Η Δέσποινα Παυλάκη, εξιστορεί την εμπειρία της σαν εθελόντρια σε νηπιαγωγείο της Χιλής, συγκρίνοντάς την παράλληλα με την εμπειρία της σε παιδικό σταθμό της Αθήνας.
“Όλα ξεκίνησαν ένα ζεστό Μαρτιάτικο πρωινό, όταν προσγειώθηκα στον κήπο ενός Χιλιανού νηπιαγωγείου ως ανυποψίαστη εθελόντρια.
Συντεταγμένες: Viña del Mar, Χιλή – μικρή παραθαλάσσια πόλη δίπλα στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Το Νηπιαγωγείο: δίγλωσσο, μοντεσοριανό, στους πρώτους μήνες λειτουργίας του.
Το Πειραματόζωο: Δέσποινα, ετών 25, αρθρογράφος και νεόκοπη συγγραφέας παιδικών βιβλίων, με δίμηνη εθελοντική εμπειρία σε «καθώς πρέπει» νηπιαγωγείο στη Βούλα.
Η ιδέα ήταν απλή: Η διευθύντρια του νηπιαγωγείου – αλαφροΐσκιωτη παιδοψυχολόγος από την Καλιφόρνια με πατέρα επιχειρηματία και μητέρα πρώην κομμώτρια και νυν παγκόσμια αυθεντία σε σπάνιο είδος παπαγάλου – είχε προσλάβει τρεις ντόπιες νηπιαγωγούς, συμπληρώνοντας το προσωπικό με δύο εθελοντές.
Απαραίτητη προϋπόθεση η άπταιστη γνώση Αγγλικών και ένα ποικίλο εκπαιδευτικό background, που θα εμπλούτιζαν το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών ανάλογα με το αντικείμενο και τη χώρα προέλευσής τους. Οι εθελοντές άλλαζαν κάθε έξι μήνες και ως αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες τους, η διευθύντρια τους παρείχε τροφή και στέγη.
Αρχικά δεν υπήρχε κανενός είδους προγραμματισμός, και οι δραστηριότητες της κάθε ημέρας προέκυπταν εντελώς αυθόρμητα, αν και εξίσου αυθόρμητα μπορούσαν να βυθιστούν στο χάος.
Ωστόσο, το καλό με το ημιεξωγήινο αυτό νηπιαγωγείο ήταν ότι στο επίκεντρο του δημιουργικού κυκλώνα που προκαλούσαν σε μόνιμη βάση οι ανορθόδοξες εμπνεύσεις της εφευρετικής διευθύντριας, βρισκόταν πάντοτε το παιδί και όχι οι γονείς του.
Σε αντίθεση με το «καθώς πρέπει» νηπιαγωγείο της Βούλας, που στάθηκε η πρώτη εθελοντική επαφή μου με παιδιά προσχολικής ηλικίας, οι δασκάλες δεν έστυβαν καθημερινά το μυαλό τους για να βρουν νέους και βελτιωμένους τρόπους να εντυπωσιάσουν τις μαμάδες, αλλά ενδιαφέρονταν περισσότερο να αφυπνίσουν την πηγαία δημιουργικότητα των παιδιών.
Με το που πάτησα το πόδι μου στο νηπιαγωγείο, μου συνέστησαν να μιλάω Αγγλικά, ευτυχώς δηλαδή, γιατί είχα να μιλήσω Ισπανικά 2 χρόνια και είχα αρχίσει να τα ξεχνάω! Τα παιδάκια ήταν από 1,5 έως 5 χρόνων, και τα πιο μικρά δεν είχαν μάθει ακόμα να μιλάνε. Εκτός αυτού, είχαμε κι ένα κοριτσάκι δύο χρονών στο σπίτι, την κόρη της διευθύντριας που μας προσέφερε στέγη στο αχανές διαμέρισμά της, που μεγάλωνε επίσης σε δίγλωσσο περιβάλλον, με Αμερικανίδα μητέρα, Ισπανόφωνο πατέρα, κι ένα εναλλασσόμενο σετ Αγγλόφωνων εθελοντών ανά εξάμηνο!
Προς μεγάλη μου έκπληξη, μετά από δύο-τρεις εβδομάδες, τα περισσότερα παιδιά, ακόμα κι αν δεν είχαν καμία προηγούμενη επαφή με τα Αγγλικά, άρχιζαν να καταλαβαίνουν, και σιγά-σιγά να χρησιμοποιούν λέξεις που άκουγαν να επαναλαμβάνονται με συχνότητα στην ομιλία μας (υποτίθεται ότι χρειάζεται να συναντήσεις μια καινούργια λέξη 7 φορές πριν τη μάθεις).
