Πρώτη ημέρα χωρίς την μαμά…στο νηπιαγωγείο/παιδικό σταθμό.

Τι είναι απαραίτητο να ξέρει ένα παιδάκι όταν πάει πρώτη φορά νηπιαγωγείο? Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς – Τι δυσκολεύει τα πράγματα? Νέο κείμενο

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους, την πρώτη αυτή μέρα στο νέο περιβάλλον?

 New Update 4/10/15:  Ξυπνήστε νωρίτερα! 

Η πρώτη φορά που ο γονιός θα αφήσει το παιδί του στο σχολείο είναι βαρυσήμαντη, για εκείνον όπως και για το παιδί του.

Πολλοί παιδικοί σταθμοί αναγκάζουν τους γονείς να αποχωρήσουν απο την πρώτη κιόλας μέρα, αφήνοντας το παιδί τους μόνο του για πρώτη φορά, χωρίς εκείνο να έχει ακόμα χτίσει μία σχέση εμπιστοσύνης απένταντι στις δασκάλες του. Για ένα παιδί το οποίο δεν έχει την εμπειρία του τί είναι η δασκάλα, τάξη και σχολείο, αυτό μπορεί να προκαλέσει μία τραυματική εμπειρία.

Για αυτό το λόγο, ακόμα και για ένα παιδί πεντέμισυ ετών που δεν έχει ξαναπάει στο νηπιαγωγείο, όπως και για ένα παιδί 2 ετών, είναι απαραίτητο να παραμένει ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης τις πρώτες μέρες στον παιδικό σταθμό – όχι για να συμμετέχει στις δραστηριότητες, αλλά απλώς να παρευρίσκεται σε έναν χώρο εκτός της τάξης, όπου το παιδί μπορεί να τον προσεγγίσει ανα πάσα στιγμή μόνο του ή με την βοήθεια της δασκάλας.

Τις μέρες όπου θα παρευρίσκεται ο γονέας, τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν μία σχέση με την δασκάλα τους, με τα άλλα παιδιά και να έχουν πρώτα μία πολύ θετική εμπειρία απο την επίσκεψη στο “σχολείο”.

Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας ότι:

• δεν θα φύγετε χωρίς να το χαιρετήσετε (και να το τηρήσετε).
• τον λόγο που πρέπει να φύγετε: είναι γιατί πρέπει να πάτε στο σουπερμάρκετ για να μαγειρέψετε, για να φατε μετα όλοι μαζι το αγαπημένο του φαγητό, ή να πάτε στο γιατρό ή να κάνετε κάτι που ξέρει ότι είναι απο τα απαραίτητα πράγματα της ζωής. Σε αυτά που θα πείτε, είναι ιδιαίτερα επιθυμητό να συμπεριλαμβάνει την λέξη “έκπληξη” (την οποία θα έχετε πάρει όταν το ξαναδείτε ή θα είναι μία αγαπημένη δραστηριότητα).
• άν σας πεί “μείνε εδώ” πείτε: “το σχολείο δεν είναι για μαμάδες – και οι δασκάλες, ούτε αυτές έχουν τη μαμά τους εδώ”

Θα βοηθήσετε το παιδί σας να προσαρμοστεί, εάν τις πρώτες εβδομάδες το ρωτήσετε ποιά αγαπημένα του παιχνίδια θα ήθελε να δείξει στους νέους του φίλους: κόλπο χορευτικό ή κάποιο χοροπηδητό, ή CD με μουσική ή παραμύθι. Έτσι του δίνετε ένα καλό κίνητρο να πλησιάσει τα άλλα παιδιά. Πείτε του να το δείξει, αλλά μετά για να μήν το χάσει να το βάλει στην τσάντα του (με την βοήθεια της δασκάλας του).
Επίσης, πείτε στην παιδαγωγό, ποιά είναι τα αγαπημένα παιχνίδια του παιδιού σας έτσι ώστε να παίξουν μαζί με αυτά και να έχουν κάποιο θέμα συζήτησης.

“Μαμά μή φύγεις!!”

Είναι πολύ φυσιολογικό ένα παιδί να κλάψει τη στιγμή που θα αποχωρήσει ο γονέας του – όχι μόνο τις πρώτες μέρες, αλλά και τις επόμενες εβδομάδες ή κάποια μέρα μετά απο μήνες.
Το κλάμα δείχνει το δέσιμο του παιδιού με τον γονιό και για αυτό το λόγο θεωρείται ως ένα υγιές σημάδι που εκφράζει ένα παιδάκι το οποίο αποχωρίζεται τον γονέα του ακόμα και για λίγο.

