Ενας ψηφιακός «κήπος» γεμάτος μυστικά

Σήμερα, το «αγαπητό μας ημερολόγιο…» έχει δώσει τη θέση του στο Διαδίκτυο, τον πιο γρήγορο δίαυλο επικοινωνίας

Της Λινας Γιανναρου

«Θυμάμαι μικρός συνήθιζα να γράφω τα προβλήματά μου, αυτά που με απασχολούσαν, τις ανησυχίες μου, τους φόβους μου, σε μικρά χαρτάκια. Στη συνέχεια, τα έκοβα σε πολύ πολύ μικρά κομμάτια και τα σκόρπιζα στον κήπο. Αλλα τα έθαβα ολόκληρα σε ένα συγκεκριμένο σημείο στην πίσω πλευρά του σπιτιού, αλλά την άλλη μέρα πήγαινα και τα... ξέθαβα. Φοβόμουν μην τα πάρει κανένα μάτι κι έχω ιστορίες. Πάντως, με αυτόν τον τρόπο ξαλάφρωνα - τα έβγαζα από μέσα μου. Κάπως έτσι λειτουργεί για μένα σήμερα το Ιντερνετ. Είναι ένας ωκεανός στον οποίο μπορείς να πετάξεις το μπουκάλι με το μήνυμά σου, χωρίς φόβο ότι δεν θα βρει στεριά». Για τον Γιάννη Μ. ήταν τα «χαρτάκια» του. Για τη Σωτηρία ήταν το παλ ροζ ημερολόγιό της. Για τη Φανή ήταν τα σημειωματάκια στους τοίχους του σχολείου. Και για τους τρεις -παντρεμένοι και κάποιοι ήδη με παιδιά σήμερα- είναι... το Iντερνετ. Το ίδιο και για τα παιδιά τους! «Δεν αυταπατώμαι. Ξέρω ότι ο μικρός θα “θάψει” τα δικά του χαρτάκια στο Διαδίκτυο - είναι ένας χώρος φιλόξενος, ένας καλός ακροατής», λέει ο Γιάννης. «Εχει κινδύνους, αλλά γι’ αυτό είμαστε εμείς εδώ», συμπληρώνει.

Ενας ψηφιακός «κήπος» με μυστικά, μια απέραντη θάλασσα από μπουκάλια με μηνύματα, ένας τοίχος από λέξεις. Και βέβαια ο πιο γρήγορος και αποτελεσματικός δίαυλος επικοινωνίας. «Ζητείται αίμα για τον αδερφό μου». «Ο φίλος μου χτύπησε με τη μηχανή -είδε κανείς κάτι;». «Χρειαζόμαστε χρήματα, δεν έχω πού να απευθυνθώ». Πού αλλού μπορεί κάποιος να αναρτήσει τη δική του έκκληση για βοήθεια, τη δική του κραυγή αγωνίας, με την ελπίδα ότι το SOS που θα εκπέμψει θα φτάσει τάχιστα -αμέσως μετά το πάτημα ενός κουμπιού- σε χιλιάδες αυτιά; Πού αλλού, αν όχι στο Ιντερνετ;

Κραυγές αγωνίας προς άγνωστους αποδέκτες

«Μόνη, μόνη, μόνη. Κοντεύω να τρελαθώ». «Η ζωή είναι άδικη μαζί μου». «Δεν νιώθω καμιά χαρά πια». «Με δυσκολία σηκώνομαι το πρωί απ’ το κρεβάτι, δεν αντέχω τη ζωή». «Θέλω να πεθάνω». Δεν χρειάζεται παρά ένα login σε κάποιο από τα δημοφιλή διαδικτυακά chat rooms, όπως το mIRC, για να βρεθεί κανείς μπροστά σε έναν πραγματικό ωκεανό μηνυμάτων από μικρούς και μεγάλους (άραγε πώς μπορεί κάποιος αυτό να το διασταυρώσει, ανθρώπους που μοιάζει να βρήκαν στο Ιντερνετ τον ιδανικό ακροατή για τις πιο βαθιές τους εξομολογήσεις, τις μύχιες σκέψεις τους, τις εκκλήσεις τους για βοήθεια.