Η πιο μικρή μαθητριούλα, που δεν είχε αρχίσει ακόμα να μιλάει όταν γράφτηκε στο νηπιαγωγείο, έδειχνε να καταλαβαίνει τα πάντα, και οι πρώτες της λέξεις όταν τελικά μίλησε ήταν στα Αγγλικά – αν και αυτό πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι περνούσε περισσότερο χρόνο μαζί μας παρά με τη μαμά της, που την έφερνε πρώτη και την έπαιρνε τελευταία (το νηπιαγωγείο λειτουργούσε 7:30 με 19:30).
Κάποιοι ενθουσιώδεις γονείς προσπάθησαν να επιταχύνουν την πρόοδο των τέκνων τους μιλώντας τους περιστασιακά στα Αγγλικά, κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό, εκτός κι αν ο ένας γονιός υιοθετήσει τα Αγγλικά ως μόνιμη γλώσσα επικοινωνίας με το παιδί.
Όσο για τη δίχρονη κόρη της διευθύντριας, καταλάβαινε τέλεια τόσο τα Αγγλικά όσο και τα Ισπανικά, αλλά άργησε κάπως να μιλήσει, και παρά την έντονη Αγγλόφωνη παρουσία στο σπίτι, οι πρώτες λέξεις της ήταν τελικά στα Ισπανικά – τη γλώσσα δηλαδή που μιλούσαν τα άλλα παιδιά στο νηπιαγωγείο, και που επικρατούσε στον ευρύτερο, εκτός σπιτιού, περίγυρο.
Το νηπιαγωγείο στεγαζόταν σε ένα χαριτωμένο διώροφο σπίτι με κήπο, και χωριζόταν σε 5 βασικούς χώρους:
Το δωμάτιο των υπολογιστών, με συνεχή πρόσβαση στο Internet, για να μπορούν τα παιδιά, υπό την επιτήρηση των νηπιαγωγών, να μπαίνουν σε επιλεγμένα site με εκπαιδευτικές δραστηριότητες και κινούμενα σχέδια στα Αγγλικά.
Το δωμάτιο της ανάγνωσης, γεμάτο Αγγλόφωνα βιβλία για παιδιά προσχολικής ηλικίας και τις 40 πιο συχνά επαναλαμβανόμενες λέξεις της Αγγλικής γλώσσας ζωγραφισμένες στους τοίχους. Σκοπός της μικρής «βιβλιοθήκης» δεν ήταν ωστόσο αποκλειστικά η ανάγνωση, αλλά και η επαφή του παιδιού με το βιβλίο σαν υλικό και αίσθηση. Έτσι, εκτός από τα παραμύθια που διάβαζε κατά περίπτωση η νηπιαγωγός, τα παιδιά είχαν ελεύθερη πρόσβαση στα βιβλία, ακόμα και ως αντικείμενο παιχνιδιού.
Το δωμάτιο γενικών δραστηριότητων, το οποίο περιείχε από ξύλινα παιχνίδια αριθμητικής μέχρι κρεβάτια, για να μαθαίνουν τα παιδιά να στρώνουν το κρεβάτι τους. Λίγο πριν φύγω έκαναν την εμφάνισή τους και δύο κούκλες σε φυσικό μεγέθος που περίμεναν με ανυπομονησία να ντυθούν!
Το δωμάτιο της γυμναστικής, που ήταν εξοπλισμένο με μπάλες, στεφάνια, στρώματα και μεγάλα μαλακά τούβλα για επίδοξους χτίστες. Μια από τις εθελόντριες ήταν ειδικευμένη στη φυσική αγωγή για προσχολικές ηλικίες, και πρέπει να ομολογήσω ότι παρακολουθώντας τον τρόπο που τα παιδιά αντιδρούσαν κατά τη διάρκεια ομαδικών δραστηριοτήτων που απαιτούν σωματική προσπάθεια και άμεση επαφή, έμαθα πολλά.
Το δωμάτιο των καλλιτεχνικών, που ήταν και η μεγάλη μου αγάπη: Τρεις μεγάλοι κάδοι με ανακυκλώσιμα υλικά και μια εκδρομή στη θάλασσα στάθηκαν αφορμή για ένα γιγαντιαίο project που μας απασχόλησε για πολλές εβδομάδες, και τελικά κατέληξε να διεισδύσει σε όλες τις δραστηριότητες του νηπιαγωγείου.