Το συναίσθημα του αποχωρισμού που νιώθει ένα παιδί, είναι κάτι που μπορεί να εκφραστεί και με θυμό, όχι μόνο με κλάμα. Κάποιο ίσως να αρνηθεί να μοιραστεί με τους γονείς του τις εμπειρίες του, ή να δείξει ότι στεναχωριέται με κάποια άλλη αιτία (ότι τα παιδιά δεν το παίζουν ή το χτυπάνε).

Σαν αποτέλεσμα του θυμού αυτού, στον παιδικό σταθμό, ένα παιδί μπορεί να χτυπάει το πάτωμα, τον τοίχο, ή τις δασκάλες (τις οποίες μπορεί να θεωρεί υπαίτιες της “εγκατάλειψής” του), να ρίχνει παιχνίδια, ή ακόμα και να αυτοτραυματιστεί πάνω στην ένταση την οποία βιώνει. Σε αυτή την περίπτωση φυσικά η δασκάλα θα φροντίσει να το εμποδίσει απο το να κάνει κακό στον εαυτό του ή σε άλλους.

Απο την στιγμή όμως που δεν κάνει κακό στον εαυτό του και στους άλλους, θεωρείται υγιές να εκφράσει αυτό του τον θυμό. Η εκτόνωση αυτή θα το βοηθήσει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να επεξεργαστεί έτσι τον αποχωρισμό απο τον γονέα.

Τι είναι καλό να αποφύγετε:

• να πάτε εσείς το παιδί σας στην παιδαγωγό – κάτι τέτοιο θα κάνει το παιδί να αισθανθεί ότι το σπρώχνετε μακριά σας/το διώχνετε και πιθανώς θα κάνει το άγχος του αποχωρισμού που βιώνει, πιο έντονο. Δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι τέτοιο, αφήστε την παιδαγωγό να το προσεγγίσει η ίδια – κανονικά είναι δική της υπευθυνότητα αυτή η διαδικασία.
• να μην καθυστερείτε πολύ την αναχώρησή σας, εάν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει δεν σας αφήνει να φύγετε. Εάν για δέκα λεπτά το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει, να οδύρεται ή και να ουρλιαζει, ισχύει το εξής: απο την στιγμή που ξέρει ότι θα φύγετε, θα κλαίει μέχρι τη στιγμή που θα γίνει αυτό. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αναχώρησή σας, και να επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον παιδικό σταθμό λίγη ώρα αφότου φύγατε, για να σιγουρευτείτε ότι έχει ηρεμήσει και είναι με τα παιδιά της τάξης του. Τις περισσότερες φορές, λίγα λεπτά απο την αναχώρηση του γονιού, τα παιδιά σταματούν να κλαίνε.
• να το συγκρίνετε με τα άλλα παιδιά τα οποία έχουν ήδη προσαρμοστεί λέγοντάς του “να κοίτα – ο xxx δεν κλαίει που φεύγει η μαμά του!”. Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό και επεξεργάζεται τα γεγονότα διαφορετικά. Εάν το συγκρίνετε με άλλα παιδιά του δείχνετε ότι ο δικός του ρυθμός δεν είναι σωστός. Αφήστε το να εκφράσει την δυσαρέσκειά του και την όποια στεναχώρια του όπως αυτό θέλει, για να το διευκολύνετε να περάσει αυτό το στάδιο.

Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προσαρμογή ενός παιδιού στον παιδικό σταθμό (και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια και ενασχόληση απο την παιδαγωγό έτσι ώστε να τα εξομαλύνει):

Αστάθεια στο ωράριο και τις ημέρες προσέλευσης στον παιδικό σταθμό:

Οι περισσότεροι παιδικοί σταθμοί λειτουργούν βάση κάποιου προγράμματος, που περιλαμβάνει ένα καλωσόρισμα όταν όλα τα παιδιά έχουν φτάσει το πρωί, μία εισαγωγή σε ποιές δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν εκείνη την μέρα και στο τέλος της μέρας έναν μικρό χαιρετισμό. Εάν πηγαίνετε το παιδί σας αργότερα το πρωί απο ότι τα άλλα παιδιά, ή το παίρνετε απο τον παιδικό σταθμό αρκετά νωρίτερα ή και αργότερα απο τα άλλα παιδιά, θα αισθανθεί εκτός της ομάδας και ίσως αποδιοργανωθεί. Το να αισθάνεται ένα παιδί μέρος της ομάδας/τάξης του, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι της ομαλής προσαρμογής του στον παιδικό σταθμό.