Πώς άραγε μπορείς να ξεχωρίσεις ποια από τα μηνύματα αυτά είναι «επικίνδυνα» και χρήζουν παρέμβασης; Ποια από τα παιδιά θα κάνουν την απειλή τους πράξη και θα θέσουν τέλος στη ζωή τους – και ποια δοκιμάζουν απλώς πειραματίζονται, επιζητούν μονάχα την προσοχή; Ευτυχώς, όλα δείχνουν ότι οι άνδρες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έχουν αναπτύξει το απαραίτητο ένστικτο, με σωτήρια αποτελέσματα. Μόλις πρόσφατα, έγινε γνωστό το 17ο περιστατικό αυτοκτονικού ιδεασμού που κοινοποιήθηκε από παιδί στο Ιντερνετ και απετράπη την τελευταία στιγμή από τις διωκτικές αρχές. Επρόκειτο για μια 14χρονη μαθήτρια από τα βόρεια προάστια της Αθήνας. Μια ερωτική απογοήτευση την είχε οδηγήσει στο χείλος της κατάθλιψης, αλλά ουδείς αντελήφθη το παραμικρό. «Εφηβεία είναι, θα περάσει». Η νεαρή κοπέλα στράφηκε στον φιλόξενο χώρο του Ιντερνετ και στα chatrooms. Εκεί δεν ένιωθε μόνη. Αρχισε να μιλάει σε αγνώστους, να τους εξομολογείται τον πόνο της, να αφήνει υπόνοιες ότι θέλει να θέσει τέρμα στη ζωή της. Ευτυχώς, η παρέμβαση της αστυνομίας ήταν έγκαιρη. Το ίδιο και εκείνη των ειδικών από το «Χαμόγελο του Παιδιού» που πρόσφεραν στη 14χρονη και στην οικογένειά της πολύτιμη ψυχολογική στήριξη.

«Οταν ένας άνθρωπος πνίγεται στον πόνο που βιώνει και είναι μοναχικός, δεν είναι δύσκολο να φτάσει στα όριά του και να απειλεί να τα ξεπεράσει, κάνοντας καταστροφικές ή αυτοκαταστροφικές πράξεις», εξηγεί στην «Κ» η κλινική ψυχολόγος κ. Ελένη Κουλούτζου. «Το φαινόμενο της κραυγής αγωνίας στο Ιντερνετ ωστόσο έχει δύο πλευρές.

Υπάρχει η περίπτωση κάποιος να ανταποκριθεί στην έκκληση για βοήθεια – το αποτέλεσμα δηλαδή να είναι θετικό. Από την άλλη, ποιος είναι αυτός που θα αναλάβει τη σωτηρία του; Μήπως μπει κι αυτός σε μια περίεργη ατραπό και εν τέλει κινδυνεύσουν και οι δύο; Κάποιος που υποφέρει τόσο βαθιά είναι ένας άνθρωπος ευάλωτος. Μήπως γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης;»

Αναζητούν γονείς

Πριν από λίγες ημέρες, κάπου στην Ελλάδα, ένα παιδί άνοιξε την πόρτα και βγήκε από το σπίτι του. Το σημείωμα που άφησε πίσω του έγραφε: «Φεύγω γιατί δεν σας βλέπω. Δουλεύετε πάρα πολύ».

«Να γιατί το Iντερνετ αποτελεί σήμερα τη μόνη διέξοδο των παιδιών. Γιατί έχουν χάσει τους γονείς τους», λέει εμφατικά στην «Κ» ο ψυχολόγος του «Χαμόγελου του Παιδιού» κ. Στέφανος Αλεβίζος. «Δεν φταίει η νέα τεχνολογία που τόσα παιδιά εξομολογούνται στο Διαδίκτυο τους φόβους και τις αγωνίες τους και φτάνουν να παρασύρονται από επιτήδειους – πάνω απ’ όλα φταίμε εμείς».

Ναι –σημειώνει– τα περιστατικά που αφορούν παιδιά που απειλούν μέσω Ιντερνετ να θέσουν τέλος στη ζωή τους ή να προβούν σε άλλες επικίνδυνες πράξεις, έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα. «Το Διαδίκτυο όμως είναι πια μέρος της ζωής μας. Σε αυτό θα στραφούν τα παιδιά που δεν έχουν πια επικοινωνία με τους γονείς τους», σημειώνει ο κ. Αλεβίζος. «Οταν κανείς δεν τους δίνει σημασία, είναι επόμενο να καταφύγουν στο μόνο μέρος που μπορούν να βρουν παρηγοριά, σε ανθρώπους για να μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες. Προφανώς, στο Ιντερνετ υπάρχουν και σελίδες που σου λένε πώς να αυτοκτονήσεις. Το θέμα είναι να μη δημιουργηθεί η ανάγκη εξαρχής».