Όλα ξεκίνησαν από μια βόλτα στη θάλασσα. Μια άλλη εθελόντρια που εργαζόταν εκείνο τον καιρό στο νηπιαγωγείο, έριξε την ιδέα να μαζέψουμε κοχύλια και άμμο για να φτιάξουμε μια δική μας ακρογιαλιά! Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν και το project άρχισε σιγά-σιγά να μεγαλώνει
Η ακρογιαλιά είχε τόση επιτυχία, που σύντομα απέκτησε και ζωντανούς κατοίκους. Κάθε παιδί έφτιαξε από ένα δικό του θαλάσσιο ον κολλημένο σε ένα ξυλάκι παγωτού και το ρίξαμε στο κουκλοθέατρο!
Η ακρογιαλιά σύντομα απέκτησε παρέα: αρχικά εμφανίστηκε ένα ποτάμι που χυνόταν στη θάλασσα, μετά το βουνό απ’ όπου πήγαζε, ένα βροχερό σύννεφο που το γέμιζε νερό, ένα ουράνιο τόξο μετά την καταιγίδα, ο ήλιος που έλαμπε και πάει λέγοντας. Κάθε νέα προσθήκη γινόταν αφορμή για μια σειρά μαθημάτων και το τελικό προϊόν, που κατέλαβε ένα ολόκληρο δωμάτιο, έγινε σκηνικό για ατελείωτα παιχνίδια. Δοκιμάστε το!
ΠΡΟΣΟΧΗ: Πριν ξεκινήσετε, υποσχεθείτε στον εαυτό σας (ή στον Άγιο της αρεσκείας σας) ότι ΔΕΝ θα μπείτε στον πειρασμό να «βοηθήσετε» τα παιδιά παραπάνω απ’ όσο πρέπει. Είναι δύσκολο να συγκρατηθείτε το ξέρω, αλλά τι αξία έχει μια όμορφη χειροτεχνία αν δεν προέρχεται απ’ τα χέρια του παιδιού σας;
Καμιά, σας το λέω εγώ που πέρασα ώρες παρακολουθώντας τις κατά τα άλλα συμπαθέστατες δασκάλες του «καθώς πρέπει» νηπιαγωγείου που μου άνοιξε ανυποψίαστο τις πόρτες του στη Βούλα, να φτιάχνουν πανέμορφα διακοσμητικά με μηδαμινή συμβολή των παιδιών, μόνο και μόνο για να τα παρουσιάσουν στις περήφανες μαμάδες ως έργο του ταλαντούχου τέκνου τους.
Αν έμαθα κάτι στη Χιλή, ήταν ότι ένα καλό νηπιαγωγείο βάζει τα παιδιά πάνω από τους γονείς τους. Τελεία και παύλα.
Δέσποινα Παυλάκη
Μάρτιος – Σεπτέμβριος 2003, Viña del Mar, Χιλή”
Κλέψτε ιδέες απο τα θέματα που επεξεργάστηκαν τα παιδιά:
Κολλάζ με θέμα την ακρογυαλιά
Think big: εμπνευστείτε από το περιβάλλον και δημιουργήστε σε μεγάλη κλίμακα. Ένα μεγάλο project θα σας δώσει την ευκαιρία να συνδυάσετε παιδιά διαφόρων ηλικιών, αφού το επίπεδο δυσκολίας ποικίλλει ανάλογα με το κομμάτι που θα επιλέξετε να ασχοληθείτε. Για την ακρογιαλιά, θα χρειαστείτε:
1 μεγάλο χάρτινο πλαίσιο που μπορείτε να φτιάξετε ενώνοντας κουτιά από πίτσες ή άλλες χάρτινες συσκευασίες
1 κουβαδάκι άμμο
Κοχύλια, βότσαλα, αποξηραμένα φύκια, καβουροπόδαρα και ότι άλλο βρείτε στις παραθαλάσσιες βόλτες σας
Παιδική κόλλα
Χρωματιστά χαρτιά
Μπογιές
Βάλτε τα παιδιά να βάψουν το μισό πλαίσιο γαλάζιο (θάλασσα) και το μισό κίτρινο (αμμουδιά) και αφήστε τη φαντασία σας και τη φαντασία τους ελεύθερη. Θα μπορούσατε αντίστοιχα να φτιάξετε ένα κήπο ή ένα δάσος ακόμα και μια πόλη (τα ρολά από χαρτί κουζίνας γίνονται έξοχοι ουρανοξύστες!)