Ανησυχία του γονέα:

Όσο πιό σίγουρος νιώθει ο γονέας για το ότι το παιδί του θα μεταχειριστεί σωστά και θα έχει ευκαιρία να περάσει καλά με τα άλλα παιδάκια, τόσο πιό άνετα θα νιώσει και το ίδιο το παιδί. Εάν όμως ο γονέας είναι αγχωμένος ή αμφιβάλλει για το εάν είναι έτοιμο το παιδί του, το ίδιο το παιδί θα αισθανθεί αυτή την ανησυχία – κάτι που θα το δυσκολέψει στην προσαρμογή του στον χώρο.

Υπερπροστατευτική σχέση γονέα-παιδιού:

Όλα τα παιδιά εμφανίζουν ανασφάλεια όταν βρεθούν για πρώτη φορά σε ένα ξένο περιβάλλον χωρίς τους γονείς τους.  Η προσαρμογή όμως για παιδιά τα οποία έχουν βρεθεί ελάχιστες φορές με άτομα εκτός του στενού φιλικού κύκλου, μπορεί να διαρκέσει περισσότερο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα συμβεί.  Ενδεχομένως εάν δεν υπάρξει σωστός χειρισμός (δηλαδή αρκετή υπομονή) μπορεί να αναπτυχθούν φοβίες, ή άλλες δυσκολίες όπως αισθήματα ανημπόριας ή αδυναμίας προς τα άλλα παιδιά, ή δυσκολία απαγκίστρωσης από την παιδαγωγό. (Σύντομα θα δημοσιευτεί άρθρο με τίτλο: “Υπερπροστατευτικότητα και Υποπροστατευτικότητα – δύο αντίθετες έννοιες”).

Πρόσφατες αλλαγές:

Αλλαγές όπως μία μετακόμιση σε άλλη πόλη, γέννηση ενός νέου μωρού στην οικογένεια, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου (είτε απο θάνατο είτε απο χωρισμό), είναι παράγοντες που χρωματίζουν με ανασφάλεια τον ψυχικό κόσμο ενός παιδιού. Είναι απαραίτητο οι παιδαγωγοί του παιδικού σταθμού να είναι ενημερωμένοι, έτσι ώστε να δώσουν στο παιδί την κατάλληλη προσοχή μέσα απο κατανόηση και συζήτηση για αυτο το θέμα. Θεωρείται αναμενόμενο, η προσαρμογή ενός παιδιού που βιώνει μία απώλεια (μετακόμιση καθώς και γέννηση ενός νέου μωρού θεωρούνται στην ψυχολογία μορφές απώλειας, μιάς και το παιδί αποχωρίζεται για πάντα μία προηγούμενη, ασφαλή κατάσταση) να είναι πιό χρονοβόρα και οδυνηρή για το παιδί. Όπως και για κάθε μορφή απώλειας, οι γονείς καλούνται να υποστηρίξουν το παιδί τους και να το βοηθήσουν να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του, μέσω εκφραστικών παιχνιδιών (θεατρικό ή συμβολικό παιχνίδι) αλλά και παραμυθιών με σχετικά θέματα.

New Update 4/10/15:

Ξυπνήστε νωρίτερα!

2 νέες συμβουλές: για να πετύχετε πιο ομαλή προσαρμογή του παιδιού σας τις πρώτες ημέρες στο παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο:

Βάλτε 45 λεπτά νωρίτερα το ξυπνητήρι σας, ανοίξτε τα παράθυρα, δείτε αν ξύπνησαν τα πουλάκια, τι καιρό έχει σήμερα και δώστε περισσότερο χρόνο:

Περισσότερος χρόνος το πρωί μαζί σας

Η παρακάτω συμβουλή είναι ίσως λίγο δύσκολη για εσάς, όμως θα δώσει πάρα πολλά στο παιδί σας.

Ξυπνήστε λίγο νωρίτερα και δώστε χρόνο στο να περάσετε τις στιγμές της προετοιμασίας ευχάριστα και χωρίς πίεση χρόνου. Ετοιμάστε όλα τα πράγματα απο το προηγούμενο βράδυ κ επικεντρωθείτε το πρωί μόνο στα απαραίτητα (πρωινό που ετοιμαζεται εκείνη την ώρα μόνο πχ αυγά ή ομελέτα, τσάι).