Ψεύτικα email προς εύπιστους

Τις τελευταίες μέρες, εκατοντάδες χρήστες του Διαδικτύου στην Ελλάδα άνοιξαν το email τους και έπεσαν πάνω στο ίδιο μήνυμα. Είχε τίτλο «Γεια, είμαι η Ελενα». Οι περισσότεροι υποψιάστηκαν ότι επρόκειτο για spam, αλλά ακόμη κι αυτοί μπήκαν σε σκέψεις. Κι αν ήταν αλήθεια;

«Είμαι 31 ετών», ξεκινούσε η «Ελενα», «και ζω στη ρωσική επαρχία. Δουλεύω σε μια βιβλιοθήκη και όποτε μπορώ χρησιμοποιώ μετά τη δουλειά το κομπιούτερ. Βρήκα τη διεύθυνσή σας στο Ιντερνετ και αποφάσισα να σας γράψω αυτό το γράμμα. Εχω μια 7χρονη κόρη, την Αντζελίνα. Ο πατέρας της μας εγκατέλειψε και ζούμε τώρα με τη μητέρα μου. Λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, η μητέρα μου έχασε τη δουλειά της και η κατάστασή μας έγινε πολύ δύσκολη. Στην περιοχή μας, οι τιμές του γκαζιού είναι πολύ ψηλές και δεν μπορούμε να το χρησιμοποιούμε άλλο για θέρμανση. Ο χειμώνας έρχεται και κάθε μέρα κάνει περισσότερο κρύο. Φοβόμαστε ότι αν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 0 βαθμούς, δεν θα επιβιώσουμε». Εγραφε κι άλλα η «Ελενα», για να καταλήξει ζητώντας χρήματα για την αγορά μιας σόμπας. 193 ευρώ, λέει, κάνει στην τοπική αγορά. «Εκτός κι αν μπορείτε να μου στείλετε μία». Στο τέλος, επισύναπτε και μια φωτογραφία της με την «Αντζελίνα».

Το μήνυμα, βέβαια, δεν είναι αληθινό. Από μια απλή αναζήτηση στο Ιντερνετ θα προκύψουν πολλά πανομοιότυπα email -μηνύματα γραμμένα έτσι ώστε να χτυπούν ευαίσθητες χορδές- κάποια μάλιστα σε δήθεν «σπαστά» αγγλικά.

Η έκκληση της «Ελενας», ωστόσο («Προσεύχομαι για τη βοήθειά σας»), και η εικόνα του μικρού κοριτσιού, συζητήθηκε πολύ σε διαδικτυακά φόρουμ, της Ελλάδας και του εξωτερικού. «Εγώ πάντως ζορίστηκα να κοιμηθώ. Σκεφτόμουν το κρύο στη Ρωσία», όπως έγραψε κάποιος.

Σωτήριο σε περιπτώσεις ανάγκης

«Παρακαλώ, προωθήστε το!» Ο Λ. Σ. αναζητεί αίμα, αποκλειστικά ομάδας «0 αρνητικό». «Είναι ένα παλικάρι 28 ετών, είχε σοβαρό ατύχημα με τη μηχανή, έχουν πειραχτεί ζωτικά όργανα, χρειάζεται να κάνει μεταμόσχευση συκωτικά, σας παρακαλώ προωθήστε το, είναι φίλος μου».

Μπορεί κάθε φορά που ανοίγοντας το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και αποκαλύπτεται ένα τέτοιο μήνυμα, το στομάχι να σφίγγεται, ελάχιστοι όμως είναι εκείνοι που διστάζουν να απλώσουν ηλεκτρονική χείρα βοηθείας. Το email προωθείται από inbox σε inbox, φτάνει ταχύτατα σε χιλιάδες χρήστες – ποιος ξέρει, κάποιος, κάπου να μπορεί να δώσει αίμα, ποιος ξέρει, το παιδί μπορεί να σωθεί.

«Οταν ο θείος μου χρειάστηκε να κάνει μια σοβαρή επέμβαση και χρειάστηκε αίμα, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν το Ιντερνετ», λέει στην «Κ» ο Φίλιππος. «Δεν έστειλα email, έκανα κάτι πιο αποτελεσματικό. Το έγραψα κατευθείαν στο facebook. Αρχισαν αμέσως να ρωτούν φίλοι και γνωστοί και μάλιστα κάποιοι ανήρτησαν την έκκληση στη δική τους σελίδα στο facebook. Είχαν και εκείνοι ανταπόκριση».