Θεατρικό σκετσάκι
Με ένα σκηνικό σχετικά μεγάλου μεγέθους, όπως η ακρογιαλιά, και μερικές «κούκλες», μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας κινηματογραφικό παραμύθι! Το μόνο που χρειάζεστε είναι μια κάμερα και ένα φιλικό μοντέρ που θα κόψει και θα ράψει τα πλάνα σας αφιλοκερδώς. Αφήστε το κάθε παιδί να πλάσσει το δικό του θαλάσσιο χαρακτήρα και στήστε ένα μικρό σκετσάκι. Αρχίστε αυτοσχεδιάζοντας, γράψτε την τελική μορφή σε χαρτί, κάντε κανα-δυο πρόβες και γυρίστε το! Σκοπός δεν είναι η τελειότητα, αλλά η γνωριμία των παιδιών με ένα νέο μέσο.
Γνωριμία με ξένους τόπους και γλώσσες
Αναζητήστε δίγλωσσους ή ξενόφερτους καλεσμένους και διοργανώστε μια σειρά δραστηριοτήτων εμπνευσμένη από την εθνικότητά τους.
Θα χρειαστείτε:
1 πρόθυμο καλεσμένο
1 χάρτη
1 φωτογραφία φυτού
1 φωτογραφία ζώου
1 παραμύθι
1 απλή μαγειρική συνταγή
1 CD με μουσική
1 ομαδικό παιχνίδι
Φροντίστε όλα τα παραπάνω να έχουν κοινή χώρα προέλευσης, και με λίγη φαντασία, ανακατέψτε τα κατά βούληση για να δημιουργήσετε μια διασκεδαστική μέρα αφιερωμένη π.χ. στην Ολλανδία.
Ανακύκλωση και κατασκευές
Εγκαταστήστε τρεις μεγάλους κάδους ανακύκλωσης σε εμφανές σημείο, και ενθαρρύνετε γονείς και μαθητές να τους γεμίσουν στο όνομα της τέχνης! Πλαστικά μπουκάλια, αυγοθήκες, ρολά από χαρτί κουζίνας, συσκευασίες tetrapak (από γάλα, χυμούς κλπ) και εφημερίδες αποτελούν εξαιρετική πρώτη ύλη για κάθε είδους χειροτεχνία. Μπορεί μερικές φορές να απαιτείται μια σχετική προεργασία πριν τη χρήση (τα μπουκάλια θέλουν πλύσιμο, οι χάρτινες συσκευασίες θέλουν κόψιμο κλπ), αλλά ο πλανήτης θα σας ευγνωμονεί!
Αυτονομία
Ζητήστε από ένα ξυλουργό να σας φτιάξει ένα μικρό κρεβατάκι, φέρτε παλιά σεντόνια και μαξιλαροθήκες απ’ το σπίτι, και κάντε το στρώσιμο του κρεβατιού παιχνίδι! Χρησιμοποιήστε κούκλες σε φυσικό μέγεθος για να μαθαίνουν τα παιδιά να ντύνονται μόνα τους. Ζητήστε παλιές κούκλες βιτρίνας από καταστήματα παιδικής ένδυσης ή φτιάξτε μόνοι σας ένα μαλακό ζευγαράκι από σύρμα και πανί. Εφοδιάστε το με ένα πλήρες σετ ρούχων και υποδημάτων και μάθετε στους μικρούς μαθητές σας να αυτοεξυπηρετούνται!
Παιδικά βιβλία στην Αγγλική Γλώσσα
Εάν σας ενδιαφέρει να δημιουργήσετε μια βιβλιοθήκη Αγγλικών βιβλίων για το νηπιαγωγείο σας, δεν χρειάζεται να ξοδέψετε πολλά, ειδικά αν λάβετε υπόψη σας ότι πολλά από τα παραμύθια δεν θα αντέξουν για πολύ, μετά την καθημερινή επαφή τους με μικρά παιδιά. Μπείτε λοιπόν στο e-bay (www.ebay.com) στο Amazon (www.amazon.com) και σε άλλα επιλεγμένα websites μεταχειρισμένων βιβλίων και αγοράστε σε χαμηλές τιμές. Υπάρχουν άπειροι ιδιώτες που κάνουν ξεκαθάρισμα στις βιβλιοθήκες τους και πουλούν υπέροχα βιβλία για λιγότερο από 1 δολάριο σε πολύ καλή κατάσταση. Το μόνο που χρειάζεστε είναι μια πιστωτική κάρτα!
Δέσποινα Παυλάκη
Διαφημίσεις (5)
