει. Όταν δείτε ότι παρότι έχετε δώσει το έναυσμα και τις συνθήκες (λιγότερη έκθεση, σιωπή και χρόνος), η συμπεριφορά παραμένει ίδια, ίσως χρειάζεται να οριοθετήσετε το παιδί σας με τους κατάλληλους τρόπους – περισσότερα για αυτό εδώ.

Λέξεις κλειδιά:

Sensory overload, overstimulation

Φωτογραφία:

Kids crying photo created by jcomp