Οπως λέει, η σκέψη του αποδείχθηκε σωτήρια. «Τρεις άνθρωποι –και οι τρεις όχι δικοί μου φίλοι, αλλά φίλοι φίλων– έτρεξαν και έδωσαν αίμα για τον θείο μου. Η ανταπόκριση που έχουν τέτοιου είδους εκκλήσεις, είναι πολύ συγκινητική. Νιώθεις μέλος μιας κοινότητας. Σε βάζει όμως σε σκέψεις. Εάν δεν υπήρχε το Ιντερνετ, τι θα κάναμε;»

«Βοηθήστε να βρεθεί ο ένοχος»

Στο Ηράκλειο της Κρήτης έβρεχε εκείνο το απόγευμα. Ηταν μέσα Φεβρουαρίου του 2007. Ο 23χρονος Κωνσταντίνος οδηγούσε προσεκτικά τη μηχανή του, όταν από το πουθενά εμφανίζεται ένα τζιπ. Σε δευτερόλεπτα μέσα, το αυτοκίνητο πέφτει πάνω του και ο Κωνσταντίνος βρίσκεται στην άσφαλτο. Εκεί θα αφήσει την τελευταία του πνοή.

Ενδεκα μήνες αργότερα, το ίδιο μήνυμα αρχίζει να εμφανίζεται παντού - σε μπλογκς, σε ιστοσελίδες ειδικού ενδιαφέροντος, σε email. «Βοήθεια! Σας εκλιπαρώ σαν μάνα. Στις 17-2-2007 στο Ηράκλειο της Κρήτης έγινε ένα τρομερό δυστύχημα με νεκρό τον γιο μου, ένα αγγελούδι 23 ετών. Διερχόμενο jeep, παραβιάζοντας stop, παρέσυρε και εγκατέλειψε το παιδί μου που περνούσε με τη μηχανή του. Βοηθήστε να βρεθεί ο ένοχος και να μην χαθούν άλλες άδικες ψυχές. Αναδημοσιεύστε το». Η Ειρήνη Πλέσσα, μητέρα του αδικοχαμένου παιδιού, δεν είχε σταματήσει ποτέ να αναζητά τον οδηγό που, όπως όλα έδειχναν, είχε αφαιρέσει τη ζωή του παιδιού της, όμως μόνο όταν κυκλοφόρησε η είδηση ότι μια ανάλογη περίπτωση είχε εξιχνιαστεί χάρη στο ηλεκτρονικό ανθρωποκυνηγητό που εξαπολύθηκε, σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει κι εκείνη το Ιντερνετ για την έρευνά της. Πράγματι, τον περασμένο Νοέμβριο, η πρωτοφανής κινητοποίηση που είχε προκαλέσει το μήνυμα του αδερφού ενός 40χρονου που είχε παρασυρθεί από Ι.Χ. και είχε εκπνεύσει στην Πέτρου Ράλλη, εξανάγκασε τον οδηγό εκείνου του αυτοκινήτου να παραδοθεί στην Τροχαία.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_22/11/2008_293244

[Αναζητούν γονείς

 

Πριν από λίγες ημέρες, κάπου στην Ελλάδα, ένα παιδί άνοιξε την πόρτα και βγήκε από το σπίτι του. Το σημείωμα που άφησε πίσω του έγραφε: «Φεύγω γιατί δεν σας βλέπω. Δουλεύετε πάρα πολύ».

 

«Να γιατί το Iντερνετ αποτελεί σήμερα τη μόνη διέξοδο των παιδιών. Γιατί έχουν χάσει τους γονείς τους», λέει εμφατικά στην «Κ» ο ψυχολόγος του «Χαμόγελου του Παιδιού» κ. Στέφανος Αλεβίζος.

 

«Οταν κανείς δεν τους δίνει σημασία, είναι επόμενο να καταφύγουν στο μόνο μέρος που μπορούν να βρουν παρηγοριά, σε ανθρώπους για να μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες. Προφανώς, στο Ιντερνετ υπάρχουν και σελίδες που σου λένε πώς να αυτοκτονήσεις. Το θέμα είναι να μη δημιουργηθεί η ανάγκη εξαρχής».

Καλά τα λέει η Λίνα Γιανναρου.

Αυτό είναι και το πρόβλημα, δουλεύουν και οι δύο γονείς σαν τρελοί και δεν υπάρχει αρκετός χρόνος με τα παιδιά.

Τι να κάνουμε ομως? Μπορούμε διαφορετικά?

Η "ποιότητα" δεν μπορεί να αναπληρώσει τη "ποσότητα"?

Την "ποιοτική ποσότητα" γιατί σκέτη ποσότητα δεν αρκεί!

Δεν φτάνει να είμαστε απλά στο σπίτι για να μας βλέπουν!

Δυστυχώς πλέον ζούμε για δουλεύουμε και όχι δουλεύουμε για να ζούμε!