Το όποιο άγχος που ο κάθε γονιός έχει α) για τον αποχωρισμό β) για την ετοιμασία του παιδιού (ρούχα, σνακ) αυξάνεται όταν υπάρχει και πίεση χρόνου.

Τα παιδιά απορροφούν αυτή την ένταση κ είναι πολύ πιο δύσκολο για αυτά να επικεντρώσουν στο τι θα κερδίσουν απο την παραμονή τους στον παιδικό σταθμό, όταν εσείς είσαστε αγχωμένοι πέραν από το ίδιο το γεγονός επιπλέον και εξαιτίας βιασύνης.

Θα δείτε ότι αυτό το κόλπο θα βοηθήσει πολύ το παιδί σας, από την πρώτη κιόλας ημέρα!

Επίσκεψη σε κάποιο κοντινό παρκάκι εκεί κοντά, πριν τον παιδικό!

“Μαμά δεν θέλω να παω στον παιδικό” Αυτή είναι μια πολύ συχνή φράση σε παιδιά που αρχίζουν να προσαρμόζονται.
Υπάρχει λύση σε αυτό το αίτημα των παιδιών!
Αντί να πείτε “πρέπει” να πάμε, ή κάποια άλλη φράση/αιτιολογία που δεν δίνει ακριβώς στο παιδί σας έναν τρόπο να αλλάξει τα συναισθήματά του, προσπαθήστε σε αυτό το παραπάνω χρόνο που διαθέτετε να κάνετε κάτι και χωροταξικά διαφορετικό.

Η απάντησή σας μπορεί να είναι “Α… δεν θα πάμε τώρα στον παιδικό! Ετοιμαζόμαστε για να / θα πάμε για λίγο στο παρκάκι να δούμε τις μέλισσες/τα σαλλιγάρια/δέντρα, στην παιδική χαρά για να κάνουμε τσουλήθρα ή να σκαρφαλώσουμε ! “.

Δεν χρειάζεται να αναφερθείτε στο τι θα κάνετε μετά, καθώς το άγχος κ το συναίσθημα του παιδιού σας λόγω της αναπτυξιολογικής φάσης του, βρίσκεται στο τώρα.

Άρα δώστε εσείς μια ευχάριστη εκδοχή του “τώρα” και ας είναι μόνο για 5-10 λεπτά.

Το παιδί σας δεν το γνωρίζει – δεν μετράει την ευχαρίστησή του σε λεπτά.

Αυτό το γνωρίζετε σίγουρα απο το γεγονός ότι μπορεί να παίξει με ένα παιχνίδι λίγα λεπτά και να ικανοποιείται εξαιρετικά από αυτά τα λίγα λεπτά.

Δοκιμάστε το και θα δείτε ότι

α) θα αλλάξει η διάθεση του παιδιού σας

β) θα αναρρωτηθεί που είναι τα άλλα παιδιά  (μιας και τόσο πρωί δεν είναι κανένα παιδί στην παιδική χαρά).

έτσι θα μπορείτε να του πείτε αν αναρωτιέται,  “αχ, όλα πήγαν στο σχολείο σήμερα!”.

Μην πείτε απολύτως τίποτε άλλο. Αφήστε το παιδί σας να αναπτύξει την περιέργειά του, σε λίγο το παιδί σας αυτομάτως θα αναφερθεί στο ότι δεν είναι κανένας άλλος εκεί, ότι θέλει να πάει να τα δεί ή κάτι παρόμοιο! Τότε θα μπορέσετε να απαντήσετε κατάλληλα λέγοντας κάτι σαν “να εδώ ειναι ο παιδικός σταθμός! εκεί πήγαν τα παιδάκια για αυτό δεν είναι εδώ!”.

Μ.Στυλιανάκη

πρώτη δημοσίευση 6/2006

Διαβάστε επίσης :

Μαμά τι είναι ο παιδικός σταθμός? Tι να πείτε στο παιδί σας για τον παιδικό σταθμό για να το προετοιμάσετε όσο γίνεται καλύτερα, πρίν την πρώτη μέρα.

Προσεχώς: Μαμά το παιδί/ο φίλος μου κλαίει/ουρλιάζει – τι να κάνω;